Mikołaj Stępień

Liberałowie powinni przestać moralizować populistów

Nasza krytyka populizmu sprowadza się często do podkreślania, iż jest on niewłaściwy, bo jest niedemokratyczny. Wykorzystujemy powszechny polityczny mit o demokracji liberalnej jako jedynym moralnie dopuszczalnym systemie. Jako liberałowie powinniśmy przestać udawać, że przyjęcie naszego systemu wartości nie wymaga uzasadnienia. Należy zerwać z przekonaniem, że demokrację zaakceptuje każdy rozsądny członek społeczeństwa lub że to właśnie zaakceptowanie demokracji czyni go rozsądnym. Do tego potrzebne jest bardziej pragmatyczne podejście do demokracji i roli, jaką pełni ona w naszym życiu.

Z Michaelem Ignatieffem rozmawia Michał Matlak

Liberalizm został osłabiony przez swój bezkrwisty kosmopolityzm

Gdzie w dzisiejszych trudnych czasach szukać pocieszenia? Jaka jest rola religii we współczesnym świecie? Czy konserwatywny liberalizm jest dziś jeszcze możliwy? O tym, a także o uniwersytetach, cancel culture i najnowszej książce Michaela Ignatieffa „On Consolation: Finding Solace in the Dark Times” z autorem rozmawia Michał Matlak.

Tomasz Sawczuk

[Sawczuk w poniedziałek] Trzy krytyki „końca historii”

Wszystkie ideały, o których pisał Fukuyama, mogą być wartościowe, nawet jeśli nie stoi za nimi walor konieczności. A zatem na czym polega w praktyce odrzucenie idei końca historii?

Krzysztof Katkowski

Georges Gurvitch – socjolog prawa na czas kryzysu

Gurvitch to kolorowa, niesłusznie zapomniana postać. Prawnik-awangardzista, anarchista i zwolennik liberalnej demokracji, internacjonalista, który musiał uciekać z ZSRR. Jego ujęcie prawa, będące sprzeciwem wobec prawnego formalizmu, nazywa się często „trzecią drogą”. Jak wygląda ona w działaniu? Gdyby Gurvitch miał się ustosunkować do polskiego kryzysu praworządności, powiedziałby zapewne, że nie da się go sprowadzić do sporów stricte prawnych.

Katarzyna Skrzydłowska-Kalukin

Kryzys demokracji bułgarskiej

Analizując kryzys praworządności w Bułgarii, nie możemy odnieść się do standardów, które zaistniały tam po 1989 roku, ponieważ – mimo że, tak jak w Polsce, z czasem były one niszczone – w Bułgarii ich budowa nigdy nie została ukończona.

Katarzyna Skrzydłowska-Kalukin

Czeski kryzys praworządności

Jak to się stało, że w kraju głęboko doświadczonym przez autorytarny system i spragnionym praworządności, w czasach demokracji państwem rządzi populista oskarżany o wykorzystywanie funkcji państwowej do umacniania swojego potężnego majątku?

Z Leszkiem Koczanowiczem rozmawia Michał Matlak

Pandemia przyspiesza koniec nowoczesności

„Ukrytą tezą tej książki, która nie jest nigdzie wprost wypowiedziana, jest to, że nowoczesność się kończy. A wraz z nowoczesnością kończy się też jej ulubiona forma polityczna, czyli demokracja liberalna”. O książce „Lęk i olśnienie. Esej o kulturze niepokoju” z prof. Leszkiem Koczanowiczem rozmawia Michał Matlak.

Czy koronawirus przyniesie nam autorytaryzm?

Szanowni Państwo! Ernest Hemingway pisał, że bankrutuje się na dwa sposoby – najpierw stopniowo, a potem gwałtownie. Ze zmianami w porządku światowym – piszą autorzy prestiżowego magazynu „Foreign Affairs”  – bywa podobnie. Początkowo powolne zmiany zasobności, siły militarnej czy po prostu prestiżu danego państwa rosną stopniowo i są zauważalne tylko dla niektórych. Aż w końcu […]

Tomasz Sawczuk

[Sawczuk w poniedziałek] Koronawirus jak kryzys klimatyczny? 5 lekcji dla naszej polityki

Z kryzysu klimatycznego i pandemii koronawirusa płynie dla naszej polityki kilka wspólnych wniosków.

Z Timothym Gartonem Ashem rozmawia Karolina Wigura

Polityka Borisa Johnsona pod pewnymi względami przypomina model działania PiS

„Jako liberalny Anglik chciałbym, żeby Szkocja pozostała w Zjednoczonym Królestwie. […] Ale jednocześnie jestem absolutnie przekonany, że Szkocja ma prawo do samodzielnego decydowania o swojej przyszłości. I gdybym był Szkotem, to zapewne wybrałbym niepodległość. Bo niepodległość oznacza powrót do Unii Europejskiej”.

Z dominikaninem ojcem Pawłem Gużyńskim rozmawiają Łukasz Pawłowski i Jakub Szewczenko

Księża nie rozumieją, na czym polega demokracja

„Nie uważam, że polityk proweniencji katolickiej powinien wpływać na takie kształtowanie prawa, żeby odzwierciedlało ono prawo boskie. A biskupi mają właśnie takie oczekiwania”.

Z prof. Pawłem Śpiewakiem rozmawia Łukasz Pawłowski

Platforma Obywatelska to nie są liberałowie

„Platforma to partia, która czasami broni zasad liberalnych, nie wiedząc nawet, że ich broni. […] Broni się trójpodziału władzy, dlatego że jest atakowany przez PiS. Ale nie sądzę, żeby liderzy tej partii – począwszy od Grzegorza Schetyny – specjalnie rozumieli o co chodzi w liberalizmie”, mówi słynny socjolog.

Taniec pawia. Prawda o karierze Viktora Orbána

Szanowni Państwo! „Średni czas poświęcony na uchwalenie pojedynczych ustaw uległ skróceniu z 2 godzin 12 minut do 1 godziny 15 minut, a zatem prawie o 50 procent. […] Ulubiony trik [partii rządzącej], polegający na poddawaniu pod głosowanie projektów ustaw zgłaszanych na podstawie wniosków indywidualnych, bez wcześniejszych debat, pozwolił na przyspieszenie wszystkich procedur”. Pewną „nowelizację ustawy, […]

Z Igorem Janke rozmawia Jakub Bodziony

Orbán jest syntezą Tuska i Kaczyńskiego

„Orbán jest syntezą Donalda Tuska i Jarosława Kaczyńskiego. Łączy w sobie najlepsze cechy obu tych polityków, których im wzajemnie brakuje. Ma ciężar i powagę Kaczyńskiego oraz miękkie umiejętności i elastyczność Tuska. Jest świetnym analitykiem i strategiem, doskonale rozumie politykę i jej mechanizmy. Umie myśleć o świecie w sposób niekonwencjonalny i ma odwagę realizować swoje pomysły”, mówi autor polskiej biografii Viktora Orbána.

Z Peterem Pomerantsevem rozmawia Łukasz Pawłowski

Demokracja została zhakowana

„Dobrą metaforą dla czasów, w których żyjemy, jest porównanie do ataku hakerów. Rozmaici autorytarni przywódcy hakują język liberalizmu i postnowoczesności, który miał służyć emancypacji, i wykorzystują go przeciwko nam. Chińskie władze lubią od czasu do czasu cytować Michela Foucaulta, po to żeby odrzucać ideę powszechnych praw człowieka”, mówi brytyjski dziennikarz.