0000398695
close
W walce o demokrację nie robimy sobie przerw! Przekaż 1,5% na Fundację Kultura Liberalna WSPIERAM
close
Kultura Liberalna solidarnie z Ukrainą

PRZEKAŻ
1,5%
PODATKU
close

W walce o demokrację

nie robimy sobie przerw!

Przekaż 1,5% na Fundację
Kultura Liberalna

Przekaż 1,5%
na Fundację Kultura Liberalna
forward
close
  • BODZIONY
  • CICHANOUSKA
  • CIMOSZEWICZ
  • Garton-Ash
  • SAWCZUK

Reforma Unii Europejskiej. Potężna Polska czy koniec Polski?

Szanowni Państwo! 

Czy nadchodzi koniec Polski? O tym mówią w ostatnich tygodniach Jarosław Kaczyński oraz inni politycy Prawa i Sprawiedliwości. Przekonują oni, że projekt reformy traktatów Unii Europejskiej, o którym debatowano ostatnio w Parlamencie Europejskim, będzie oznaczał utratę polskiej suwerenności i dominację Niemiec. Straszą również, że przyszły premier Donald Tusk zgodzi się na ten projekt. 

W tej sytuacji Tusk powiedział na konferencji prasowej, że jest przeciwny projektowi reformy UE dyskutowanemu w Parlamencie Europejskim. Stwierdził, że projekt ten wynika z „naiwnego euroentuzjazmu”, który jest podobnego rodzaju, jak ten, który doprowadził do brexitu. Zapowiedział również, że europosłowie PO zagłosują przeciwko projektowi. Tak się rzeczywiście stało. 

Powiedzmy zatem, co właściwie wydarzyło się w ostatnim tygodniu w PE. Najpierw komisja do spraw konstytucyjnych parlamentu po długich pracach przygotowała projekt reformy UE, zawierający ponad 260 poprawek do traktatów, który przyjęła w głosowaniu. Następnie nad propozycją głosował w czwartek cały Parlament Europejski. Ten również przyjął projekt: 291 posłów było za, natomiast 274 posłów było przeciw, 44 posłów wstrzymało się od głosu. Jak na razie nie oznacza to zmiany traktatów. Debata powinna się teraz przenieść na poziom szefów rządów i jest mało prawdopodobne, żeby dotychczasowe propozycje utrzymały się bez zmian. 

A jaka jest treść propozycji? Głównym punktem kontrowersji jest odejście od zasady liberum veto, zgodnie z którą w rozmaitych sprawach jeden kraj członkowski może zablokować decyzję całej UE. Wspólnota zyskałaby również nowe kompetencje wyłączne, choćby w obszarze ochrony środowiska, a także nowe kompetencje współdzielone z państwami, w tym w obszarze polityki zagranicznej. Projekt przewiduje również wzmocnienie procedury z artykułu 7 TUE, która umożliwia zawieszenie głosu państwa członkowskiego naruszającego rządy prawa – teraz wystarczyłaby do tego zgoda większości krajów, a nie jednomyślność, a następnie ocena zasadności zarzutów przez Trybunał Sprawiedliwości UE. Unia wciąż pozostałaby organizacją międzynarodową, a nie federacją, ale miałaby w wielu obszarach silniejszy mandat do działania jako całość. 

Z tego wszystkiego wynikają dla nas dzisiaj dwa główne pytania. Po pierwsze, jaka powinna być przyszłość Unii Europejskiej? Czy należy zmieniać obecne traktaty, a jeśli tak, to w jaki sposób? Po drugie, jak znaleźć język dyskusji o przyszłości UE, który nie oddaje od razu pola prawicy?

W nowym numerze „Kultury Liberalnej” rozmawiamy o przyszłości Unii Europejskiej – czy należy dokonać reformy traktatów i w jaki sposób? 

Włodzimierz Cimoszewicz, europoseł i członek komisji do spraw konstytucyjnych, który głosował za propozycją reform, w rozmowie z Tomaszem Sawczukiem mówi o tym, dlaczego potrzebna jest zmiana traktatów unijnych. Jak przekonuje, „dzisiejszy kształt regulacji traktatowych ma już dwadzieścia lat. A jednocześnie, jeżeli ktoś ma jakiekolwiek pojęcie o świecie, to wie, że ten świat się w ciągu ostatnich dwudziestu lat zmienił fundamentalnie”. Cimoszewicz dodaje, że „polityczna niestabilność świata wymaga tego, żeby Unia nie była gronem kilkudziesięciu państw, które mogą być rozgrywane między sobą przez państwa trzecie, tylko stanowiła istotny podmiot stosunków międzynarodowych”.

Timothy Garton Ash, profesor studiów europejskich na Uniwersytecie Oksfordzkim, w długim eseju pisze o przyszłości Europy w perspektywie od upadku muru berlińskiego do poszerzonej Unii Europejskiej. Autor przedstawia historię polityczną tego okresu, dla której punktami zwrotnymi były lata 2008 oraz 2022: „Cel jest więc potrójny: całość, wolność i pokój. Jak Europa radziła sobie z tymi celami przez ponad trzydzieści lat od 1989 roku? Czy wizja ta przybliża się czy oddala? Czego potrzeba, by Europa bardziej się do niej zbliżyła?”.

Polecamy również rozmowę Jakuba Bodzionego z przywódczynią białoruskiej opozycji demokratycznej Swiatłaną Cichanouską, która mówi o tym, że miejsce Białorusi jest w Unii Europejskiej, a w przyszłości jej kraj będzie do tego dążyć. 

Zapraszamy do lektury!

Redakcja „Kultury Liberalnej” 

Nr 777

(48/2023)
28.11.2023

Z Swiatłaną Cichanouską rozmawia Jakub Bodziony

Swiatłana Cichanouska: Miejsce Białorusi jest w Europie

„Od ponad pół roku nie mam z mężem żadnego kontaktu. Reżim nie dopuszcza do niego nawet prawnika, nie dostarcza moich listów, a nasze dzieci nie mają wiadomości od ojca. Nie wiemy, co się z nim dzieje, nie wiemy, w jakich warunkach go przetrzymują, nie mamy nawet pewności, czy żyje. Ta niepewność jest najgorsza, dla nas i dla niego. Córka poprosiła mnie kiedyś o pieniądze. Kiedy spytałam, na co chciałby je wydać, odpowiedziała: kupić czołg i uwolnić tatę”, mówi Swiatłana Cichanouska, liderka wolnej Białorusi.

Z Włodzimierzem Cimoszewiczem rozmawia Tomasz Sawczuk

Potrzebujemy Europy 100 prędkości

„Europa musi być mocarstwem politycznym, a nie tylko ekonomicznym” – o reformie unijnych traktatów mówi europoseł Włodzimierz Cimoszewicz w rozmowie z Tomaszem Sawczukiem.

Timothy Garton Ash

Europa cała i wolna

W 1989 roku obaliliśmy żelazną kurtynę przebiegającą przez centrum Europy. W 2023 roku wznosimy nową żelazną kurtynę na obrzeżach przestrzeni europejskiej. Zapraszamy do lektury nowego eseju Timothy’ego Gartona Asha.

PATRZĄC
WIĘCEJ
CZYTAJĄC

Z Katarzyną Kobylarczyk rozmawia Krzysztof Katkowski

Skradzione dzieci, czyli patologia systemu Franco

„W Hiszpanii Franco odbierano dzieci kobietom, bo te w nacjonalistyczno-katolickim systemie były uważane za gorsze”. O reżimie Franco, łamaniu praw kobiet i niechlubnej roli Kościoła katolickiego mówi Katarzyna Kobylarczyk, autorka reportażu „Ciałko. Hiszpania kradnie swoje dzieci”.

Paweł Majewski

Detonacja. O dwóch ostatnich powieściach Cormaca McCarthy’ego

Wiadomo, że McCarthy stronił od towarzystwa kolegów po piórze i wolał przestawać z naukowcami. W jego dwóch ostatnich powieściach widoczna jest wielka fascynacja matematyką i fizyką. Nie jest to jednak naiwny zachwyt. McCarthy pozostaje autorem opisującym mroczną stronę natury ludzkiej.

WIĘCEJ
SŁYSZĄC

Gniewomir Zajączkowski, Szymon Żuchowski

Jedyna opera Beethovena w Staatsoper Berlin

Spektakle operowe w reżyserii Harry’ego Kupfera wywołują wyjątkowe przeżycia teatralne. Są zaangażowane społeczno-politycznie i prezentują pogłębione psychologicznie portrety bohaterów. Kilkanaście z nich trwale i znacząco zmieniły świat teatru operowego.

WIĘCEJ