Blisko pół roku od rozpoczęcia przez miński reżim procederu przemytu ludzi można z pewnością stwierdzić, że polscy rządzący nie wyciągnęli lekcji z kryzysu, a debata publiczna uległa jeszcze większej polaryzacji.
Kryzys na granicy z Białorusią był poważnym sprawdzianem możliwości operacyjnych polskich służb granicznych. Państwo nie wywiązało się z tego zadania wzorcowo, ale przyjęta polityka była spójna i konsekwentna. Dzięki niej udało się zdobyć nie tylko poparcie instytucji unijnych, ale też zadbać o bezpieczeństwo kraju. W kontekście polityki imigracyjnej polski rząd podjął zaś działania legislacyjne wychodzące naprzeciw oczekiwaniom pracodawców, urzędów i pracowników z zagranicy.
Mamy jako zbiorowość, relatywnie niewielką chęć i zdolność, by wymuszać na politykach bardziej profesjonalne zachowania. Tymczasem „pauza strategiczna”, podczas której można było w miarę bezkarnie kochać się, bawić, robić kasę lub ją trwonić i „nie interesować się polityką” – właśnie się kończy.
„Jesteśmy teraz zakładnikami niezwykle trudnej sytuacji, z czego zaczyna sobie zdawać sprawę większość moich przyjaciół. Jeśli Putin i Łukaszenko upadną, to na ich miejsce wcale nie muszą przyjść demokraci”, mówi „Kulturze Liberalnej” Swietłana Aleksijewicz.