Szanowni Państwo,
19 kwietnia Wiesław Chrzanowski był gościem debaty „Kultury Liberalnej”, Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka i Centrum im. Bronisława Geremka „Tajne więzienia CIA – polska zbrodnia stanu?”. Zajmował w niej stanowisko wyważone i zdystansowane wobec temperatury dyskusji medialnej, był głosem rozsądku i przyzwoitości w polityce.
Przypominamy dziś fragmenty tego ostatniego wystąpienia publicznego Profesora.
O odpowiedzialności polskich polityków za stworzenie tajnych więzień CIA w Polsce prof. Chrzanowski mówił:
Nie sposób przesądzać o winie tych czy innych osób, kiedy dysponujemy tak ograniczonymi materiałami. Możemy jedynie postawić sobie pytania ogólne. Czy państwo może z takich czy innych względów dopuszczać do tego, że na jego terytorium mają miejsce jakieś wydarzenia, które są w jakiś jawny sposób sprzeczne nie tylko z Kodeksem karnym, ale i Konstytucją? Artykuł 40. Konstytucji jest w tej sprawie jednoznaczny. Nie dopuszcza nie tylko tortur, ale w ogóle kar cielesnych. Co zresztą współgra z naszymi międzynarodowymi zobowiązaniami.
Kiedy dyskutowano o reakcji Polaków na doniesienia o ośrodku CIA w Polsce, mówił, że osobiście nie jest zawiedziony reakcją społeczeństwa:
To nie są sprawy, które się nadają do manifestacji, tak jak przy ACTA. Jak można sobie wyobrazić manifestacje w sytuacji, w której stan faktyczny jest wyjaśniony w bardzo małym zakresie? Gdy wyszliśmy z okresu PRL, kiedy chodziło o osądzenie całego szeregu ludzi, którzy mordowali własnych obywateli, reakcja również była bardzo ograniczona. I to reakcja nie tylko władz, ale i społeczeństwa.
Przez całą debatę podkreślał, że w kwestii wyjaśnienia tej sprawy konieczne jest bardzo spokojne podejście.
Tutaj jest rola organów państwa. O ile staną na wysokości zadania, to będą ustalały stan faktyczny, wszelkie okoliczności, również łagodzące czy zaostrzające i tak dalej. Natomiast próba rozstrzygania tego poprzez budowanie jakichś nastrojów – to niczemu nie służy. Musimy się starać o to, żeby były zdrowe organy państwa, które są zdecydowane wykonywać swoje obowiązki. Nasze prawo karne nie daje prawa organom ścigania do wybierania, czy jest celowe ściganie takiego a takiego przestępstwa. Wyjaśnianie sprawy jest rzeczą ważną, natomiast tworzenie takich czy innych nastrojów może być społecznie demoralizujące.
W debacie udział wzięli również: Adam Bodnar, Karolina Wigura, Henryk Wujec, a poprowadził ją Paweł Marczewski. Patronat medialny objęły „Gazeta Wyborcza” i Radio Tok FM.
Zapis debaty jutro w „Kulturze Liberalnej”.
Redakcja