Nasza epoka nie zaczęła się w 2015 i 2016 roku. Zaczęła się dokładnie dekadę temu – 11 listopada 2013 roku, w godzinach wczesnopopołudniowych. Wtedy na placu Zbawiciela w Warszawie spalono „Tęczę” Julity Wójcik. Coś, co zdarzyło się w mieście na krańcach Zachodu, było pierwszą kostką domina, po przewróceniu której przewróciły się także kostki w Nowym Jorku i w Londynie.
Marcin Zaremba, Adam Leszczyński i Jarosław Kuisz rozmawiają o tym, jak skrajna prawica zawłaszczyła najważniejsze polskie święto narodowe. Jak będą wyglądać tegoroczne obchody? Czy czekają nas kolejne zamieszki i zniszczenia obiektów publicznych? Którzy politycy PiS-u pojawią się na marszu po przegranej w wyborach? Rozmawiają również o tym, jak przez ostatnie osiem lat wyglądała polityka historyczna PiS-u i jak przejmowało ono kolejne instytucje naukowe.
Od sześciu lat mamy w Polsce do czynienia z pełzającą zmianą ustroju państwa, z tradycjonalistyczną inżynierią społeczną, z przyuczaniem ludzi do nowej formy podległości. Skutki widać było 11 listopada na ulicach Warszawy oraz na objętej stanem wyjątkowym granicy.
Nacjonaliści znów przeszli ulicami Warszawy, tym razem przy oficjalnym wsparciu PiS-u, który uznał Marsz Niepodległości za „uroczystość państwową”. Plakat wydarzenia wprost porównuje prezydenta Warszawy do nazistów, a policja opublikowała również instrukcję dla dziennikarzy, która wprost ostrzega przed obchodami: „Unikaj noszenia dokumentów na szyi na smyczy lub łańcuszku – w przypadku zaatakowania mogą posłużyć do duszenia”. Jak możemy odzyskać 11 listopada?
Przemoc funkcjonariuszy nie jest zjawiskiem nowym ze względu na klasę społeczną, której dotyka, ale ze względu na skalę, w jakiej do niej dochodzi. Ta przemoc stała się również bardziej selektywna. Obecnie to studenci, emeryci i młode kobiety doświadczają jej częściej niż chuligani, pseudokibice, osoby promujące neofaszystowskie hasła.
„Służąc w Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, przeżyłem triumfy kilku partii – każda z nich zmieniała organizację i priorytety służby o niemal 180 stopni. To, co różni obecną władzę od wszystkich poprzednich, to ostentacja w działaniach. Zawsze w odpowiedzi na symetryzm («przecież wszyscy tak robili») przywołuję niezbyt kulturalny, ale bardzo obrazowy przykład: wszyscy sikają do basenu, ale tylko jeden pan robi to z trampoliny”.
O radykalizmie patriotyzmu w Polsce rozmawiają Katarzyna Kasia i Karolina Wigura.
Przeczytałam ostatnio, że jednym z najważniejszych, choć niewystarczająco szeroko omawianych problemów związanych z marszem środowisk skrajnie prawicowych przechodzącym 11 listopada przez Warszawę jest kwestia moczu, którym uczestnicy demonstracji zalewają centrum miasta.
To smutne, że przynajmniej od kilku lat 11 listopada to dzień, w którym moja więź z polskim narodem słabnie niemal do zera. Nie, to nie skutek jakichś lewacko-postępowych lektur ani wrodzonej niechęci do polskości, jakakolwiek byłaby jej definicja. Żeby mieć dość świętowania, wystarczy przejść się na spacer w okolicach trasy Marszu Narodowego.
11 listopada 1918 to jedna z najważniejszych dat w historii Polski: niezależnie od tego, jak oceniamy dziedzictwo II RP i meandry jej historii, dzień odzyskania niepodległości uznajemy za święto ważne i radosne. Dlatego powinni obchodzić je wszyscy, niezależnie od barw politycznych.
„Kto ty jesteś, kto?”, reporter podtyka kilkuletniemu chłopcu mikrofon do twarzy. „Polak mały?”, dopytuje reporter. Chłopiec milczy. Może się wstydzi, może nie rozumie. Pochodzi z Ukrainy, a jego rodzina właśnie otrzymała polskie obywatelstwo.
Praca Napiórkowskiego to wciągające studium sporu o patriotyzm, który toczył się w Polsce w ostatnich latach. Zastanawiają mnie natomiast dwie kwestie, którym Napiórkowski poświęca w książce mniej uwagi.
„Jeśli PiS przedstawia się jako jedyna partia prawdziwie prawicowa, prawdziwie konserwatywna i prawdziwie chrześcijańska, a jednocześnie widzi się różne jej wady, to zaczynamy utożsamiać prawicowość, konserwatyzm i chrześcijaństwo z wadami tej partii”, twierdzi znana blogerka.
Tusk może być intelektualnie dziesięć kroków przed polską sceną polityczną, ale to Kaczyński jest bardziej charyzmatyczny. Swoim wyborcom jest w stanie wytłumaczyć każdy manewr.
Politycy PiS-u powtarzają, że faszystów i ONR-owców było na marszu 11 listopada raptem kilka procent. Dlaczego zatem ta niewielka grupa była współorganizatorem kulminacyjnego punktu obchodów najważniejszej od lat rocznicy?