Zanim jednak przystąpimy do analizy sensowności powołania Andruszkiewicza, warto rozpoznać zasadnicze nieporozumienie, jakie narosło wokół tej sprawy, czyli przekonanie, że kontrowersyjną decyzję podjął samodzielnie Mateusz Morawiecki. Taki wniosek można było wysnuć z rozmaitych komentarzy między innymi Krzysztofa Jurgiela z PiS-u („Premier tak zdecydował, myślę, że wie, co robi), marszałka senatu Stanisława Karczewskiego („To pan premier go powołał i jestem przekonany, że to jest dobra nominacja”) i Stanisława Tyszki z Kukiz ‘15 („O ile wiem, to jest osobista decyzja premiera”) oraz innych wypowiedzi udzielanych off the record.
Morawiecki nie działał sam
To jednak mało wiarygodna wersja wydarzeń. Przede wszystkim dlatego, że jeśli cokolwiek można z pewnością powiedzieć o Morawieckim jako polityku, to tyle, że całą swoją karierę w PiS-ie oparł na bliskich kontaktach z Jarosławem Kaczyńskim. Ludzie związani z obozem rządzącym, z którymi rozmawiałem jeszcze przed nominacją Andruszkiewicza, podkreślali, że Morawiecki bywa w siedzibie PiS-u na Nowogrodzkiej często i regularnie, że wszelkie decyzje konsultuje z prezesem partii i jak może stara się unikać podejrzeń o budowanie własnej frakcji w ramach PiS-u.
Kaczyński kilkukrotnie się Morawieckiemu za tę lojalność odwdzięczał, publicznie wspierając go w najtrudniejszych momentach. Po ujawnieniu kompromitujących dla szefa rządu nagrań z restauracji Sowa i Przyjaciele, na antenie TVP przekonywał, że powołanie Morawieckiego to był „strzał w dziesiątkę”, że to „człowiek uczciwy”, a publikacja nagrań to wynik tego, że „nadepnął komuś na odcisk”. Z kolei po niby wygranej, ale niesatysfakcjonującej kampanii do wyborów samorządowych, której Morawiecki był twarzą, Kaczyński w sztabie partii publicznie dziękował premierowi i podkreślał, że „bardzo dużo zrobił”. Wezwał nawet zgromadzonych ludzi, żeby zamiast „Jarosław”, krzyczeli „Mateusz”.
Czy Morawiecki zaryzykowałby ten bliski związek z Kaczyńskim i jego poparcie, samodzielnie decydując się na powołanie do rządu kogoś tak kontrowersyjnego jak Andruszkiewicz? Nie twierdzę, że pomysł na tę nominację nie wyszedł od szefa rządu. Być może tak było. Ale sugerowanie, że nie został zaaprobowany przez prezesa, jest zupełnie niewiarygodne.
Jeśli cokolwiek można z pewnością powiedzieć o Morawieckim jako polityku, to tyle, że całą swoją karierę w PiS-ie oparł na bliskich kontaktach z Jarosławem Kaczyńskim. Czy Morawiecki zaryzykowałby ten bliski związek z Kaczyńskim i jego poparcie, samodzielnie decydując się na powołanie do rządu kogoś tak kontrowersyjnego jak Andruszkiewicz? | Łukasz Pawłowski
Pośrednim dowodem na to, że Kaczyński na nominację dla Andruszkiewicza się zgodził, jest także karność, z jaką politycy PiS-u tej personalnej roszady bronią. O ile nikogo nie dziwią pochwały ze strony politycznych stronników premiera – szefa MSZ Jacka Czaputowicza („Nie można nic zarzucić panu ministrowi Andruszkiewiczowi jeśli chodzi o poglądy”) czy Michała Dworczyka („Andruszkiewicz ma doświadczenie w zarządzaniu i kompetencje organizacyjne”) – to już podobne deklaracje ze strony chociażby Zdzisława Krasnodębskiego („Jest bardzo popularnym człowiekiem, znającym się na mediach społecznościowych”) i Jarosława Sellina („Charakteryzuje się wnikliwością jeśli chodzi o analizy polityczne”) sugerują, że za młodym wiceministrem stoi coś więcej niż widzimisię Morawieckiego.
Kolejny błąd PiS-u?
Po co jednak partii taki nabytek? Przecież jeszcze niedawno sam Morawiecki na konwencji PiS-u na tle flag europejskich zapewniał, że Polska to „bijące serce Europy”. Samą konwencję uznano za kolejne potwierdzenie powtarzanych od tygodni pogłosek, że przed wyborami do Parlamentu Europejskiego partia przesuwa się do centrum, by uspokoić tych samych wielkomiejskich wyborców, którzy w wyborach samorządowych pogrążyli kandydatów PiS-u.
Czy to zatem kolejny w ostatnim czasie błąd PiS-u? Wiadomo było przecież, kim jest Andruszkiewicz, z jakiej organizacji wyszedł, jakie, mniej więcej, wygłaszał poglądy na tematy obyczajowe, Unii Europejskiej czy Zachodu w ogóle – i że wszystkie te wypowiedzi będą teraz szły na konto partii rządzącej. Wiadomo było również, że wielokrotnie zmieniał barwy partyjne, że opuszczał kolejne ugrupowania z hukiem, że, wreszcie, nie ma żadnego doświadczenia w pracy dla rządu. Jakimi więc przesłankami kierowali się Morawiecki i Kaczyński? Bo że Kaczyński o nominacji wiedział to – jak już ustaliliśmy – jest pewne.
Czy to kolejny błąd PiS-u? Wiadomo było przecież, kim jest Andruszkiewicz, z jakiej organizacji wyszedł, jakie, mniej więcej, wygłaszał poglądy na tematy obyczajowe, Unii Europejskiej czy Zachodu w ogóle – i że wszystkie te wypowiedzi będą teraz szły na konto partii rządzącej. | Łukasz Pawłowski
Najczęściej pojawiającym się w mediach uzasadnieniem jest chęć zabezpieczenia „prawej ściany”, czyli likwidacja zagrożenia ze strony nowego ugrupowania złożonego z narodowców, faworytów ojca Rydzyka, sympatyków Janusza Korwin-Mikkego czy grupki byłych członków Kukiz ‘15. Wszystko to niby logiczne – ale jak jeden Andruszkiewicz miałby tych wszystkich ludzi zniechęcić do samodzielnego startu w wyborach europejskich, tym bardziej że przez większość jest szczerze znienawidzony? A nawet jeśli młody poseł ma jakiś magiczny wpływ na część elektoratu, to można go było najpierw poprosić o taką „usługę” na rzecz PiS-u, a dopiero w zamian za jej wykonanie obiecywać polityczne benefity. Tym bardziej, że jako członek Wolnych i Solidarnych Kornela Morawieckiego Andruszkiewicz już wcześniej wychwalał rząd. Dokładnie to samo, tylko bardziej mógł robić z dotychczasowego miejsca.
Wszystko to musiało być i dla Morawieckiego, i dla Kaczyńskiego jasne. Nominacja dla Andruszkiewicza jakikolwiek sens ma wyłącznie pod warunkiem… przyspieszenia wyborów parlamentarnych. Przy takim scenariuszu nowe ugrupowania na dalekiej prawicy będą miały potężny kłopot ze sprawnym zawarciem porozumienia i skompletowaniem wspólnych list, a „kariera” Andruszkiewicza będzie sygnałem dla części działaczy, że zamiast wierzgać, lepiej przytulić się do partii Kaczyńskiego.
To oczywiście ruch ryzykowny, bo koalicja radiomaryjno-narodowa i tak może powstać, ale bardziej niebezpieczne byłoby chyba czekanie z założonymi rękoma, aż radykalna prawica w spokoju zorganizuje się na wybory europejskie.
Można zakładać, że za nominacją Andruszkiewicza popłyną niemałe pieniądze na wewnątrzpartyjne badania społeczne analizujące, czy spełnia ona swoją rolę wobec bardzo konkretnej części elektoratu – młodych radykałów ze ściany wschodniej, którzy mogliby uszczknąć PiS-owi kilka procent z poparcia w tym regionie. Jeśli Andruszkiewicz się sprawdzi, scenariusz z przyspieszonymi wyborami stanie się bardziej prawdopodobny. A jeśli nie, zawsze można się z młodym wiceministrem rozstać. W rozstaniach ma on akurat doświadczenie niemałe.
* Fot. wykorzystana jako ikona wpisu: Pexels.com [CC0]
