Rok 2016 z pewnością nie był różowy. Wiadomo – Trump, Brexit, uchodźcy, Aleppo… Co więcej, do raportów i statystyk zawsze można się przyczepić – pokazać braki w wyjściowych danych lub wady metodologii. Trudno. Oto sześć zdań na poprawę humoru w Nowym Roku.
1. Globalne nierówności maleją
Choć nierówności pozostają jednym z najważniejszych problemów współczesnego świata i wyraźnie rosną m.in. w Grecji, na Węgrzech czy we Włoszech, wiele wskazuje na to, że w perspektywie globalnej maleją. W latach 2003–2013 współczynnik Giniego mierzony dla całego świata spadł z 68,7 do 64,9. Zmniejszenie nierówności w wymiarze globalnym to przede wszystkim zasługa bogacących się Chin, Indii i mniejszych krajów Azji Południowo-Wschodniej.
2. Na świecie jeszcze nigdy nie było tak mało biednych ludzi
To „mało” to dziś ok. 767 mln ludzi żyjących w ekstremalnej nędzy. Czy to faktycznie dobra wiadomość? Tak, bo jeszcze na początku lat 90. takich osób było o ponad 1 mld więcej. Liczba osób żyjących w skrajnej biedzie spadła mimo wzrostu demograficznego w krajach rozwijających się. Obecnie około jedna dziesiąta populacji świata żyje za mniej niż 1,9 dol. dziennie, podczas gdy 25 lat temu w skrajnej nędzy żyła mniej więcej jedna trzecia ludzkości! Choć światowe bogactwo nie jest rozłożone po równo (patrz punkt pierwszy), statystycznie globalna jakość życia (w tym dostęp do edukacji i służby zdrowia) także ulega poprawie.
3. Poczyniono postępy w walce z malarią i innymi tropikalnymi chorobami
W latach 2000–2015 wskaźnik umieralności na malarię spadł o prawie 30 proc. w skali światowej. Rok 2015 był także rekordowy pod względem leczenia zaniedbywanych chorób tropikalnych. W latach 2000–2015 średnia długość życia na świecie wydłużyła się o 5 lat. Różnica w oczekiwanej długości życia między Afryką a Europą także uległa zmniejszeniu, choć nierówności zdrowotne między bogatymi a biednymi regionami świata pozostają dramatyczne.
4. Urugwaj wygrał proces z firmą Philip Morris
Mimo że wydarzenie to zapewne nie ma znaczenia w skali światowej, podważa popularne przekonanie o wszechmocy wielkich korporacji w procesach przed międzynarodowymi trybunałami arbitrażowymi. Producent tytoniu zaskarżył Urugwaj po tym, jak ten wprowadził prawa ograniczające m.in. reklamę papierosów. W 2016 r. przegrał sprawę w trybunale arbitrażowym ICSID.
5. W Polsce jest coraz bezpieczniej
Jak podaje policja, w 2015 r. „spadła liczba zarówno poważnych przestępstw kryminalnych (zabójstwa, rozboje z bronią lub niebezpiecznym narzędziem), jak też mniej groźnych w skutkach, lecz uciążliwych dla społeczeństwa przestępstw takich jak drobne kradzieże lub uszkodzenia mienia”. W pierwszym kwartale 2016 r. ten spadkowy trend się utrzymał. Polacy dokonują ok. 500 morderstw rocznie, z każdym rokiem nieco mniej.
Spadek polskiej przestępczości jest widoczny od 2003 r. Wśród możliwych przyczyn tego fenomenu wymienia się: wzrost zamożności Polaków, spadek bezrobocia oraz większą skuteczność policji. Zwraca się także uwagę na zmianę charakteru przestępstw – choć spada liczba aktów przemocy, powoli rośnie liczba wyłudzeń (np. metodą „na wnuczka”). Nowe technologie oraz zmiany demograficzne (duża liczba zamożnych – na tle reszty społeczeństwa – emerytów) pozwalają na zdobycie bezprawnie środków bez użycia siły czy nawet groźby.
6. Żyjemy w czasach długiego pokoju
Choć w różnych miejscach na świecie toczą się krwawe i okrutne konflikty, w skali globalnej nadal możemy mówić o trwającej kilkadziesiąt lat erze pokoju. Żadna wojna w historii, wliczając w to także ataki terrorystyczne, nie przyniosła więcej ofiar śmiertelnych niż II wojna światowa. We wszystkich konfliktach, które toczyły się na świecie od 1945 r., zginęło prawdopodobnie mniej ludzi niż w czasie II wojny światowej! Sugestywną wizualizację skali wojen warto zobaczyć tutaj.
Szczęśliwego Nowego Roku!
* Ilustracja wykorzystana jako ikona wpisu: Elisa Riva; Źródło: Pixabay.com
