Jakiś czas temu mój mąż kupił naszej czterotygodniowej córeczce pierwszą książkę. Popatrzyłam zdziwiona na to małe, białe pudełeczko, format trzynaście na trzynaście centymetrów. Po chwili z obwoluty z namalowanym czarnym kółkiem i dziurką w środku mój mąż powoli wyciągał kolejno dwanaście białych kart i ze skupieniem, cierpliwie pokazywał naszemu dziecku.
Karta numer jeden: koło-dziura, dziura-kółko, kółeczko i dziurka.
Karta numer dwa: kwadrat-dziura, kwadracik-dziurka, kwadraciczek.
Karta numer trzy: trójkąt, dziurka-trójkącik, dziureczka-trójkąciczek.
Karta numer cztery: kropeczka, dziureczka-kropka, dziura i wielkie kropisko.
Ta zabawa w „czytanie” kółkowo-kwadracikowo-dziurkowej książki zajmuje nas do dziś i wszyscy bawimy się przy niej wyśmienicie. Składając i rozkładając jej kolejne stronice, obserwujemy uśmiechy, radość, zdziwienie i zaciekawienie na twarzy naszego maleństwa. Czarno-białe figury pojawiają się, przesuwają, rosną, maleją i znikają. Zabawą inspirowaną tą książką budujemy we troje nowe relacje, odkrywamy nowe rozwiązania, znajdujemy nowe opowieści, eksplorujemy ją na wiele różnych sposobów.
Autorem „Pierwszej książki” jest tokijski grafik i wydawca Katsumi Komagata, założyciel studia graficznego i wydawnictwa One Stroke. Jego misją jest design uniwersalny, czyli kreowanie takich form komunikacji, które pokonują różnice językowe, rasowe czy społeczne. Komagata projektuje przedmioty, w tym zabawki, jest autorem wielu wybitnych książek obrazkowych – architektonicznych, przestrzennych obiektów. Jego prace wystawiane są w prestiżowych muzeach na całym świecie.
Pierwsza książka w serii Little Eyes powstała w 1990 r. jako prezent ojca dla nowo narodzonej córeczki. Autor tak pisze we wstępie to tej publikacji: „Gdy moja nowo narodzona córka zaczęła świadomie na mnie patrzeć, chciała mi coś przekazać. Wtedy narysowałem pierwsze ilustracje, by móc się z nią porozumieć. W tym okresie, jeszcze nie odróżniając kolorów, reagowała na mocny kontrast i proste kształty. Pierwsza karta w tym zestawie przedstawia kształt kobiecej piersi, widzianej oczami dziecka. Dla dziecka to znak, symbol zaufania między nim a matką, to przesłanie. Trójkąt, koło, kwadrat. Różne kształty przekazują różne wyobrażenia. Obserwuj dziecko, jego reakcje. Taki kontakt sprawi Wam wielką radość. Oko dziecka jest dwa razy mniejsze od oka dorosłego człowieka, ale te małe oczy uważnie obserwują świat”.
Katsumi Komagata z iście japońską delikatnością i prostotą stworzył książkę-obiekt. Graficznie harmonijną, wysublimowaną, delikatną i piękną. Czarne, graficzne obiekty umieszczone na białych trójdzielnych kartach pozostają w relacji do otwartych figur geometrycznych wyciętych z papieru. Dziecko, koncentrując wzrok na zmieniających się obrazach, ma sposobność pobudzania wyobraźni i rozwijania w sobie ciekawości otaczającego je świata. Karty z prostymi geometrycznymi figurami mogą też tworzyć obiekty przestrzenne, które na różne sposoby da się układać, przekładać, do których można zaglądać i wkładać w nie ręce. Taka forma książki pozwala na wiele sposobów prezentacji oraz zachęca rodzica do kreatywnego „czytania” i odkrywania nowszych możliwości. Kolejne karty, z coraz wyższą numeracją, stają się coraz trudniejsze, bardziej skomplikowane i mniej oczywiste. Czasem, przekładając je, ma się wrażenie, że figury ulegają ruchowi, przesuwają się jakby w animacji poklatkowej. W trzech krótkich ruchach zmieniają swoje położenie na białej powierzchni papieru. Ostatnie z kolei karty wydają mi się nawet dość trudne. To czarno białe pasy, które w różnych konstelacjach załamują kształty.
Zabawa tą prostą książką na pewno jest znakomitym sposobem dla rodziców do budowania emocjonalnej i twórczej relacji z dzieckiem w wieku od zera do pięciu miesięcy. Podoba mi się niezwykle nowatorska koncepcja Komagaty i cieszę, że moja córeczka mogła w tym okresie korzystać z książki.
Doskonały pomysł na stworzenie pierwszej książki dla noworodków i niemowląt znalazł uznanie nie tylko w Japonii, lecz także na całym świecie. Teraz dotarła również do nas, dzięki staraniom wydawnictwa Wytwórnia. Wszystkie książki Katsumiego Komagaty są wydawane i drukowane w Japonii. Wytwórnia jest pierwszym wydawnictwem, któremu autor udzielił licencji na wydanie i wydrukowanie książek w Polsce.
Z informacji na obwolucie dowiaduję się, że wydawca przygotowuje całą serię książeczek Little Eyes. Następną w kolejce jest książka pt. „Little Eyes – kolory”. Czekam z niecierpliwością.
Książka:
Katsumi Komagata, „Pierwsza książka”, seria Little Eyes, przygotowanie polskiej edycji Damian Chomątowski, Edgar Bąk Studio, Wydawnictwo Wytwórnia 2016.
Rubrykę redaguje Paulina Zaborek.
