Czarno-biały świat surrealistycznych widziadeł. Brzytwa Buñuela. Abstrakcyjne obrazy zderzone ze zbliżeniem na to, co biologiczne. „Tylda” to „światłoczuły”, poetycki debiut Amelii Żywczak skupiony przede wszystkim na zmyśle wzroku, oku, patrzeniu.
„Czarna ręka, zsiadłe mleko” to zbiór opowiadań o nienormatywnej cielesności i zaburzeniach psychicznych. Szaulińska sugestywnie pokazuje, że rodzina biologiczna znajduje się dziś w stanie krytycznym. Artystycznie zbiór ten wydaje się jednak niespełniony. Są w nim momenty magiczne, śmiałe, brawurowe, ale równie często autorka osuwa się w dydaktyzm i publicystykę.
Unikę Zürn łatwo byłoby zaklasyfikować jako typ ambitnej „groupie” orbitującej wokół plejady późnych surrealistów. Ale jej teksty ukazują całkowicie samodzielną autorkę i stanowią alternatywę dla innych prób zrelacjonowania w języku literackim stanów nazywanych potocznie „szaleństwem”.
Kiedy na początku lat 30. poeta René Char roztrwonił wszystkie pieniądze, które zostały mu po ojcu, z lekcją przetrwania pospieszył mu surrealista Paul Éluard. Awangardowy pisarz nie para się pracą zarobkową. Musi radzić sobie inaczej.
Kino Gábora Reisza to surrealistyczny komentarz do najnowszej historii Węgier z perspektywy współczesnych trzydziestolatków – wolny od motywu narodowej ofiary.
Gwałt na kinie, gwałt na mężczyźnie, a wreszcie gwałt na Japonii – tak właśnie jawi się filmowa twórczość Shūjiego Terayamy, radykalisty tworzącego w imię awangardy.
„Swobodne opadanie” to kolejny niskobudżetowy film Györgya Pálfiego, twórcy, który od kilku lat nie może uzyskać na Węgrzech wsparcia dla swoich większych projektów. Prowokacyjna groteska, w której doświadczenie reżysera miesza się z młodzieńczą świeżością, to kino niezależne w najlepszym wydaniu.
Surrealista nie spaceruje głównymi traktami, lecz zagląda do zadymionych kawiarni i podrzędnych lupanarów. Taki jest świat „Wieśniaka paryskiego”, w którym Paryż oglądany (a raczej podglądany) jest od tyłu, zza kulis, oczami prostytutek i drobnych handlarzy.
Roy Andersson został okrzyknięty geniuszem za sprawą filmów, których tak naprawdę panicznie się boimy. Zesłany na twórczą banicję powrócił do kina tylnymi drzwiami – dzięki reklamie. W najnowszym dziele „Gołąb przysiadł na gałęzi i rozmyśla o istnieniu” pozostaje wierny swojej filozofii i estetyce.
Karły-telepaci szukają tajemniczego artefaktu, strażnik skacze przez czasoprzestrzeń, beczka recytuje wiersze, a wszystko to na tle jałowej tundry. To nie łańcuch absurdalnych gagów, lecz kostium, w który hiszpański reżyser ubrał poradziecką rzeczywistość.
Piotr Kieżun „Nie mówmy o moim wieku!”. Maurice Nadeau (1911-2013), czyli legenda francuskiego edytorstwa Żył literaturą i dla literatury, był namiętnym czytelnikiem i wybitnym eseistą, jednym z najbardziej znanych francuskich wydawców, przyjacielem pisarzy i niestrudzonym popularyzatorem ich twórczości. Wypromował wielu autorów, których dzieła należą dziś do światowego kanonu literatury. Do jego „odkryć” należą między innymi […]
Łukasz Jasina Pochwała surrealizmu. O „Wielkim Gatsbym” Baza Luhrmanna Przyznać muszę, że przed polską premierą „Wielkiego Gatsby’ego” w adaptacji Baza Luhrmanna denerwowałem się wielokrotnie – i nie było to wyłącznie wynikiem zniecierpliwienia przedłużającym się oczekiwaniem na dzieło regularnie zapowiadane przez kinowe zwiastuny. Niepokoiły mnie potencjalne „roszczenia” ze strony widzów. Szczególnie miłośnikom melodramatów, pragnącym kolejnej wersji […]
Krzysztof Ryszard Wojciechowski Horror epilepsji W 2012 roku lista powieści graficznych, jakie ukazały się w naszym kraju wzbogaciła się o kilka wybitnych pozycji. Wielkim zaskoczeniem była nieznana szerzej „Parenteza” Elodie Durand, kameralny, bardzo oryginalny od strony artystycznej komiks, opowiadający historię choroby autorki, cierpiącej na wywołującego zaniki pamięci guza mózgu. Gdy pisałem o nim w kwietniu, […]
Adriana Prodeus Kraksa krytyków Caraxa. O filmie „Holy Motors” Interpretować „Holy motors” to jakby tłumaczyć, dlaczego Salvador Dalí umieścił w „Dżdżystej taksówce” woskowego manekina wśród bluszczu, z „Aniołem Pańskim” Milleta na piersiach, omletem na kolanach, wśród sączącej się wszędzie wody, pełzających ślimaków, maszyny do pisania na siedzeniu obok, z Krzysztofem Kolumbem jako dodatkowym pasażerem i […]
Natalia Krasicka Dostąpić onirycznego zbawienia „Senny żywot Leonory de la Cruz” to literacka gra z konwencją surrealizmu. To książka luksusowa, niepraktyczna, zbytkowna i – jak to bywa z niepraktycznym luksusem – z każdą stroną coraz trudniej się od niej oderwać. „Senny żywot Leonory dela Cruz” Agnieszki Taborskiej, opowiadający historię odkrytej przez surrealistów w dwudziestym wieku osiemnastowiecznej wizjonerki […]