Z centrum widać najwięcej
W tym roku kapituła nagrody wybierała spośród rekordowej liczby 537 tytułów. Wśród nominacji m.in. „Zdrój” Barbary Klickej, „Płuczki” Pawła Piotra Reszki i przekład Prousta autorstwa Wawrzyńca Brzozowskiego.
Węgry to literacki kontynent, o którym Polacy zaskakująco mało wiedzą. Na czas kwarantanny polecamy wybór tekstów, poświęconych książkom m.in. Sándora Máraiego, Gezy Csatha, Istvána Bibó, Dezső Kosztolányiego i Johna Lukacsa. Zostań w domu. W podróż po świecie idei wyrusz z nami.
Kiedy umysły ludzkie zaczynają tonąć w deepfake’ach, a wypowiedzi przywódców politycznych różnią się coraz mniej od paplaniny celebrytów, pojęcie „spisku” traci swoją władzę nad ludzkimi umysłami. Eco w swoich ostatnich tekstach publicystycznych rozpoznał już tę nową sytuację.
Futbol jest w książce warszawskiego filozofa punktem wyjścia. Mościcki świetnie czyta grę po to, by wnikliwie czytać świat, w którym żyjemy. Przepis o spalonym jest początkiem eseju o bliskości, wspólne oglądanie meczów daje asumpt do namysłu nad istotą przyjaźni.
Literacki przewodnik Grušy po Czechach (i Morawach) bywa irytujący, ale jego intelektualna siła jest niepodważalna. Wydobywa na wierzch historyczne dziedzictwo czeskiej myśli liberalnej, krytykując każdy przejaw „zginania karku” – przed formą, władzą i narodowymi fobiami.
Raddatz jest jednym z niewielu biografów Rilkego, który dokładnie przeanalizował, skąd ten ostatni brał pieniądze na komfortowe życie. Na budżet poety składały się sute tantiemy wydawnicze (niektóre jego utwory były bestsellerami), jednak kiedy ich brakło, ten radził sobie w dość bezceremonialny sposób.
W najnowszym filmie Alfonsa Cuaróna zamiast egzotycznego oblicza Meksyku znajdziemy analizę głęboko podzielonego społeczeństwa, stającego na progu katastrofy. Jego członkowie, pomimo dojmującej samotności, potrafią jednak wspierać się w momentach największych kryzysów.
Dlaczego seriale wysokiej jakości cieszą się taką popularnością? Czy decyduje o tym rzeczywista innowacyjność ich formatów czy techniczne parametry projekcji?
We współczesnej literaturze polskiej „esej” stał się gatunkiem, do którego sięga się aż za często. Spośród dwóch książek nominowanych w tej kategorii przez gdyńskie jury, sposób na nadanie mu świeżości przebija raczej przez trolling Doroty Masłowskiej niż melancholię Marcina Wichy.
Potocki, Trembecki i Kochanowski z esejów Mrowcewicza nie objaśniają nam Polski. Objaśniają nam epokę, kontynent, rolę artysty i pisarza. Wszyscy trzej są obywatelami ówczesnego świata. Nie muszą się przed nikim tłumaczyć, do nikogo porównywać, ani z nikim walczyć.
Debiutancki film Carli Simón, hiszpański kandydat do Oscara, to nie tylko wizualnie porywający obraz dzieciństwa, ale też opowieść o fundamentalnej roli zabawy w radzeniu sobie z traumą zdolną przerosnąć dorosłego człowieka.
Czy rzeczywiście nowoczesny sport jest niczym więcej niż tylko skomercjalizowaną wydmuszką? A może jednak w sportowej grze z kapitalizmem można ugrać coś dla siebie?
Książka Leszczyńskiego trafia dziś na wyjątkowo podatny grunt. Nigdy się nie lubiliśmy, ale dzisiaj nie lubimy się szczególnie. Od czasu, gdy „dobra zmiana” stała się dominującą narracją w krajowym życiu społeczno-politycznym, medialny dyskurs pogardy oficjalnie wkroczył na kolejny etap: politycznego przemysłu nienawiści.
Pojęcie stylu późnego ma u Saida wiele znaczeń. „Późność” może odnosić się do biografii twórcy, historii w długim trwaniu albo też do stanu kultury. Czy wobec tego da się w ogóle powiedzieć, czym ów „styl późny” jest w swoich razem wziętych odsłonach i reprezentacjach?
Kultura i język nie są niczyją własnością, nie da się ich zamknąć na klucz, tego, kto zaklina je jako własne mienie, odpychają od siebie, tego, kto na nie krzyczy, osadzają w lochu wulgarności.