Doświadczenie zesłania w głąb Związku Radzieckiego postawiło Barbarę Skargę w centrum Wielkiej Historii, miało też jednak wymiar boleśnie osobisty. Zaważyło na jej życiu prywatnym i rozwoju naukowym, lecz nie zachwiało wiarą w siłę intelektualnego poznania.
Warto do tego olbrzymiego tomu zajrzeć z jednej prostej przyczyny: jego lektura pozwala odbrązowić matuzalemowe sylwetki obu panów, do których przyzwyczaiły nas media w latach 90. Gustawa Herlinga-Grudzińskiego w pozie Katona, i Giedroycia – w pozie Scypiona Afrykańskiego.
„Ojciec nie był łatwym człowiekiem. Choć trzeba pamiętać, że i jemu nie było łatwo. W Europie wielokrotnie zmieniał miejsce zamieszkania. Wszędzie musiał od nowa budować życie. Również w Neapolu”. O Gustawie Herlingu-Grudzińskim, rodzinie Benedetta Crocego i włoskich intelektualistach opowiada córka pisarza, Marta Herling.
„Dziennik 1957–1958” to kronika nie tylko rozlicznych kontaktów, lecz także olbrzymiej samotności Herlinga-Grudzińskiego. Zresztą to właśnie intymny obraz człowieka prywatnego, a nie znanego intelektualisty, jest w nich najciekawszy.
Michał Krasicki Mówiąc otwarcie. Relacja subiektywna „Mój drogi, u nas nie mówi się tak ostro” Gustaw Herling-Grudziński, Podróż do Polski, 8-31 maja 1991 Droga Czytelniczko, Drogi Czytelniku! Jeżeli w katastrofie smoleńskiej straciłaś lub straciłeś bliską Ci istotę, proszę!, nie czytaj dalej moich słów, bo nie są dla Ciebie. Niczego godnego Twej uwagi nie dowiesz się […]
Jarosław Kuisz Márai w krainie starożytnej mitologii* W 1951 roku przed neapolitańską kawiarenką przy Pizza Dante przysiadła się do stolika Sándora Máraia stara prostytutka. Poprosiła o ogień i zapytała: „Americano? Inglese? … Francese?”. Márai pokręcił przecząco głową, że nie jest żadnym z nich. Wówczas ona – „jakby zrozumiała jego narodowość” – powiedziała z zadowoleniem: „Allora, […]