BIEDRZYCKI: „Powstanie ’44 w komiksie”

Bartek Biedrzycki

„Powstanie ’44 w komiksie”

O konkursie Muzeum Powstania Warszawskiego na powstańczy komiks oraz o antologii zbierającej jego zeszłoroczne pokłosie już pisałem. Z pewnym opóźnieniem w moje ręce trafiła antologia prezentująca plon najnowszego konkursu. I, muszę to od razu przyznać, jest lepsza od poprzedniej.

Przede wszystkim ktoś zadbał o stronę edytorską, więc strasząca w poprzedniej antologii zaawansowana choroba pikselowa należy tylko do kategorii przykrych wspomnień. To wbrew pozorom nadzwyczaj ważne, bo czytanie rozmazanych komiksów to jak oglądanie filmów ze „śniegiem” i szumem – owszem, można, ale po co?

Pod względem zawartości z przyjemnością stwierdzam, że też jest dużo lepiej. Nie potrafię do końca ocenić przyczyn tego stanu rzeczy – raczej nie chodzi o selekcję ze strony jury konkursowego, gdyż jego skład nie uległ żadnym radykalnym zmianom. Widać zresztą wspólne tropy wyboru w nagrodzonych pracach.

Prawdopodobnie przyczyn poprawy poziomu antologii należy szukać wśród samych twórców. Jak zauważa zasiadający w jury Henryk Chmielewski, wielu autorów odeszło od prób dokumentalnego odtwarzania historii, a postawiło na autorskie, wymyślone scenariusze. Być może dzięki temu komiksy są dużo atrakcyjniejsze dla czytelnika – lepiej napisane, lepiej poprowadzone, ciekawsze – ale nie mniej bliskie duchowi prawdy historycznej niż suche zapisy dokumentalne. Paradoksalnie, dzięki odejściu od kurczowego trzymania się faktów udało się komiksiarzom z większą mocą oddać atmosferę i ducha tamtych dni.

Modelowym przykładem takiego komiksu mógłby być „Film” Tomasza Bereźnickiego. Pozornie nieopowiadający o samym Powstaniu, idealnie oddaje podejście współczesnego świata do tak, nie oszukujmy się, dawnych wydarzeń. Operując prostą, realistyczną stylistyką, autor kreśli ironiczny komentarz dla historii w kontekście współczesnego show biznesu.

Niezwykłe wrażenie robi też „Wolska 44” Leszka Golińskiego – niemy, czarno-biały komiks, swoją przejmującą formą przywodzący na myśl znanego i cenionego również u nas Thomasa Otta. Autor prezentuje Powstanie z pozycji dziecka chowającego się w mrocznej piwnicy. Wojna jest dla niego „cieniami na ścianach jaskini”.

„Wyjście” Gonzalesa i Janusza, znajdujące się w pierwszej trójce wyróżnionych prac, podchodzi do sprawy zgoła inaczej. Czytelnik skonfrontowany zostaje z problemem pamięci o Powstaniu.

Warto zwrócić także uwagę na „Taubstum” i „Czarno to widzę” – ten pierwszy dość poważnie, ten drugi groteskowo i z humorem zwraca uwagę na zwykłych-niezwykłych żołnierzy.

Z pewnością jest to dobra antologia – fan komiksu znajdzie tu coś dla siebie, osoba zainteresowania Powstaniem również powinna być zadowolona, przypadkowy czytelnik też się nie rozczaruje. Na pewno warto do niej zajrzeć.

Książka:

Antologia prac „Powstanie ’44 w komiksie”, Muzeum Powstania Warszawskiego, Egmont Polska, 2009.

* Bartek Biedrzycki, specjalista IT, twórca, wydawca i miłośnik komiksów, członek redakcji „Kultury Liberalnej”.

„Kultura Liberalna” nr 86 (36/2010) z 31 sierpnia 2010 r.

Skoro tu jesteś...

...mamy do Ciebie małą prośbę. Żyjemy w dobie poważnych zagrożeń dla pluralizmu polskich mediów. W Kulturze Liberalnej jesteśmy przekonani, że każdy zasługuje na bezpłatny dostęp do najwyższej jakości dziennikarstwa

Każdy i każda z nas ma prawo do dobrych mediów. Warto na nie wydać nawet drobną kwotę. Nawet jeśli przeznaczysz na naszą działalność 10 złotych miesięcznie, to jeśli podobnie zrobią inni, wspólnie zapewnimy działanie portalowi, który broni wolności, praworządności i różnorodności.

Prosimy Cię, abyś tworzył lub tworzyła Kulturę Liberalną z nami. Dołącz do grona naszych Darczyńców!

Wesprzyj Kulturę Liberalną