„Dokąd iść? Mapy mówią do nas” to zaskakująco piękna rzecz o kartografii. Przełamuje barierę pomiędzy książką popularnonaukową, obrazkową i edukacyjną. Udowadnia, że informacje o mapach można przekazać poetyckim językiem i zilustrować je w inteligentny i przenikliwy sposób.

Od muszelek do GPS, od ubi leones i pępka świata do satelitów i planów metra. Czytelnik poznaje dzieje map, dowiaduje się, z czego je robiono, jak je orientowano (północ u góry to nie paradygmat!) i w jak różny sposób mapy mogą odzwierciedlać rzeczywistość. Z książki dowiemy się też o planach miast, o mapach informacyjnych, mapach nieba, a nawet o mapie ludzkiego genomu.

„Dokąd iść?” zadaje pytania i udziela na nie przewrotnych odpowiedzi – zaskakujących i pobudzających do refleksji. Zachęca do odmiennego spojrzenia na otaczający nas świat („Stań do góry nogami. Może świat będzie widać lepiej”). Przełamuje stereotypy i pozwala na oddech od europocentryzmu – cywilizacja nie kończy się na Europie, ba!, nawet się od niej nie zaczęła. Dużo do myślenia może dać mapa, na której wielka i rozległa Korea rozpycha się w centrum, a maleńka Europa kuli się w rogu. Mapy z różnych epok i z różnych stron świata dają szansę na poznanie i oswojenie czegoś „innego”, wyciągają nas za uszy ze znanych rejonów i przerzucają w nowy, fascynujący świat.

Ta niezwykła książeczka to efekt współpracy duetu polsko-koreańskiego. Heekyoung Kim razem ilustratorką Iwoną Chmielewską otrzymała w zeszłym roku na Targach w Bolonii Ragazzi Award, nagrodę zwaną Noblem w dziedzinie literatury dziecięcej. Wyróżnienie przyznano za książkę „A House of The Mind: Maum”, która metaforycznie opowiada, czym jest ludzki umysł, porównując go do zamieszkanego domu. Koreańska autorka na co dzień pracuje jako kurator muzealny i między innymi przygotowuje wystawy dla niewidomych dzieci oraz książki obrazkowe zapisane alfabetem Braille’a. Ilustratorka Krystyna Lipka-Sztarbałło to tegoroczna laureatka Medalu Polskiej Sekcji IBBY za całokształt twórczości, a także zdobywczyni wielu innych nagród i wyróżnień. Zilustrowała ponad dwadzieścia książek dla dzieci, a jej prace cieszą się szczególną popularnością w Korei.

Wspólna lektura jest przyjemnością nie tylko dla dziecka, ale także dla rodzica, bo przyznajmy się – jak wiele entuzjazmu może w sobie wzbudzić dorosły człowiek, czytając po raz setny „Mam przyjaciela budowniczego” (notabene świetna książka dla rozkochanego w kaskach i koparkach przedszkolaka). Kto wie, czym jest mapa T-O, kto słyszał o Forma Urbis Romae albo wie (tak naprawdę!), jak działa GPS? Rozbudowane objaśnienia na końcu książki do map opisanych wcześniej w tekście to ciekawa i solidna porcja wiedzy. „Dokąd iść?” to także książka pełna szacunku dla możliwości poznawczych dziecka i dorosłego: jest napisana prostym, ale eleganckim językiem, nie upraszcza ani nie infantylizuje.

Pomysł opisywania świata za pomocą map chwycił w naszym domu. Rysujemy drogę do łazienki, zaznaczamy kropkami drzewa na trasie do przedszkola, stajemy na głowie, aby sprawdzić, czy rzeczywiście świat wygląda wtedy inaczej. Próbujemy nawet sprostać zadaniu z ostatniej strony i narysować własną, osobistą mapę myśli. Piękna to książka, która potrafi pobudzić dziecko do myślenia i działania.

„Myśl inaczej. Wtedy zobaczysz nowy świat.”

Książka:

Heekyoung Kim, Krystyna Lipka-Sztarbałło, „Dokąd iść? Mapy mówią do nas”, przeł. Jiwone Lee, Wydawnictwo Entliczek, Warszawa 2012.