My, współcześnie żyjąca wspólnota Polaków, jesteśmy przez własną historię zaproszeni do wzięcia odpowiedzialności za miejsce, w którym się urodziliśmy. Miejsce – nie w znaczeniu fizycznym, ale w rozumieniu pamięci zła, jakie się tutaj wydarzyło. A także w rozumieniu narodowej świadomości.
Niektórzy Polacy zabijali. Ale już podczas wojny pojawiła się narracja oczyszczająca. Polacy ex definitione nie mogli mordować Żydów. Jeśli ktoś mordował, np. jacyś chłopi na wsi albo mieszkańcy małego miasteczka Jedwabne, to nie mogli być Polacy. To jest konstrukcja, którą można usłyszeć także dziś.
„Przypominam, że nie tylko Polska miała wstać z kolan, ale i wszyscy inni mieli paść na kolana przed Polską. Tymczasem Niemcy nie płacą odszkodowań, Rosja nie oddaje wraku tupolewa, a Ukraina upiera się przy tym, że Bandera był bohaterem. Jakiś sukces jest konieczny – no to pokażemy Żydom!”.
Trybunał Konstytucyjny zakwestionował przyjęte w 2011 r. przepisy nakładające na studentów opłatę za podjęcie drugiego kierunku studiów. Wszyscy ambitni, ciekawi świata, próbujący nowych ścieżek edukacyjnych mogli odczuć ulgę: podważono jeden z flagowych elementów katastrofalnej reformy przygotowanej przez Barbarę Kudrycką.