Wojciech Konończuk

Współarchitekci. O książce „Jerzy Giedroyc, Józef Łobodowski. Listy 1947–1988”

Rosyjska agresja przeciwko Ukrainie uwidoczniła fundamentalną zmianę w stosunkach polsko-ukraińskich, w tym – co kluczowe – między społeczeństwami. Ten fenomen nie wziął się jednak z próżni, ale jest efektem długiego procesu zapoczątkowanego w środowiskach emigracyjnych po drugiej wojnie światowej. Wydana właśnie korespondencja Giedroycia i Łobodowskiego pozwala zajrzeć za kulisy tworzenia programu ukraińskiego „Kultury”.

Piotr Kieżun

Instrukcja obsługi emigracyjnego czasopisma. O pierwszym tomie korespondencji Gustawa Herlinga-Grudzińskiego i Jerzego Giedroycia

Warto do tego olbrzymiego tomu zajrzeć z jednej prostej przyczyny: jego lektura pozwala odbrązowić matuzalemowe sylwetki obu panów, do których przyzwyczaiły nas media w latach 90. Gustawa Herlinga-Grudzińskiego w pozie Katona, i Giedroycia – w pozie Scypiona Afrykańskiego.

Jarosław Kuisz

Wielkość i upadek pracy organicznej. Na marginesie listów Jerzego Giedroycia i Leszka Kołakowskiego

„Listy” dużo mówią o różnicy postaw politycznych obu korespondentów. Obaj byli kontynuatorami pracy organicznej, jednak Giedroyc oczekiwał budowania monolitu wobec ideologicznego wroga, Kołakowski zaś wskazywał na doniosłość pluralizmu po stronie opozycji.

Łukasz Żurek

Dialog z historią w tle. O korespondencji Teodora Parnickiego i Jerzego Giedroycia

Z jednej strony – charyzmatyczny redaktor naczelny „Kultury” paryskiej. Z drugiej – autor eksperymentalnych powieści historycznych. Jak układała się współpraca między Giedroyciem a Parnickim?

Alicja Rosé

Być człowiekiem pióra w Europie Wschodniej

W zbiorze esejów, rozmów i wspomnień Barbara Toruńczyk zastanawia się nad losem inteligencji w naszej części Europy. Warto wraz z nią prześledzić, co dla kultury i polityki wynika dziś z książki „Z opowieści wschodnioeuropejskich”.

GŁAŻEWSKI: Wszelkie prawa zastrzelone. O „Psach Stalina” Nikity Pietrowa

Jacek Głażewski Wszelkie prawa zastrzelone Cmentarz Doński leży w południowej części Moskwy, kilkaset metrów od Prospektu Lenina. Starsza część nekropolii została założona jeszcze w XVIII wieku, początkowo jako miejsce pochówku arystokracji z rodów Golicynów, Wołkońskich, Trubickich, potem zaś wybitnych przedstawicieli świata nauki, sztuki, polityki. Pochowani tu są m.in. Nikołaj Niekrasow, Piotr Czaadajew, Anton Denikin, Aleksandr […]

NOWAK: Giedroyć na makatce. O książce „Jerzy Giedroyć. Życie przed «Kulturą»” Marka Żebrowskiego

Marcin Nowak Giedroyć na makatce Dostrzec w Redaktorze Jerzego – to główny cel, jaki stawia sobie w swojej książce „Jerzy Giedroyć. Życie przed «Kulturą»” Marek Żebrowski, autor najnowszej biografii poświęconej słynnemu Księciu Niezłomnemu z Maisons-Laffitte. Marek Żebrowski, który wcześniej opublikował „Dzieje sporu. «Kultura» w emigracyjnej debacie publicznej 1947-1956”, tym razem swoją uwagę koncentruje na głównym aktorze […]

GŁAŻEWSKI: Podkorowe ośrodki kultury. Uwagi na marginesie książki „Polski mit” Tatiany Kosinowej

Jacek Głażewski Podkorowe ośrodki kultury  W jednym z esejów – wznowionych ostatnio przez „Zeszyty Literackie” – Czesław Miłosz przyznawał: „Nie ma sensu udawać, że jest się wyjątkiem, i ukrywać obsesję, właściwą wszystkim Polakom. Przeciwnie, trzeba się do niej przyznać i starać się ją badać w sobie samym możliwie beznamiętnie. Polacy i Rosjanie nie lubią, albo, […]

GŁAŻEWSKI: Protokół rozbieżności. O listach Giedroycia i Miłosza

Jacek Głażewski Protokół rozbieżności. O listach Giedroycia i Miłosza W ostatnim, 637. numerze „Kultury” – wydrukowanym już po śmierci redaktora – Czesław Miłosz opublikował krótkie wspomnienie, w którym opisał swoje pierwsze chwile w domu przy avenue de Corneille, wewnętrzne napięcie towarzyszące tygodniom spędzonym w izolacji i zamknięciu oraz zarysował ocenę dorobku całego zespołu redakcyjnego. Przedziwne […]

KUISZ: Ognista relacja. O listach Iwaszkiewicza i Miłosza

Jarosław Kuisz Ognista relacja. O listach Iwaszkiewicza i Miłosza Listy Iwaszkiewicza i Miłosza to ukoronowanie serii korespondencji związanej z Noblistą, wydanej przez „Zeszyty Literackie” Namiętność Jaką aurę musiał roztaczać Iwaszkiewicz, że młodzi nonkonformiści nie tylko do niego lgnęli, ale dosłownie zawierali znajomość na kolanach? W nienaturalnej postawie uniżoności poznaje go nie tylko Czesław Miłosz. Całe […]

Piotr Kieżun

Mój przyjaciel Alfa. O listach Andrzejewskiego i Miłosza

Listy Miłosza i Andrzejewskiego to przede wszystkim rozmowa twórców i zderzenie nie tyle dwóch politycznych strategii, co dwóch pisarskich postaw.

JASINA: Z Kołomyi i Pińczowa w szeroki świat. Wspomnienie o Bohdanie Osadczuku

Łukasz Jasina Z Kołomyi i Pińczowa w szeroki świat. Wspomnienie o Bohdanie Osadczuku, człowieku bez następców Bohdan Osadczuk zmarł w wieku dziewięćdziesięciu jeden lat. Ta lakoniczna wiadomość dotarła do nas w chwilę po pompatycznych obchodach dwudziestej rocznicy odzyskania niepodległości przez Ukrainę. Odszedł ktoś, kto mniej więcej od 1950 roku konstruował nowe relacje między Polakami a […]

Zawsze miał część umysłu, która wypróbowywała jakąś truciznę. Z Barbarą Toruńczyk o Czesławie Miłoszu rozmawiają Karolina Wigura i Jarosław Kuisz

Z Barbarą Toruńczyk o Czesławie Miłoszu rozmawiają Karolina Wigura i Jarosław Kuisz

JASINA: Śmierć ostatniej idealistki

Łukasz Jasina Śmierć ostatniej idealistki Pojednanie polsko-rosyjskie przeżywa kryzys – warto więc odnotować, że istnieje jego autentyczniejszy nurt, realizowany poza gabinetami Kremla i Belwederu. Na czele tego nurtu stali kiedyś Jerzy Giedroyć i Władimir Maksimow. To w ramach tego rodzaju pojednania Okudżawa pisał dla Agnieszki Osieckiej, a Wajda reżyserował w Moskwie sztuki teatralne. Teraz reprezentują […]

KUISZ: „…czuję się wspaniale. Jak jeszcze nigdy w życiu”. Listy Bobkowskiego do Iwaszkiewicza

Jarosław Kuisz „…czuję się wspaniale. Jak jeszcze nigdy w życiu”. Listy Andrzeja Bobkowskiego do Jarosława Iwaszkiewicza 1. Czytanie listów tylko jednej z dwóch piszących do siebie osób, to rzecz przedziwna. Wszystkie niedociągnięcia i mielizny epistolograficznego dialogu mimochodem można przelać na konto jednej strony. Autorem takiej alokucji jest po raz kolejny* Andrzej Bobkowski. Niesłyszalnym zaś adresatem […]