Dziś już dobrze widać, że młodsze pokolenie w Polsce zupełnie nie odnajduje się w starych narracjach albo przejmuje bezwiednie jedną ze zmitologizowanych wersji fundacyjnej opowieści – albo heroiczną, albo zdradziecką, wpadając w koleiny starych sporów.
30 rocznica wyborów 4 czerwca to data, która nie tylko skłania do podsumowania przeszłości, ale również do spojrzenia na obecne wyzwania i problemy naszego państwa. Z tej okazji przedstawiamy najciekawsze teksty i wywiady „Kultury Liberalnej”, z ostatnich sześciu miesięcy, dotyczące kondycji III RP.
Brak zbiorowo przyjętego kanonu wartości sprawia, że moment odzyskania niepodległości za każdym razem staje się początkiem zażartej walki o to, jaka Polska ma być. Było tak w II, jest i w III RP. Co gorsza, poszczególne wizje państwa wykluczają ze wspólnoty politycznej znaczną część obywateli.
Czy mistrzostwa świata w piłce nożnej mogą zmieniać historię? O splocie sportu i polityki oraz o pułapkach, które czyhają na dokumentalistę zagłębiającego się w polską przeszłość opowiada Michał Bielawski, reżyser filmów „Mundial. Gra o wszystko” i „1989”.
W debacie o minionym 25-leciu ożywają motywy krytyków nowoczesności. Prostej opowieści o historycznym sukcesie przeciwstawia się tony apokaliptyczne. Nikt jednak nie sprostał dotąd całej ambiwalencji III RP – z jej wieżowcami, bazarami i Wojowniczymi Żółwiami Ninja.
Przysłuchując się medialnym komentarzom dotyczącym 25. rocznicy pierwszych częściowo wolnych wyborów w Polsce, nie mogłem oprzeć się wrażeniu, że starsze pokolenia ‒ autorzy i uczestnicy tamtych wydarzeń ‒ nie potrafią nam, młodym (a zapewne i sobie samym), opowiedzieć tego, co zdarzyło się przed ćwierćwieczem. Ta niezdolność jest ściśle związana z naszymi ‒ jeżeli można je tak nazwać ‒ „kłopotami z transformacją”.
Dzisiejsze krytyki III RP nie dorównują zasięgiem oraz radykalizmem nagonkom na przebieg transformacji sprzed dekady. Chodzi w nich jednak o coś innego. Polityczne paliwo się wyczerpało.
Minęło już 25 lat. Skoro władze są tak przekonane, że stłumienie protestów na placu Tiananmen było dobrym i właściwym posunięciem, dlaczego nie pozwalają o nich mówić, wspominać i pisać? Skąd lęk, skoro decyzja była słuszna?