KOŁTAN: Czego brakuje „Solidarności”? O konferencji „Solidarity and the Crisis of Trust”

Jacek Kołtan

Czego brakuje „Solidarności”? O konferencji „Solidarity and the Crisis of Trust”

Przed nami międzynarodowa konferencja „Solidarity and the Crisis of Trust”, organizowana z okazji 30. rocznicy powstania „Solidarności” przez Europejskie Centrum Solidarności i Katedrę im. Erazma z Rotterdamu Uniwersytetu Warszawskiego, pod patronatem medialnym „Kultury Liberalnej”, „Res Publiki Nowej” i „Przeglądu Politycznego”.

Zależy nam, by Europejskie Centrum Solidarności, znane dotąd raczej jako instytucja kultury, pokazało swoje oblicze akademickie. Jednocześnie chcielibyśmy, aby konferencja wyszła poza formułę zjazdu intelektualistów – reprezentantów zachodniego dyskursu – którzy powiedzą, co mają do powiedzenia, i odjadą. Mamy nadzieję na dialog między nimi i sugerujemy, że kontekst spotkania jest bardziej europejski i globalny, niż mogłoby się wydawać. To dlatego jeden z panelistów, Scott Lash, sygnalizował nam, że chciałby w swoim wystąpieniu uwzględnić perspektywę chińską i opowiedzieć o tym, czego Chińczycy mogliby się nauczyć od „Solidarności”. Z kolei John Gray pisze książkę dotyczącą problemów Europy Wschodniej, jest więc bardzo prawdopodobne, że będzie chciał mówić o tym również podczas konferencji, w kontekście „S”. Cieszymy się również na wystąpienia innych osób, które przyjęły nasze zaproszenie. Będzie między innymi Gianni Vattimo, Jadwiga Staniszkis, Pierre Manent. Zapowiada się intelektualna uczta!

Podczas konferencji odbędą się cztery panele, w trakcie których dyskusja toczyć się będzie wokół czterech słów: religia, demokracja, ekonomia i przyszłość. Zależy nam, aby pojęcie solidarności pojawiło się właśnie w tych kontekstach. Nasze czasy obfitują w nowe konstelacje problemów. Czy solidarność może być na nie odpowiedzią? Czy mamy może raczej do czynienia z nieustannym nadużyciem idei, która straciła swoją moc, zupełnie jak w wypadku innych, równie często używanych słów, jak „dialog” i „tolerancja”? Pragniemy zatem zapytać o sens solidarności, nie mając w zanadrzu gotowej odpowiedzi. Stawiamy pytanie o ideę, czekając, czy może ona jeszcze nam coś dać.

Poszukamy także odpowiedzi na pytanie o to, co stało się z etosem, który – szczególnie w Polsce – wiązany jest ze słowem solidarność: gdzie szukać dziś potencjału obywatelskiego, energii społecznej, gotowości do przekraczania barier, różnic klasowych czy nawet religijnych i ideologicznych? Trzydzieści lat temu członkowie „S” mieli na względzie wspólną sprawę, z którą ludzie chcieli się zmierzyć. Dziś mamy z taką konfrontacją ewidentnie problemy.

Na koniec słów kilka o plakacie konferencji i widniejącym na nim, pozbawionym jednej nogi krześle. Krzesło jest ulubionym meblem każdej konferencji naukowej. Podczas obrad posadzimy panelistów na dwóch krzesłach, którym brakować będzie nóg. Mamy nadzieję, że krzesło, niezbywalny element nie tylko konferencyjnej codzienności, zaniepokoi swoją niepełnością i ułatwi nam wydobycie się poza typową atmosferę, jaka towarzyszy zazwyczaj zjazdom intelektualistów. Zależy nam na takim zainscenizowaniu przestrzeni spotkania, żeby wypowiadający się na temat solidarności i kryzysu zaufania, nie mieli poczucia lekkości udzielania prostych odpowiedzi. Mam wielką nadzieję, że dzięki takiej inscenizacji łatwiej będzie zdać sprawę ze problemów, które nas rzeczywiście niepokoją, a które skrywają się zazwyczaj pod pozorem oczywistości. Innymi słowy oczekujemy nieprostych odpowiedzi na proste pytania.

* Jacek Kołtan, doktor filozofii, pracuje w Europejskim Centrum Solidarności. Pomysłodawca i jeden z głównych organizatorów konferencji „Solidarity and the Crisis of Trust”.

** Program konferencji „Solidarity and the Crisis of Trust”: [link].

„Kultura Liberalna” nr 90 (40/2010) z 28 września 2010 r.

Skoro tu jesteś...

...mamy do Ciebie małą prośbę. Żyjemy w dobie poważnych zagrożeń dla pluralizmu polskich mediów. W Kulturze Liberalnej jesteśmy przekonani, że każdy zasługuje na bezpłatny dostęp do najwyższej jakości dziennikarstwa

Każdy i każda z nas ma prawo do dobrych mediów. Warto na nie wydać nawet drobną kwotę. Nawet jeśli przeznaczysz na naszą działalność 10 złotych miesięcznie, to jeśli podobnie zrobią inni, wspólnie zapewnimy działanie portalowi, który broni wolności, praworządności i różnorodności.

Prosimy Cię, abyś tworzył lub tworzyła Kulturę Liberalną z nami. Dołącz do grona naszych Darczyńców!