Samorząd w III RP rozwijał się skokowo, zaliczając wiele spektakularnych sukcesów, ale też narastających problemów. Ostatnie lata to trudny sprawdzian, który zadecyduje nie tylko o kształcie samorządności, ale prawdopodobnie w ogóle o jej istnieniu.
Przebieg wyborów sugeruje, że wbrew popularnym obawom polska demokracja jeszcze nie upadła. Kandydaci opozycji wygrali w wielu miejscach Polski i widać wyraźnie, że to od samych obywateli zależy, kto będzie rządził w Polsce po najbliższych wyborach parlamentarnych. Konfliktowość PiS-u utrudnia mu budowanie koalicji, a samorządów nie da się łatwo przejąć od góry – ludzie bardziej ufają polityce lokalnej niż krajowej.
Często mówi się, że reforma samorządowa jest wśród wielkich reform lat 90. jedyną udaną i kompletną. Zbudowanie sprawnej samorządności i demokracji lokalnej to wielkie osiągnięcie – nic dziwnego, że dziś doradzamy Ukraińcom, jak to zrobić. Ale w polskim trzyszczeblowym samorządzie nie wszystko do końca się udało. A powiaty nie udały się w ogóle.