Szanowni Państwo,
„Nie zostawiliśmy Ukraińców” – zapewnił właśnie w wywiadzie prezydent Bronisław Komorowski. Na poziomie wielkiej polityki rozważamy, na ile Polska może i powinna być adwokatem Kijowa, a tymczasem prawdziwe życie pulsuje w Lublinie, Warce i Piasecznie. W tych miastach z powodzeniem funkcjonują „giełdy pracy” dla Ukraińców.
Z jednej strony, krążą o tych „giełdach” czarne legendy. Przemoc ze strony pracodawców, oszustwa, kradzieże… Na jaką skalę? Nie wiadomo. Ile osób zatrudnia się oficjalnie, a ile na czarno? Tego także nie sposób ustalić.
Z drugiej strony, coraz więcej osób chciałoby w Polsce osiedlić się oficjalnie i wykonywać pracę całkowicie legalnie. Najnowsze dane GUS-u oraz raporty Urzędu ds. Cudzoziemców wskazują, że sytuacja na polskich granicach zmienia się dynamicznie. Od kilku lat obserwujemy szybki wzrost liczby podań o różne formy legalizacji pobytu w Polsce, z których gros składają osoby urodzone w byłym ZSRR. Tylko w tym roku Ukraińcom wydano ponad 700 tys. wiz, a skok w liczbie wniosków o przyznanie statusu uchodźcy jest imponujący – w roku 2013 wpłynęło ich 46, a w pierwszych trzech kwartałach 2014 r. liczba ta przekroczyła 1700!
Polska pomału znów staje się państwem wielonarodowym. Jaką cenę jesteśmy gotowi zapłacić za nasze braterstwo z Kijowem? Warto zastanowić się, w jakim stopniu wyrazy solidarności z Ukraińcami znajdują instytucjonalne pokrycie. Bo może znajdują – i po ćwierćwieczu udanych przemian stać nas na przemyślane gesty.
Migranci coraz rzadziej traktują Polskę jako trampolinę na zachód Europy. To tutaj znajdują legalne zatrudnienie, zakładają rodziny lub regularnie krążą między ojczyzną a nowym domem. Czy Polacy są rzeczywiście gotowi na przyjęcie coraz liczniejszych migrantów zza wschodniej granicy i jakie konsekwencje wiążą się z ich przyjazdem?
Jednoznaczna ocena korzyści i zagrożeń wynikających z imigracji jest trudna. Zdaniem części analityków, przybysze wzbogacają krajobraz społeczny Polski, a także zagospodarowują ważne nisze ekonomiczne. Inni z kolei ostrzegają przed zagrożeniami wynikającymi z różnic kulturowych czy trudnej polsko-ukraińskiej historii. Ci najmniej życzliwi redukują populację migrantów z Ukrainy do gangsterów oraz zatrudnianych nielegalnie sprzątaczek, budowlańców i opiekunek do dzieci, słowem – podmiotów działających w szarej strefie.
Do dyskusji nad współczesnym obliczem polityki migracyjnej Polski zaprosiliśmy ekspertów, reprezentujących zarówno instytucje państwowe, organizacje pozarządowe, jak i think tanki.
Napływ cudzoziemców, nawet bliskich nam kulturowo i etnicznie, to kwestia nie tylko ekonomiczna, ale także tożsamościowa. Jak z tego testu wyjdzie polskie społeczeństwo – zastanawiają się w rozmowie redakcyjnej autorzy tekstu „Syci Polacy patrzą na Ukrainę” : Karolina Wigura, Łukasz Jasina i Kacper Szulecki.
Rafał Rogala, szef Urzędu ds. Cudzoziemców, w rozmowie z Anną Olmińską i Łukaszem Pawłowskim, wyjaśnia, jak zmieniała się polska polityka migracyjna w ostatnim czasie i jak możemy uniknąć błędów popełnionych przez państwa zachodnie.
Ekonomista współpracujący z Międzynarodowym Funduszem Walutowym i Bankiem Światowym, Marcin Piątkowski, w rozmowie z Błażejem Popławskim również przekonuje o dobrodziejstwach wynikających z napływu migrantów objętych programem Partnerstwa Wschodniego. Jego zdaniem, stanowią oni jedno z remediów na kryzys demograficzny, który już wkrótce wszyscy boleśnie odczujemy. Piątkowski zwraca uwagę, że niewłaściwe reagowanie na napływ Ukraińców to po prostu strata ogromnej szansy dla gospodarki.
Mimo to po przyjeździe do naszego kraju imigranci wciąż napotykają na liczne trudności. Magda Sadowska i Karolina Mazurczak ze Stowarzyszenia Interwencji Prawnej w rozmowie z Emilią Kaczmarek odsłaniają kulisy batalii, którą toczą Ukraińcy z polskimi urzędami. Przedstawicielki Stowarzyszenia poddają ostrej krytyce procedurę legalizacji pobytu, wskazując kluczowe, ich zdaniem, obszary dyskryminacji przybyszów ze Wschodu.
W Komentarzu Nadzwyczajnym o swoich doświadczeniach, pisze urodzona na Ukrainie współpracowniczka „Kultury Liberalnej” – Viktoriia Zhuhan.
Zapraszamy do lektury!
Stopka numeru:
Autorzy koncepcji Tematu Tygodnia: Karolina Wigura, Łukasz Jasina, Emilia Kaczmarek
Współpraca: Michał Jędrzejek, Jakub Sypiański, Viktoriia Zhuhan, Konrad Kamiński, Anna Olmińska.
Źródło ilustracji: Flickr oraz Wikimedia Commons
