0000398695
close
W walce o demokrację nie robimy sobie przerw! Przekaż 1,5% na Fundację Kultura Liberalna WSPIERAM
close
Kultura Liberalna solidarnie z Ukrainą

PRZEKAŻ
1,5%
PODATKU
close

W walce o demokrację

nie robimy sobie przerw!

Przekaż 1,5% na Fundację
Kultura Liberalna

Przekaż 1,5%
na Fundację Kultura Liberalna
forward
close

Szanowni Państwo,

trudno w to uwierzyć! Minęło już 25 lat, od kiedy pewien filozof polityki zyskał światową sławę, gdy na łamach czasopisma „The National Interest” zapytał o ostateczny tryumf liberalnej demokracji i związany z nim koniec historii. Wiele osób ostro skrytykowało kategoryczność tezy Francisa Fukuyamy. Dziś można podejrzewać, że niemało osób skrycie kibicowało jednak politologowi, życząc jemu (i sobie), aby piękna opowieść o sukcesie dobra nad złem okazała się prawdą.

Niestety, w 2014 roku to już tylko piękne wspomnienia. Mamy do czynienia z niepokojącym trendem: pochwałą nieliberalnej demokracji. Kolejne państwa chwalą sobie ustrojowe eksperymenty. Węgry, Turcja, Rosja – to zaledwie trzy najbardziej znane przykłady. Określenie „nieliberalna demokracja” dla przywódców tych krajów bynajmniej nie jest obelgą. Pomysłom na sprawowanie władzy przez „mocnych ludzi” z wielkim zainteresowaniem przyglądają się partie eurosceptyczne i skrajnie prawicowe.

Dokąd w XXI wieku zmierzają ustroje państw Europy? W jaki sposób zmiany porządku politycznego na Węgrzech i w Turcji mogą wpłynąć na kraje Europy Środkowo-Wschodniej? Czy Rosji Putina uda się wyeksportować swój ustrój za jej zachodnie granice? Jak to się stało, że Indie przyjmowały demokrację i liberalizm – europejskie idee – w opozycji do Starego Kontynentu? I czy dziś może to sprawić, że nie podążą w tę samą stronę, co Europa?

Te i wiele podobnych pytań podejmowali uczestnicy XXI Debaty Tischnerowskiej pt. „O nieliberalnej demokracji”, która odbyła się 2 października na Uniwersytecie Warszawskim. W debacie wystąpili: wybitny bułgarski politolog i autor książek takich jak „Demokracja nieufnych” Iwan Krastew, historyk idei i autor wielu książek z dziedziny historii myśli społecznej Marcin Król z Uniwersytetu Warszawskiego oraz antropolożka i socjolożka z Graduate Center w Genewie Shalini Randeria, która od stycznia 2015 r. obejmie funkcję rektorki Instytutu Nauk o Człowieku we Wiedniu. Dyskusję poprowadził amerykański historyk, autor m.in. bestsellerowej historii II wojny światowej „Skrwawione ziemie” profesor Timothy Snyder z Yale University. Natomiast otworzyli prorektorka Uniwersytetu Warszawskiego, socjolożka Anna Giza, Marcin Król oraz Karolina Wigura, szefowa działu politycznego „Kultury Liberalnej”. W najnowszej „Kulturze Liberalnej” prezentujemy Państwu skrócony zapis tej dyskusji.

XXI Debata Tischnerowska stanowiła nowe otwarcie legendarnego cyklu spotkań, poświęconego pamięci ks. Józefa Tischnera, jednego z założycieli wiedeńskiego Instytutu Nauk o Człowieku (IWM). Pierwsze 20 dyskusji zorganizowano w latach 2005-2010. Gośćmi byli wybitni intelektualiści i postacie życia publicznego, jak: Leszek Kołakowski, Timothy Garton Ash, Henryka Bochniarz, Giuliano Amato, Ralf Dahrendorf, Mirosława Grabowska, Joschka Fischer, Bronisław Geremek, Joanna Kluzik-Rostkowska, Simon Peres, Michael Sandel, Charles Taylor, Adam Michnik i wielu, wielu innych. Dyskutowano wówczas m.in. o przyszłości Europy, globalnej zmianie klimatu, wielkich pytaniach moralnych, o publicznej roli religii… Moderatorami debat byli zawsze pierwszy rektor IWM Krzysztof Michalski i Marcin Król. Dziś, ponad rok po śmierci Krzysztofa Michalskiego, wróciliśmy do tej tradycji, kontynuując organizację najsłynniejszych debat ostatniego 25-lecia.

Organizatorami debaty byli Instytut Nauk o Człowieku we Wiedniu i Uniwersytet Warszawski. Zaś współorganizatorem – „Kultura Liberalna”. Patronat medialny nad debatą objęły „Gazeta Wyborcza”, TVN 24 i Radio TOK FM.

 

Zapraszamy do lektury!

Jarosław Kuisz, Karolina Wigura

 


 

Stopka numeru:

 

Autor zdjęć: Maciej Spychał

Współpraca: Łukasz Pawłowski, Błażej Popławski, Piotr Szymański, Anna Olmińska, Konrad Kamiński, Marcin Żuraw, Jakub Sypiański, Viktoriia Zhuhan.

Nr 300

(40/2014)
07.10.2014

Iwan Krastew, Marcin Król, Shalini Randeria i Timothy Snyder

O nieliberalnej demokracji. Debaty Tischnerowskie – Reaktywacja!

O zagrożeniach dla współczesnej demokracji, o tym, czy jest ona do pogodzenia z liberalizmem oraz o doświadczeniach krajów globalnego Południa rozmawiają Iwan Krastew, Marcin Król, Shalini Randeria i Timothy Snyder.

PATRZĄC

Bruce LaBruce w rozmowie z Mateuszem Górą

„Moim zadaniem jest bycie głupcem”

Przed dwoma tygodniami prezentowaliśmy sylwetkę artysty, który sam nazywa się „antygejowskim pedałem”. Przy okazji Ars Independent Festival Bruce LaBruce, reżyser filmu „Gerontofilia”, opowiadał, w jaki sposób sztuka łączy się z pornografią.

WIĘCEJ
CZYTAJĄC

Magdalena Saryusz-Wolska

Czy Europa posiada wspólną pamięć? O książce „Pamięć europejska jako pamięć spleciona”

Czy istnieje wspólna europejska narracja, która nie wychodziłaby od słynnego powojennego hasła „nigdy więcej”, lecz opierała się na afirmacji przeszłości? Młodzi badacze próbują odpowiedzieć na to pytanie, analizując sześć figur i wydarzeń: Karola Wielkiego, Wikingów, Turków, ucieczkę i wypędzenie, powstanie warszawskie i masakrę w Srebrenicy.

Tomasz Pindel

Komiks to – czy projekt? O „Żydzie Faginie” Willa Eisnera

Fagin z komiksu Eisnera – ojca amerykańskiej opowieści graficznej – to znana postać z „Oliwera Twista” Charlesa Dickensa. „Chytry staruch” o „złowrogiej, odrażającej twarzy”, który wciąga bohatera w bagno londyńskiego półświatka. Eisner w przeciwieństwie do Dickensa czyni zeń jednak bohatera wielowymiarowego i niejednoznacznego, przełamując antysemickie wątki z pierwotnej, XIX-wiecznej wersji opowieści.

WIĘCEJ

FELIETONY

[Feminizując] Polski Kościół a umiejętność obsługi pralki

[Putinada] Sprawa Memoriału, czyli koniec upadku ZSRR

[Hiszpania] Kobiety vs. Minister: 1-0

[Czechy] Granica w czasach Schengen

[Przegląd prasy] Sukces Polski i Donald Tusk na Malcie

KOMENTARZ NADZWYCZAJNY

Unijne przesłuchania i polska polityka