„W Hiszpanii Franco odbierano dzieci kobietom, bo te w nacjonalistyczno-katolickim systemie były uważane za gorsze”. O reżimie Franco, łamaniu praw kobiet i niechlubnej roli Kościoła katolickiego mówi Katarzyna Kobylarczyk, autorka reportażu „Ciałko. Hiszpania kradnie swoje dzieci”.
W Polsce istnieją trzy drogi myślenia o hiszpańskiej wojnie domowej. W pierwszym, rozpowszechnionym w PRL-u, wojna to proletariacka rewolucja. W drugim, będącym odreagowaniem tego pierwszego, dokonuje się próby wybielania faszystów. W trzecim źródłem jest literatura piękna (Orwell, Weil, Hemingway, Bernanos). Pora wojnę domową w Hiszpanii opowiedzieć zupełnie inaczej.
Odchodzący hiszpański monarcha z rodziny Burbonów zasiadał na tronie przez blisko czterdzieści lat – czyli mniej więcej tyle samo ile jego poprzednik generalissimus Francisco Franco. Relacje generalissimusa i jego następcy to fascynujący temat, o którym często zapominamy. Zanim Jan Karol de Bourbon zaczął budować w Hiszpanii demokrację, musiał być najpierw lojalnym podopiecznym caudilla.