Stendhal, Flaubert, Proust… Którego z klasyków literatury francuskiej czytamy z przyjemnością do dziś? Oto moje typy pisarzy i pisarek piszących w języku Moliera, których dzieł nie można pominąć.
Relacja Gide–Proust jest sławna głównie z powodu odrzucenia przez pierwszego z nich jako redaktora „Nouvelle revue française” wstępnego tomu „W poszukiwaniu straconego czasu”. Kiedy jednak wielkość literacka Prousta była już szeroko uznana, Gide nie miał problemu z podtrzymywaniem z nim więzi – była to relacja głównie listowna.
„Beznamiętny sposób pisania przychodzi mi naturalnie”, pisze Annie Ernaux w jednej ze swych mikropowieści. A jednak to właśnie namiętność jest jednym z najważniejszych tematów jej pisarstwa. Doskonale widać to w jej książce „Passion simple” [Zwykła namiętność], która czeka na swój polski przekład.
Nadar był najsłynniejszym francuskim fotografem XIX wieku. Fotografował Dumasa, Sand i Baudelaire’a. Mniej ludzi pamięta, że był również wziętym karykaturzystą i twórcą głośnego Panteonu – litografii, na której sportretował blisko 250 najważniejszych postaci francuskiego świata literatury. Znalazł się na niej tylko jeden Polak. Wybór nie był przypadkowy.
O brawurowym, nieznanym w Polsce debiucie Patricka Modiano, Żydach kolaborantach i o tym, dlaczego wystarczy przeczytać jedną powieść tego noblisty, żeby znać (prawie) wszystkie pozostałe powieści jego autorstwa.
Czy autobiograficzne pisarstwo Annie Ernaux to jeszcze literatura? Lektura poświęconej aborcji książki „Zdarzyło się” („L’événement”) rozwiewa te wątpliwości.
Skandalizujący, denerwujący, prowokujący. Pisarz, na którego książki czekają wszyscy. Czy warto było czekać w tym przypadku? O powieści „Unicestwianie” w przekładzie Beaty Geppert, która polską premierę ma 5 października, dyskutują Karolina Felberg, Piotr Kieżun i Jarosław Kuisz.
O sekretnym notesie Victora Hugo, jego seksualnej żarłoczności i o tym, dlaczego dziś musiałby stanąć pod pręgierzem #MeToo.
O Marsylii, przewadze komedii nad tragedią i o tym, dlaczego potrzebujemy polskich przekładów trylogii marsylskiej Marcela Pagnola.
Co ma wspólnego Mistral, najważniejszy przedstawiciel dziewiętnastowiecznego odrodzenia prowansalskiego, i Maurras, ojciec francuskiego nacjonalizmu? Znali się i razem działali na rzecz rodzinnej Prowansji. Z jedną różnicą. Dla Maurrasa była ona ideowym konstruktem, politycznym narzędziem. Dla Mistrala – żywym doświadczeniem, które można ocalić dzięki literackiej fikcji. Jego „Poemat o Rodanie” to wybitny hołd złożony krainie francuskiego Południa.
Wydawnictwo Sic! opublikowało w ubiegłym roku tom z juweniliami Gustawa Flauberta obejmujący dwa utwory napisane przez późniejszego twórcę „Pani Bovary” w czasach chłopięctwa. W tych dwóch krótkich prozach jest już wszystko to, co będzie zgłębiał w swoich późniejszych dziełach.
Czy można stworzyć autobiografię, mówiąc o sobie „my” lub „się”? Annie Ernaux pokazuje, że tak. I to w jakim stylu! „Lata” to precyzyjnie skonstruowana opowieść o kobiecości i zmieniającej się na oczach powojennego pokolenia Francji.
Wyrażenie „kameralna saga” brzmi jak oksymoron, ale tym właśnie jest książka Lafon. Sagą, bo opowiada o ludziach należących do przynajmniej czterech pokoleń Francuzów. Utworem kameralnym, bo Lafon swoją opowieść zamknęła w dwunastu krótkich, niezwykle skondensowanych epizodach. To proza, która zostaje z nami na długo.
„Anomalia” to powieść, która przyniosła autorowi Nagrodę Goncourtów i sprzedała się we Francji w milionowym nakładzie. To także kolejne dzieło oparte o zasady kombinatoryki matematycznej, algebry czy teorii gier, pisanej w duchu Georges’a Pereca i Raymonda Queneau. Cóż z tego, skoro w porównaniu z dokonaniami tych ostatnich wypada raczej blado. Dostaliśmy produkt konfekcjonowany dla określonej grupy konsumentów – przykład literatury kombinatorycznej na czas tweetów.
Lata pięćdziesiąte to ważny moment w recepcji dzieła Prousta. To właśnie wtedy z pisarza dla elit, niedostrzegającego mizerii prostego ludu, Proust zmienia się w rewolucyjnego krytyka demaskującego hipokryzję wyższych warstw społecznych. To również w tym czasie ukazuje się głośny szkic Revela „O Marcelu Prouście”. Jego autor wkrótce stanie się czarną owcą lewicowych salonów.