W ostatnich latach mieliśmy wysyp książek o odchodzeniu i żałobie. Każda z nich bierze się ze wspólnego doświadczenia piszących – straty, ale przeżywanie tej straty jest już zupełnie inne dla każdego z nas i cudze cierpienie naprawdę niczego nas nie uczy. Po co zatem piszemy i po co czytamy takie książki?
Poznaliśmy 20 tytułów nominowanych do 18. edycji Nagrody Literackiej GDYNIA w czterech kategoriach: Esej, Poezja, Proza oraz Przekład na język polski.
„Gambit orangutana” to całkiem udana książka o polskim życiu szachowym w XIX i XX wieku. Jest ciekawa, w warstwie literackiej nieźle napisana, w warstwie dokumentacyjnej – bogata w szczegóły. Ale esej Bajona z elementami historycznego quasi-reportażu i pamiętnika ma też wady, które wkurzą niejednego szachistę.
„Wolna” to głośna autobiograficzna opowieść Lei Ypi, wykładowczyni filozofii politycznej w London School of Economics. Autorka z wnikliwością i humorem opisuje dorastanie w przechodzącej transformację Albanii i próby zrozumienia, co tak naprawdę oznacza być wolnym.
Wizerunek kobiecości wykreowała kultura, tyle że nie okazała się ona kulturą wzbogacającą. Na dodatek wmówiła nam, kobietom, podejście do własnego ciała pełne poczucia winy, wstydu, a bywa, że i wzgardy.
„Trzeba pomóc Ukraińcom wygrać tę wojnę. Po drugie, trzeba dać Ukrainie perspektywę europejską” – mówi Timothy Garton Ash, autor właśnie wydanej książki „Obrona liberalizmu. Eseje o wolności, wojnie i Europie”.
Co dzieje się, gdy bibliofil nagle musi rozstać się ze zbiorem… 35 tysięcy książek? W swoim erudycyjnym eseju pisze o tym Alberto Manguel, słynny znawca literatury, namiętny czytelnik i zbieracz książek, który za młodu był lektorem Borgesa.
Na ogarniające nas rozpacz czy poczucie słabości późna nowoczesność zna jeden środek – rozmaite „techniki życia”, czyli błyskawiczne terapie, coachingi i kursy mindfulness. Koszt zupełnej likwidacji ciemnej strony naszej egzystencji – pisze Stawiszyński – jest jednak zaskakująco wysoki. Jak sobie zatem radzić z lękami i bezradnością? Jedną radę eseista wyraża wprost. Drugą trzeba odszukać na marginesie osobistego, arcylirycznego zakończenia.
„Metamorfoza ptaków” to kronika rodzinna, film-archiwum. Choć rodzina jest człowiecza, opowieść o niej jest w równej mierze opowieścią o migracjach ptaków, pamięci drzew i mądrości oceanu – jednym wielkim cyklu międzygatunkowej przemiany.
„Liberalizm istnieje od dawna, a samokrytyka to jego typowy sposób na odnowę” – pisze Timothy Garton Ash w obszernym eseju na temat zmiany, której potrzebuje współczesne myślenie liberalne.
„Ukrytą tezą tej książki, która nie jest nigdzie wprost wypowiedziana, jest to, że nowoczesność się kończy. A wraz z nowoczesnością kończy się też jej ulubiona forma polityczna, czyli demokracja liberalna”. O książce „Lęk i olśnienie. Esej o kulturze niepokoju” z prof. Leszkiem Koczanowiczem rozmawia Michał Matlak.
Nagroda Literacka GDYNIA 2020 trafiła w ręce czworga laureatów wyłonionych spośród dwudziestu nominowanych twórców.
Już za tydzień dowiemy się, kto zdobył Nagrodę Literacką Gdynia. Od poniedziałku rozpoczyna się towarzyszący nagrodzie festiwal Miasto Słowa. Obu wydarzeniom patronuje „Kultura Liberalna”.
W tym roku kapituła nagrody wybierała spośród rekordowej liczby 537 tytułów. Wśród nominacji m.in. „Zdrój” Barbary Klickej, „Płuczki” Pawła Piotra Reszki i przekład Prousta autorstwa Wawrzyńca Brzozowskiego.
Węgry to literacki kontynent, o którym Polacy zaskakująco mało wiedzą. Na czas kwarantanny polecamy wybór tekstów, poświęconych książkom m.in. Sándora Máraiego, Gezy Csatha, Istvána Bibó, Dezső Kosztolányiego i Johna Lukacsa. Zostań w domu. W podróż po świecie idei wyrusz z nami.
