Artur Wołoch
Przypowieść o człowieku prawym
…stworzył więc Bóg człowieka na swój obraz, na obraz Boży go stworzył
[…] A Bóg widział, że wszystko, co uczynił, było bardzo dobre.
Genesis, rozdz. I
Larry Gopnik jest człowiekiem prawym i w swoim życiu nie zrobił nic złego. Nie zrobił też nic dobrego. Generalnie starał się robić jak najmniej. Lubił trwać.
I rzekł Bóg do Braci Cohen: „Skąd przychodzicie?” Bracia Cohen odrzekli Panu: „Przemierzaliśmy ziemię i wędrowaliśmy po niej”. Mówi Pan do Braci Cohen: „A zwróciliście uwagę na sługę mego, Larrego Gopnika? Bo nie ma na całej ziemi drugiego, kto by tak był prawy, sprawiedliwy, bogobojny i unikający grzechu jak on”. Bracia Cohen na to do Pana: „Czyż za darmo Larry Gopnik czci Boga? Czyż Ty nie ogrodziłeś zewsząd jego samego, jego domu i całej majętności? Pracę jego rąk pobłogosławiłeś, jego dobytek na ziemi się mnoży. Wyciągnij, proszę, rękę i dotknij jego majątku! Na pewno Ci w twarz będzie złorzeczył”. Rzekł Pan do Braci Cohen: „Oto cały majątek jego w waszej mocy. Tylko na niego samego nie wyciągajcie ręki”. I odeszli Bracia Cohen sprzed oblicza Pańskiego. I nakręcili film – „A Serious Man”.
Życie Larrego zaczęło się zmieniać. Żona zaczęła go zdradzać z sąsiadem, dzieci zaczęły się kłócić, długi rosnąć, w pracy pojawiły się kłopoty, zdrowie zaczęło szwankować …
Larry pomyślał: „Co z tym wszystkim zrobić?“ A Rozum odpowiedział mu: „nie mam ci nic do powiedzenia, ja z tego wszystkiego nic nie rozumiem!“.
Larry zapytał Boga: „Co złego uczyniłem, nie ma na całej ziemi drugiego, kto by tak był prawy, sprawiedliwy, bogobojny i unikający grzechu jak ja?“.
A Bóg odpowiedział mu: „Zamiast zgrywać Hioba, udawać Józefa K., żyj głupcze, drugiej szansy nie dostaniesz! Nie wrócisz tutaj jako dybuk, nie naprawisz błędów! Nagi wyszedłeś z łona swojej matki i nagi tam wrócisz. Jehowa dał i Jehowa zabrał. Niech imię Jehowy dalej będzie błogosławione”.
Larry pytał więc ludzi: „Czym zawiniłem, jestem prawym człowiekiem!“ A ludzie odpowiedzieli mu: „Daj nam żyć! Okradamy cię, oszukujemy, cudzołożymy z twoją żoną, zabieramy twoją własność! Zajmij się swoim życiem!“.
Larry więc śnił, a sny mówiły do niego: „Idź, użyj życia, twoja żona cię zdradzała, wykorzystaj sąsiadkę!“.
Larry śnił dalej, a sny podpowiadały: „Człowieku, przestań zajmować się 40-letnim bratem, bo tylko go krzywdzisz, to nie twoje brzemię, wywieź go do Kanady! Zajmij się sobą!“.
Larry śnił, a sny mówiły do niego: „zamiast brać łapówkę, wydaj łapówkarza, zasługuje na to!“
Larry nie robił nic. Trwał.
I nakręcili Bracia Cohen film, „A Serious Man”. Pięknie, oszczędnie i mądrze nakręcili. I pokazali świat, z którego Bóg odszedł, bo człowiek już dawno w nim zszedł na psy.
Film:
„Serious Man” (2009)
reż.: Joel i Ethan Cohen
Dystrybucja: Best Film
Data premiery światowej: 2009.09.12. Polska premiera: 2010.
* Artur Wołoch, stały współpracownik „Kultury Liberalnej”.
„Kultura Liberalna” nr 66 (16/2010) z 13 kwietnia 2010 r.
