KULTURA LIBERALNA > Słysząc > „Oto ma wycieczka/Gdzie...
„Oto ma wycieczka/Gdzie wypełnia się karteczka”
„Gdybam / Gdyby to nie było na niby / Gdyby, gdyby to nie było na niby / Gdyby świat cały / Obrósł w niebieskie migdały / Gdyby Magik był doskonały / Gdyby podziały gdzieś się podziały / Gdyby ryby głos też miały / Kaktusy na dłoniach by wyrastały / Gdyby po Ziemi stąpały ideały / Biały byłby czarny / A czarny biały / Indywidualnie na życzenie upały / Wciąż smakowały te same specjały / Minerały każdej skały / Szlachetne jak kryształy / A wszystkie kawały / To tylko kawały / Gdyby czyn był godny chwały” – początkowe słowa tego utworu Paktofoniki rapuje Magik swojemu synkowi w jednej ze scen filmu „Jesteś Bogiem”. W obraz wyreżyserowany przez Leszka Dawida, inspirowany historią Rahima, Fokusa i Magika, którzy zawarli „pakt przy dźwiękach głośnika”, wpleciono kilka ujęć twórców Paktofoniki chodzących po ulicach Katowic, jeżdżących autobusami, szwendających się tu i tam. Główni bohaterowie wciskają na uszy słuchawki od walkmanów i pozostają odseparowani od szumu, hałasu i dźwięków miasta, które zastępują bity, a czasem – fragmenty utworów Pfk. Koniec lat 90., doświadczenie wkraczania w dorosłość w gwałtownie zmieniającej się rzeczywistości, ulotność tamtej codzienności utrwalona została w rapowych opowieściach wydanych w 2000 roku na płycie „Kinematografia”.
„Życie, życie nasze składa się z krótkich momentów / Cudownych chwil czy przykrych incydentów / Niczego nie przegapię, wszystkie je łapię / Korzystam z talentu, przelewam go na papier / Więc łapię chwile ulotne jak ulotka / Ulotne chwile łapię jak fotka / Dbam, by chwile ulotne jak notka / Nie uleciały jak ulotna plotka (…) Mamy po dwadzieścia lat / Przed sobą cały świat / Przed sobą / cały życia szmat (…) Więc jestem rad / Z każdego poranka i wieczoru / Dawno już dokonałem wyboru / I jestem dyspozytorem własnych torów / Spełniam się w muzyce hardcore’u / I wiem, że wspomnienie nigdy nie zginie / Tak jak wspomnienie o pierwszej dziewczynie / Jak czasy podstawówki, zbite butelki / Ubite lufki, starte zelówki w podróży / Polowanie na chwile się nie dłuży, się nie nuży” – debiutancka płyta „Paktofoniki” składała się z utworów-fotografii, głosy i dźwięki zamieniały się w obrazy, w „chwile ulotne”, które do dziś można oglądać jak zdjęcia ze starego albumu.
Paktofonika nie była pierwszą grupą, z jaką pracował Magik. W roku 1996 wydana została, dziś legendarna i uznawana za przełomową, płyta Kalibra 44. Razem z Joką i Abradabem Magik tworzył psychorap, w kawałku „Psychodela” rzucał czar: „Dzień dobry stary, hokus-pokus, czary-mary / Nasz styl sprawia dziś, że już jesteś zaczarowany / Punkty magii, poziom mocy, sprawdzam czar i rzucam! / Błyskawicznie setki iskier wypuszcza ma różdżka / Na ciebie / Ubiwszy-biwszy, czyżby? / Dźwięk jak każdy inny – niby / Jednak jesteś jakiś dziwny! / Przybliżyć? Jasne! To jest twój pierwszy krok! / Otworzyłeś dziś stronnice Księgi Tajemniczej / To był szok!”. Na charakterystyczny styl Magika składały się słowa wykrzyczane, przetwarzane intonacją, zderzane – a czasem właściwie niemal wyszczekane, jak w najbardziej znanej solówce: „Plus i minus to jedyne, co widzę / Plus i minus to jedyne, co słyszę / Plus i minus to jedyne, czym żyję / Ostrzeżenie przed niebezpieczeństwem! / Idę tam, idę sam / W tą czarną chwilę / Tyle myśli w sekund tyle / To wątpliwe, żebym czegokolwiek bał dziś się, cokolwiek / Ja to wszystko pierdolę / Wiesz, i szkołę, stres, strach, kurwa mać / Czas się bać, nadszedł czas, sprawdź to, sprawdź! / Plus i minus to jak jakiś pierdolony wyrok / I sądu mego czas, pytanie: muszę zginąć?”. Spisana forma tych utworów pozostaje niekompletna, to dźwięk, ekspresja głosu nadaje im znaczenie i zaświadcza o ich autentyczności.
Głos i dźwięk, oprócz bycia nośnikiem historii, stanowią również zaproszenie do podróży – po miejscach, ale też po słowach. Chociażby takiej, o której opowiadał Magik na drugiej płycie Kalibra 44 „W 63 minuty dookoła świata”: „Oto ma wycieczka / Gdzie wypełnia się karteczka / Jestem za, w dniu narodzin człowieczka / Według Johna Locke’a, znów pryska powłoka / A na miejscu wesołego miasteczka / Stoją otworem podwoje / Gdzie pytajników roje / Troję przekroje / Ich badam / Nieujarzmioną mocą poznania władam / Eureka! Unosi się kolejna powieka / Co ciąży – to krąży C.Z.K. / Bo za późno zobaczy to, co widzę ja / Oto ma wycieczka, do końcóweczki kawałeczka / O miejscu, które będzie Mekką / Cztery – cztery kolebką / To nie bajeczka / Bowiem istnieje kraina / Gdzie wszystko jest NAJ / Więc zaczynaj”.
Abradab z Kalibra 44 wspominał, że Magik potrafił panować nad tłumem w trakcie koncertów, bujał się w rytm słów i w tym ruchu zespalał się z publicznością. Autorzy filmu „Jesteś Bogiem” uwzględnili ten rys nagrywając scenę, gdy początkowo niechętna Paktofonice publiczność staje się zahipnotyzowana słowami Magika: „Są nowiny / Z wykopaliska mej skamieliny (…) Nawet jeśli wszyscy już w ciebie zwątpili / Pokaż że się mylili / Nie czekaj ani chwili / Dłużej / Życie to nie zawsze droga / Na niej róże / Duże Pfk, raz na dole, raz na górze / I potrafię słodko-kwaśny / Być jak chilli gdy się wkurzę / To nie do wiary! / To czary-mary! / Słyszę w oddali / To surrealizm, jak Salwador Dali / eM A Gie I Ka (…) Życie to teatrzyk / Nikt się nie ogląda / Każdy patrzy / Jak zdobyć główną rolę / Najlepiej raz, dwa, trzy / I pierdolę / Wolę być otwarty, odkryty / Na stole karty / Chcieli mnie pogrzebać / Oho! Wolne żarty! / Czy zajmujesz się biznesem / Czy hip hopem / Tu i tu łapią okazję podróżując autostopem / I pochopne opinie / Egzotyczne jak pinie / Spójrzmy prawdzie w oczy / Z tego nikt się nie wywinie (…) Znów jestem skory / Zbijać score’y jak na automatach / A dlaczego / Znowu ufam memu superego / Nie pytaj, tego nie wie nikt / Bo nikt nie wie tego / Że mam coś czego nie masz ty / A to coś wspaniałego / I szukaj tego czegoś / W moich tekstach zawartego / To kwestia szczerości nie żaden wybór / Ja, eM A Gie I Ka / Ekskalibur / I nowiny / Z wykopaliska mej skamieliny”.
Na płycie „Alfa i Omega”, wydanej 8 lat po samobójczej śmierci Magika, znalazł się fragment, w którym Fokus rapował: „Przetrwasz i ani mi nie mów, że / nie mam takich problemów, bo to bajeczka dla dziecka / To jest tak, mamy po 30 lat / wartości młodości zdmuchnął wiatr / więc koleś spadł / Każdego poranka i / wieczoru / sprawca hardcore’u od 10-ciu lat / Wie, co jest, jak (…) To był skład, który jak lawina / pokonywał mury / Został ślad na kartach kultury, jest mi zioma brak / To był znak, każdy samemu go odczytał / Dzisiaj wiem, jak by nie było, to pochytam cały świat / witam, na bitach, jak Titanica / Ten czas, który masz pozostał ci do życia, znikam, a Ty…”. Być może Fokus się nie mylił, po dwóch tygodniach od premiery film „Jesteś Bogiem” obejrzało ponad milion widzów w różnym wieku, nie tylko 20- i 30-latków wychowanych na rapie Kalibra 44 i Pfk. Słowa – wielokrotnie komentowane, analizowane i interpretowane – pospisywane na karteczkach, utrwalone na nagraniach, kiedyś przegrywane z kasety na kasetę, a dziś rozpowszechniane w internecie, trafiły do obiegu kultury masowej.
Skoro tu jesteś...
...mamy do Ciebie małą prośbę. Żyjemy w dobie poważnych zagrożeń dla pluralizmu polskich mediów. W Kulturze Liberalnej jesteśmy przekonani, że każdy zasługuje na bezpłatny dostęp do najwyższej jakości dziennikarstwa
Każdy i każda z nas ma prawo do dobrych mediów. Warto na nie wydać nawet drobną kwotę. Nawet jeśli przeznaczysz na naszą działalność 10 złotych miesięcznie, to jeśli podobnie zrobią inni, wspólnie zapewnimy działanie portalowi, który broni wolności, praworządności i różnorodności.
Prosimy Cię, abyś tworzył lub tworzyła Kulturę Liberalną z nami. Dołącz do grona naszych Darczyńców!
PRZECZYTAJ INNE Z TEGO NUMERU
KOMENTARZE
