0000398695
close
W walce o demokrację nie robimy sobie przerw! Przekaż 1,5% na Fundację Kultura Liberalna WSPIERAM
close
Kultura Liberalna solidarnie z Ukrainą

PRZEKAŻ
1,5%
PODATKU
close

W walce o demokrację

nie robimy sobie przerw!

Przekaż 1,5% na Fundację
Kultura Liberalna

Przekaż 1,5%
na Fundację Kultura Liberalna
forward
close

KULTURA LIBERALNA > Słysząc > Długa droga tam...

Długa droga tam prowadzi, długa droga… „The Road”, Nick Cave & Warren Ellis

Marta Bucholc

W Kalifornii deszcz, jak wiadomo, nie pada nigdy. Kalifornia to miejsce ciepłe, o zdrowym klimacie. Wszyscy ludzie pragną życia w ciepłym, zdrowym klimacie, najlepiej w pastelowych krajobrazach, z dostępem do morza.


Dlatego najprostszą metoda na przekonującą wizualizację Apokalipsy jest prosta negacja odwiecznej zasady człowieczego błogostanu: „Ciepło i widno”.

Film „The Road” jako wizja zagłady ludzkości opiera się na tej właśnie estetyce negacji, przy czym negacji wizualnej sekunduje muzyczna. Tu jednak sprawa robi się trochę bardziej złożona, ponieważ trudno powiedzieć, jak brzmiałby odpowiednik maksymy „ciepło i widno” w muzyce (pewną synestezyjną wskazówką byłby może biblijny mrok i zgrzytanie zębów). Filmowa muzyka ilustrująca koniec-świata-as-we-know-it daje spektrum nierównie bogatsze od wizualnych reprezentacji apokalipsy: od Wagnera poprzez Tinę Turner aż po ciszę z okazjonalnym tybetańskim dzwonem w „2012”. Wynika to zapewne z asemantycznej natury muzyki, którą bardzo trudno uczynić jednoznacznie ciemną, wilgotną i chłodną.

Strategia duetu Cave/Ellis wobec tego problemu jest w gruncie rzeczy minimalistyczna: zamiast samej apokalipsy zilustrujmy doświadczenie apokalipsy. Zamiast zgrzytania zębów otrzymujemy więc muzyczną wizję umysłu człowieka obłąkańczo przerażonego zgrzytem. Różnica jest filozoficznie znacząca, oznacza bowiem przyjęcie perspektywy subiektywistycznej, a to na ogół skazuje dzieło na trudny odbiór. Żeby taką muzykę odczuć, trzeba odtworzyć w sobie odpowiedni stan umysłu.

Oczywiście, kiedy muzykę weźmiemy w jej prostej funkcji ilustracyjnej, siedząc przed ekranem, zadanie to upraszcza się o tyle, że na ogół w warstwie wizualnej otrzymujemy czytelne wskazówki, o czyj umysł w danym momencie chodzi i w jakiej kondycji się on znajduje. Dużo trudniej jest wprowadzić się w apokaliptyczny nastrój nie dysponując żadnymi bodźcami wzrokowymi poza niezmiernie przygnębiającą okładką.

I tu zaczyna się problem artystyczny: wydaje się, że semantycznym kluczem do ilustracyjnej warstwy dzieła Cave’a/Ellisa jest samo pojęcie drogi. Jak dźwiękiem oddać subiektywną, mentalną drogę do ciepła i światła wiodącą przez mrok Armageddonu nasączony zgrzytliwym złem? Zadanie wymaga subtelności i czasu. Długi marsz do wyobrażonej Kalifornii, w której nigdy deszcz nie pada. Niemelodyjna marszruta szarpana pazurami Złego. Zwątpienie i rozpacz, których walka z nadzieją i miłością nie bywa heroiczna. Pozorna monotonia i ciągłość kroków, z których każdy jest wsobną akustyczną wiecznością w nieskończonej podróży.

Taka jest „Droga” Nicka Cave’a i Warrena Ellisa. Wymaga subtelności i czasu. I odrobiny mentalnej apokaliptyczności.

Płyta:

„The Road”, Cave Nick, Warren Ellis, EMI Music Polska 2010.

Skoro tu jesteś...

...mamy do Ciebie małą prośbę. Żyjemy w dobie poważnych zagrożeń dla pluralizmu polskich mediów. W Kulturze Liberalnej jesteśmy przekonani, że każdy zasługuje na bezpłatny dostęp do najwyższej jakości dziennikarstwa

Każdy i każda z nas ma prawo do dobrych mediów. Warto na nie wydać nawet drobną kwotę. Nawet jeśli przeznaczysz na naszą działalność 10 złotych miesięcznie, to jeśli podobnie zrobią inni, wspólnie zapewnimy działanie portalowi, który broni wolności, praworządności i różnorodności.

Prosimy Cię, abyś tworzył lub tworzyła Kulturę Liberalną z nami. Dołącz do grona naszych Darczyńców!

SKOMENTUJ

Nr 71

(20/2010)
18 maja 2010

PRZECZYTAJ INNE Z TEGO NUMERU

KOMENTARZE



WAŻNE TEMATY:

TEMATY TYGODNIA

drukuj