Historie zawarte w opisywanych tu książkach pokazują nam świat dzieci, które mają szczególne potrzeby – dzieci spokojnych, a przez to często niewidzialnych i zdawałoby się bezproblemowych. Takie dzieci łatwo zignorować, a przecież ich potrzeby są równie ważne, jak potrzeby dzieci, które bardziej zwracają na siebie uwagę.
Dzieciństwo to czas zaglądania w głąb siebie
„Jestem cichy” Andie Powers to inspirująca, pięknie ilustrowana historia, która może pomóc wielu cichym dzieciom zaakceptować to, że nie muszą być hałaśliwe ani towarzyskie, aby być akceptowane i kochane. To też ważna lekcja dla dorosłych – ciche, introwertyczne dzieci preferują typowe dla siebie formy spędzania czasu i budują relacje w specyficzny sposób, a akceptacja tego, jak funkcjonują, jest kluczowa dla tego, żeby dziecko rozwijało się w zgodzie ze sobą i mogło w bezpieczny sposób budować relacje z innymi.
Bohaterem książki Powers jest Emil, chłopiec, który zarówno przez dorosłych, jak i inne dzieci jest uważany za nieśmiałego i wycofanego. To jednak tylko pozory. Pod spokojnym zachowaniem Emila kryje się bogactwo wyobraźni – kiedy chłopiec siedzi w kącie albo bawi się patyczkami w ogródku, w jego głowie pojawiają się wspaniałe historie, których jest głównym bohaterem.
Emil nie jest nieśmiały, Emil jest cichy. To fundamentalna różnica, która dla wielu z nas nie jest widoczna na pierwszy rzut oka. Autorka historii przypomina o tym, o czym wielu z nas zapomniało – dzieciństwo to nie tylko czas uczenia się otaczającego nas świata i rozwijania relacji z ludźmi, to również czas rozwijania wyobraźni, zaglądania w głąb siebie. Emil uczy nas, że siła może być cicha, odwaga może być cicha i przyjaźń również może być cicha.
Jak przetrwać w szkole
Bohaterka opowieści, Marcelinka, to bardzo wrażliwa dziewczynka w przełomowym momencie swojego życia. Przed nią wielkie wyzwanie – rozpoczęcie nauki w pierwszej klasie. O ile pójście do szkoły jest stresujące dla większości dzieci, o tyle dzieci szczególne wrażliwe – a do takich właśnie należy Marcelinka – narażone są na przytłaczający stres i emocje, z którymi nie zawsze będą mogły sobie poradzić.
W siedmiu krótkich opowiadaniach poznajemy trudności, z którymi mierzy się pierwszoklasistka. Już pierwszego dnia szkoły pojawia się problem – jak wytrzymać cały dzień w białej bluzce, która kłuje i uwiera? Jak odnaleźć się w klasie, w której nikogo się nie zna? Jak przetrwać szkolną zabawę, podczas której tak wiele się dzieje? Marcelinka jest wrażliwa na dotyk, smak, zapach i dźwięk, nie może znieść sztywnego ubrania, drapią ją metki, może jeść tylko niektóre dania, sytuacje społeczne szybko ją przytłaczają. Przez to, że jest inna od większości dzieci, które zna, Marcelinka czuje się niewidzialna i niezrozumiana.
Marcelinka nie jest dziwna, jest po prostu bardzo wrażliwa. Taka się urodziła. Z zewnątrz spokojna, nie zwraca na siebie uwagi, wewnątrz niej natomiast aż kipią emocje. Za sprawą swojej szczególnej wrażliwości na bodźce płynące z otoczenia dziewczynka potrzebuje zapewnienia komfortu sensorycznego, a także wymaga więcej czasu niż inne dzieci, żeby oswoić się z nowymi sytuacjami i wrócić do równowagi po przeżyciu intensywnych wydarzeń.
Książki:
Andie Powers, „Jestem Cichy”, il. Betsy Petersen, przeł. Paweł Beręsewicz, wyd. Frajda, Warszawa 2024.
Katarzyna Kucewicz, „Marcelinka. Opowieści dla bardzo wrażliwych dzieci i rodziców”, il. Ewa Poklewska-Koziełło, wyd. Frajda, Warszawa 2023.
Rubrykę redaguje Paulina Zaborek.
