Z centrum widać najwięcej
„Piłsudski zawładnął krajem, lecz nie chciał ani uznać, ani obalić konstytucji. Co z nią zrobił? Zwinął ją starannie i usiadł na niej, pilnując, by jej nie zgnieść” – pisał o zamachu majowym francuski reporter Albert Londres. Brzmi znajomo? Wówczas dla dziennikarza były to narodziny nowego politycznego zjawiska – zamaskowanej dyktatury.
Mówimy: listopad 1918 – myślimy: Piłsudski, I wojna światowa, rozbrajanie Niemców. Jednak, jak wynika z badań zrealizowanych przez TNS Polska dla Narodowego Centrum Kultury, właściwie tak nie do końca wiemy, dlaczego świętujemy.
„Kaczyński chce cofnąć państwo do postaci, jaką miało 100 lat temu. Próbuje odtworzyć figurę Piłsudskiego, tylko że zamiast Kasztanki ma kota. Coś, co było poważne, godne wielkiego sporu, dzisiaj występuje w postaci groteskowej”, mówi Jacek Żakowski w rozmowie z Tomaszem Sawczukiem.
„Kochani, oni z naszą Ojczyzną nic nadzwyczajnego nie robią” (czytaj: „my, Polacy, nic nie robimy”). To wróciła zza grobu nasza tradycja niszczenia państwa i prawa.
To osobliwe, że rząd, który przez wszystkie przypadki odmienia słowo „demokracja”, akurat 12 maja składa kwiaty pod pomnikiem Józefa Piłsudskiego.
Przy takim spiętrzeniu emocji, społecznego zaangażowania i polityzacji, PiS-owi nie tylko nie uda się przeprowadzić zaplanowanych reform, ale dodatkowo potwierdzi w oczach Zachodu półperyferyjny status Polski.
Święto Niepodległości powinno być okazją do przypomnienia, że fetowana tego dnia polskość ma odcień nie tylko katolicko-narodowy, ale także ogromny ładunek emancypacji jednostkowej i społecznej.
Wznowiona biografia Józefa Piłsudskiego może być przyczynkiem do debaty na temat tej wieloznacznej postaci.
Podczas mojej pierwszej jesieni spędzonej w Polsce, kiedy byłem doktorantem historii, dostałem od mojego promotora prezent: skromną grafikę, portret Józefa Piłsudskiego. Był to rok 1986, a więc czas, kiedy władze PRL powoli dawały przyzwolenie na to, by o Piłsudskim mówić i pisać w kategoriach pozytywnych. Lata międzywojenne przestały się pojawiać wyłącznie w charakterze straszydła.
Czytałem kiedyś tekst o organizowanych w szczytowym okresie rządów Gomułki obchodach pięćset pięćdziesiątej rocznicy bitwy pod Grunwaldem. Trybuna z komunistycznymi oficjelami obwieszona była staropolskimi flagami z krzyżami i wizerunkami świętych, a my sami okazywaliśmy się potomkami rycerzy spod Grunwaldu.
Czy może trwale istnieć w dziejach naród lub państwo bez mitu założycielskiego? Mitu, który będzie ten naród lub państwo jednoczył.
Łukasz Jasina Nowy mit nowej Lewicy? Na marginesie biografii Adama Ciołkosza pióra Andrzeja Friszkego wydanej przez Wydawnictwo Krytyki Politycznej Adam Ciołkosz nie zobaczył nigdy nowej, niepodległej Polski. Umarł w roku 1978. Do Polski przyjechała jednak jego żona Lidia, która uczestniczyła zresztą w tworzeniu w kraju nowej Polskiej Partii Socjalistycznej (pod przywództwem Jana Józefa Lipskiego). Lidia […]
