Szanowni Państwo!
Wszystko odbyło się w tajemnicy. Nagle, niedługo przed południem 20 lutego, światowe media obiegła wiadomość, że prezydent Stanów Zjednoczonych Joe Biden jest w Kijowie. Kamery pokazały spotkanie Bidena z ukraińską parą prezydencką, spacer po mieście, rozmowę amerykańskiego przywódcy z Wołodymyrem Zełenskim i wspólną konferencję prasową.
Wystąpienie Bidena w Kijowie było ciepłe i poruszające. Amerykański prezydent wyraził uznanie dla niezwykłej odwagi i poświęcenia Ukraińców. Powiedział, że USA oraz zjednoczony świat zachodni stoją ramię w ramię z broniącym się krajem. A Putin był w błędzie, gdy myślał, że Ukraina jest słaba, zaś Zachód podzielony. Przypomniał o wielkiej skali wsparcia militarnego oraz finansowego, udzielonego naszemu wschodniemu sąsiadowi. I zapowiedział utrzymanie oraz zwiększenie tego wysiłku.
Jesteśmy w momencie podsumowań. Wizyta Bidena w Kijowie ma miejsce w symbolicznym czasie. 24 lutego upłynie rok od ogłoszenia przez Władimira Putina ataku na Ukrainę, który okazał się początkiem pełnoskalowej inwazji na kraj. Wtedy Rosja próbowała zająć Kijów i usunąć legalny rząd. Życie prezydenta Zełenskiego było zagrożone. Potem trwało oblężenie Mariupola, ujawniono rosyjskie zbrodnie wojenne w Buczy i wielu innych miejscach. Rosja opanowała duże tereny na wschodzie i południu kraju, które ukraińska armia zdołała w dużej części odbić.
Teraz sytuacja wygląda inaczej niż rok temu, ale wojna jest wciąż daleka od zakończenia. Czas refleksji nad tym, co już się wydarzyło, jest więc również czasem pytań o przyszłość. W jaki sposób możliwe jest zwycięstwo Ukrainy? Czy możliwe jest odbicie terytoriów wschodniej Ukrainy oraz Krymu? Jak ten rok wpłynął na sytuację w kraju Władimira Putina, skoro jego „operacja specjalna” miała trwać zaledwie kilka dni? Jaki jest długofalowy wpływ sankcji na Rosję? Czy Chiny silniej opowiedzą się po stronie Rosji, dostarczając jej broń i amunicję? A zatem: na czyją korzyść gra czas? To tylko niektóre pytania, dotyczące wojny, która w istotny sposób wpływa na porządek globalny.
W nowym numerze „Kultury Liberalnej” pytamy o scenariusze na przyszłość dla Ukrainy i Rosji. Co jest możliwe? Czego możemy się spodziewać?
Valerii Pekar, adiunkt w Kyiv-Mohyla Business School oraz były członek Narodowej Rady Reform przy prezydencie Ukrainy, w rozmowie z Tomaszem Sawczukiem opowiada o znaczeniu wojny dla Ukrainy i Rosji, a także o możliwych scenariuszach na przyszłość. Pekar wyróżnia trzy zasadnicze grupy scenariuszy dla państwa rosyjskiego. Po pierwsze, możliwa jest konsolidacja władzy w Rosji – albo przez Putina, albo jego następcę, jeśli Putin nie będzie w stanie utrzymać porządku. Drugi scenariusz to zamęt, jeśli chaos w kraju będzie rosnąć, zwiększą się napięcia między fakcjami w strukturach władzy, a jednocześnie nikt konkretny nie będzie w stanie nad tym zapanować. Taki scenariusz może się nawet przerodzić w niekontrolowaną dezintegrację federacji. Trzecia grupa scenariuszy to kontrolowana dekolonizacja i rekonstrukcja – opcja najtrudniejsza, ale niewykluczona, na którą, zdaniem Pekara, powinniśmy się przygotować, jeśli nie chcemy zgodzić się na scenariusz chaosu.
Violetta Pedorych, tłumaczka z języków francuskiego, angielskiego i polskiego, która w czasie ostatniego roku pracuje jako fixerka, pomagając dziennikarzom odnaleźć się w Ukrainie, w rozmowie z Nataliyą Parshchyk opowiada o swoim doświadczeniu w kraju ogarniętym wojną – i o tym, jak można wytłumaczyć mieszkańcom innych miejsc świata, co naprawdę dzieje się w Ukrainie. Jak mówi Pedorych, „fixerstwo było gruntem, na którym mogę stanąć w tej wojnie. Gdyby nie to zajęcie, nie mam pojęcia, co bym robiła i gdzie bym była. W dużym stopniu odnalazłam się dzięki niemu”.
W najnowszym wideopodkaście prof. Agnieszka Legucka, dr Łukasz Pawłowski i Jakub Bodziony omawiają możliwości zwycięstwa Ukrainy i porażki Rosji. Dyskutują również o wizycie Joe Bidena w Polsce, amerykańskim spojrzeniu na europejską wojnę oraz o tym, jak utrzymać długotrwałe wsparcie Zachodu dla Ukrainy.
Nasi felietoniści – Konstanty Gebert i Krzysztof Renik – opisują w tym tygodniu, jak patrzą na wojnę państwa azjatyckie i afrykańskie. A 24 lutego w specjalnym wydaniu naszego wideopodkastu Filip Rudnik i Jakub Bodziony podsumują wojenny rok.
Zapraszamy do lektury!
Redakcja „Kultury Liberalnej”
