W Norwegii książka-skarga Sapieżyńskiej wywołała dyskusję, choć nie obyło się bez krytyki. Polskie wydanie powiela słabo skrywany klasizm oryginału, a dodatkowo daje amunicję antyzachodnim populistom. Aż dziw bierze, że książkę wydało największe lewicowe wydawnictwo w kraju.
Autobiograficzny film Branagha to jego prywatna mitologia dzieciństwa w rozdzieranym bratobójczym konfliktem kraju. To też opowieść o osobistej cenie, jaką płacą ludzie próbujący uciec od wojny.
Poetka, aktorka, autorka jednego z pierwszych łagrowych świadectw. Postać nieprzeciętna, porównywana przez jej współczesnych do Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej. Dziś jej twórczość przypomina Anna Piwkowska – autorka wyboru wierszy oraz biografii Beaty Obertyńskiej.
Obsypany nagrodami film to opowieść o tym, że lekiem na rodzinny kryzys i rozterki imigrantów może okazać się pamięć o własnych kulturowych korzeniach.
„Rozrzucone” Liliany Hermetz pokazują kilka dziesięcioleci trudnej historii Polski w pigułce, choć nie jest to w żadnym wypadku powieść o historycznych rozliczeniach. To sugestywny obraz pogmatwanych losów pogranicza, kompleksów emigracji i współczesności, w której Polki biorą życie we własne ręce.
Iljas Churi opowiada o trwającym do dziś exodusie, cierpieniu Palestyńczyków, którzy stali się Żydami Żydów, nie zapominając przy tym o tragedii tych ostatnich, przewiezionych z nazistowskich obozów na palestyńskie pole bitwy.
„Jak najdalej stąd” to kino drogi rozpięte między polskim blokowiskiem a dublińskim placem budowy. Nie udało się w nim jednak przeprowadzić realistycznej społecznej diagnozy.
„Limonow” to opowieść o człowieku, który postanowił wymyślić siebie, nie zważając na rzeczywistość . Wymyślił siebie jako chuligana w Charkowie, wybrał sobie rolę skandalizującego pisarza, wreszcie stworzył się jako przywódca zdyscyplinowanego, radykalnego ruchu politycznego skupiającego sfrustrowanych, pozbawionych perspektyw młodych z całej Rosji.
Jest rzeczą pewną, że wśród opublikowanych dotąd korespondencji wielkich polskich intelektualistów XX wieku listy Miłosza i Błońskiego należą do pozycji najistotniejszych. Miłosz to gigant poezji i eseistyki, Błoński – krytyki literackiej. Jedyne wątpliwości budzi tylko edytorski aspekt tego tomu.
Gdyby każdy twórca pojawiający się na kartach tej książki miał swój „pogłębiony”, „kontekstowy” i „komentujący” przypis, objaśnienia zmieniłyby się w historię literatury, a to nie było ani moim zamiarem, ani ambicją, ani nie byłoby zgodne z tym, co sam Głażewski postuluje.
Warto do tego olbrzymiego tomu zajrzeć z jednej prostej przyczyny: jego lektura pozwala odbrązowić matuzalemowe sylwetki obu panów, do których przyzwyczaiły nas media w latach 90. Gustawa Herlinga-Grudzińskiego w pozie Katona, i Giedroycia – w pozie Scypiona Afrykańskiego.
„Ojciec nie był łatwym człowiekiem. Choć trzeba pamiętać, że i jemu nie było łatwo. W Europie wielokrotnie zmieniał miejsce zamieszkania. Wszędzie musiał od nowa budować życie. Również w Neapolu”. O Gustawie Herlingu-Grudzińskim, rodzinie Benedetta Crocego i włoskich intelektualistach opowiada córka pisarza, Marta Herling.
Przez całe dekady PRL miliony Polaków marzyły o otwarciu granic i wyjeździe na Zachód. Dziś okazuje się, że nawet połowa z nas marzy o ich zamknięciu. I to nie dla przybyszów z zewnątrz – dla nas samych!
„Byli sobie raz” to wielowątkowa opowieść o rodzinach Leniców i Konwickich, Elżbiecie Czyżewskiej, polskich emigrantach w Ameryce, marzeniach, ideałach i przyjaźni. Dziś, kiedy wszystko staje się seryjne, przeliczalne na pieniądze i podobne do siebie, książka Konwickiej jest wycieczką w zupełnie inne rejony, widokówką nie z tego świata.
Okupacja, działalność w Szarych Szeregach, brawurowa ucieczka na Zachód. Tak zaczyna się fascynująca wspomnieniowa książka długoletniego pracownika nowojorskiego oddziału Radia Wolna Europa i Głosu Ameryki, jednego z najważniejszych emigracyjnych radiowców.