Szanowni Państwo,

Jean-Paul Sartre twierdził, że jako ludzkość jesteśmy skazani na wolność. Nie wchodząc w niuanse jego myśli, można odczytywać tę tezę jako przepowiednię niepowstrzymanego dążenia do emancypacji. Powszechnie zapomina się jednak, że dla Sartre’a oczywistą drugą stroną wolnościowego medalu była odpowiedzialność. Podobnie jednostronnie odczytywany Francis Fukuyama, wieszczący ograny już i obśmiany „koniec historii”, padł ofiarą tabloidyzacji idei. Coraz trudniej dziś przebić się z wielowymiarowym przekazem, nie dając się uprościć do etykiety. To zagrożenie dotyczy w równym stopniu wybitnych intelektualistów i całych prądów myślowych.

Czy ofiarą uproszczeń nie pada aby cała myśl liberalna? Nasz dzisiejszy rozmówca, wybitny politolog i prawnik Stephen Holmes twierdzi, że istotnie – dla liberalizmu nadeszły trudne czasy i to z dwóch powodów. Po pierwsze, mylnie i w uproszczony sposób przedstawiany jako idea bezwzględnej ochrony jednostki przed zawsze złym państwem zatraca swój fundamentalny, społeczny wymiar. Po drugie, obarcza się myśl liberalną winą za nie jej grzechy – takie jak wywołana przez neokonserwatystów wojna w Iraku czy spowodowany pychą i chciwością bankierów kryzys finansowy 2008 r.

Czy zatem po hurraoptymistycznej złotej dekadzie od upadku ZSRR do zamachu na WTC, demokracja liberalna traci swoją hegemoniczną funkcję optymalnego systemu rządów, a liberalizm – bezpieczną pozycję moralnej i politycznej latarni morskiej? Holmes podważa wszelkie tego typu generalizacje, wskazując na głębię i wielowątkowość liberalnych ideałów. Wspólnie z Jarosławem Kuiszem przygląda się przez liberalną soczewkę fundamentalnym problemom współczesności oraz kwestiom, które będą kluczowe dla społeczeństw Ameryki i Europy najbliższych kilku dekad: imigracji, postępowi technologicznemu zacierającemu granice między prywatnym a publicznym, formowaniu nowego ładu międzynarodowego oraz sytuacji na Ukrainie i polityce putinowskiej Rosji.

Zapraszamy do lektury!

Stopka numeru:

Autor koncepcji Tematu Tygodnia: Jarosław Kuisz.
Współpraca: Łukasz Pawłowski, Kacper Szulecki, Iza Mrzygłód, Anna Olmińska.
Ilustracje: Krzysztof Hain [www.krzysztofhain.com]