Z centrum widać najwięcej
Na scenie międzynarodowej reputacja Aung San Suu Kyi legła w gruzach. Jednak listopadowe wybory potwierdziły jej mocną pozycję prodemokratycznej i reformatorskiej przywódczyni kraju.
„W inkwizytorskim pędzie, każde słowo Lubina interpretuje po swojemu, najczęściej na opak, nie przestając wydawać wyroków. […] Pisząc o «Borderline», Lubina bezprzykładnie się wygłupił”, pisze autor „Borderline” o krytycznej recenzji Michała Lubiny.
Jeśli ktoś popełnia błędy faktograficzne, to trzeba mu to wypominać. Taka jest społeczna rola recenzji, pisze Michał Lubina.
Grzegorz Stern podjął ambitną próbę opisu Birmy wychodzącej z dyktatury. Autorowi „Borderline” zabrakło jednak wiedzy oraz empatii. W konsekwencji jego książka może być wzorem, jak nie pisać o tym kraju.
Recenzowanie książki o ludobójstwach nie jest sprawą prostą. Z repertuaru recenzenta wypaść siłą rzeczy muszą sztampy typu „dobry język”, „wartko poprowadzona narracja” czy „przystępny styl”. „Nijakowski atrakcyjnie przedstawił ludobójstwa” brzmiałoby ciut dwuznacznie, „Nijakowski nie poległ na ludobójstwach” – jeszcze gorzej. Skoro recenzować trudno, to co dopiero pisać!
Moja wiara w konsekwentne budowanie zrębów demokracji w Birmie przez liderów Narodowej Ligi na Rzecz Demokracji jest coraz wątlejsza. Powodów jest wiele, lecz czarę goryczy przelał niedawny wyrok sądu w Rangunie, który skazał dwóch dziennikarzy agencji Reutersa – Wa Lone’a i Kyawa Soe Oo – na siedem lat więzienia za rzekome nielegalne wejście w posiadanie tajnych dokumentów państwowych.
Czy proces Wa Lone’a i Kyawa Soe Oo zakończy się uniewinnieniem, czy wyrokiem skazującym? Trudno w tej chwili powiedzieć. Grozi im do 14 lat za to, że szukali prawdy – nie lepszych i bardziej malowniczych ujęć filmowych, ale właśnie prawdy.
Wa Lone i Kyaw Soe Oo są zakładnikami dziennikarskiej wolności i kulejącej birmańskiej transformacji. Demokracja bez wolnych mediów jest tylko fasadą, masowym doświadczeniem z zarządzania społeczeństwem. Mam nadzieję, że nie taki los spotka i tak już skrajnie wycieńczoną konfliktami Mjanmę.
Jeden z największych na świecie kryzysów humanitarnych, rosnące represje wobec prasy oraz zdjęcia zachodzącego słońca na tle tysiącletnich pagód. To główne tematy, które obecnie zobaczymy po wpisaniu do przeglądarki internetowej hasła „Myanmar”. Dwa pierwsze z nich pojawiły się w ciągu ostatniego roku, trzeci od lat przyciąga rzeszę turystów do tego kraju.
Rządząca Birmą od 1962 r. dyktatura wojskowa praktycznie całkowicie odizolowała mieszkańców tego kraju od wpływów zewnętrznych. Dopiero ostatnie lata przyniosły pewne pozytywne, prodemokratyczne reformy. Dziś – pomimo tych zmian – jesteśmy świadkami ogromnych czystek etnicznych, których ofiarami stali się birmańscy muzułmanie – Rohingjowie. Dlaczego tak się stało?
12 miesięcy po przejęciu władzy przez opozycję armia wciąż odgrywa w politycznym i społecznym życiu Birmy ogromną rolę. To nie najlepszy prognostyk.
Czy była liderka birmańskiej opozycji odchodzi od zasad demokracji, o którą walczyła przez kilkadziesiąt lat?
To były dni nadziei i niepokoju. Przede wszystkim jednak to były dni radości. Powyborczy tydzień w Birmie nie obfitował w fajerwerki na ulicach, w uliczne manifestacje i pochody. Ale radość z miażdżącego zwycięstwa Narodowej Ligi na Rzecz Demokracji, najsilniejszej partii opozycyjnej w Birmie, była powszechna.
Dzięki dyskusji wokół „Cyklonu” Andrzeja Muszyńskiego poznaliśmy kilka prawd o polskim reportażu: o niezawinionej ignorancji jego recenzentów, o czytelnikach, którzy cenią „literackość” ponad wszystko i o samych reporterach, którzy po drodze stracili pokorę.
„Zmiana” birmańskiej konstytucji jest kolejną fikcją. Od lat wszelkie „zmiany” polegają na tym, że opozycji pozwala się na reglamentowany sprzeciw, a wojskowi przebierają się już w nie w mundur, ale w garnitur.
