0000398695
close
W walce o demokrację nie robimy sobie przerw! Przekaż 1,5% na Fundację Kultura Liberalna WSPIERAM
close
Kultura Liberalna solidarnie z Ukrainą

PRZEKAŻ
1,5%
PODATKU
close

W walce o demokrację

nie robimy sobie przerw!

Przekaż 1,5% na Fundację
Kultura Liberalna

Przekaż 1,5%
na Fundację Kultura Liberalna
forward
close
  • HRYCAK
  • PRUS-WOJCIECHOWSKA
  • SIENKIEWICZ
  • WOROBIOW

Ciężka zima, niedobory i bieda. Rok po Majdanie

Autorka: Judyta Mierczak

Szanowni Państwo,

czy przyszłość Europy rozgrywa się na Ukrainie? Mieszkańcy państw Unii Europejskiej wydają się w to mocno powątpiewać. To prawda, rewolucja Majdanu wywołała wśród mieszkańców falę entuzjazmu dla sprawy wolności na Wschodzie. Gdy jednak do sporu włączył się Kreml, w głowach Europejczyków pojawił się informacyjny mętlik. Brak zrozumienia meandrów sytuacji na Ukrainie, mylenie podstawowych faktów (i to przez zawodowych dziennikarzy), wreszcie usprawiedliwianie w imię „świętego spokoju” jawnej przemocy oraz przesuwania granic państwowych – oto część obrazu w rok po Majdanie.

Po szczycie przywódców G20 w australijskim Brisbane mogło się wydawać, że przynajmniej części polityków z oczu spadły łuski. Co innego można było wywnioskować po zakończonym zaledwie kilka dni wcześniej szczycie APEC w Pekinie. Prawda, zgodnie z którą w imię stowarzyszania się z UE w Kijowie ginęli ludzie, nadal nie znajduje odpowiedniego miejsca w sercach mieszkańców Europy. Co więcej, stabilna sytuacja polityczna w Kijowie jest póki co jedynie pobożnym życzeniem.

O samej rewolucji – i związanym z nią kryzysie w polityce międzynarodowej – pisaliśmy już na łamach „Kultury Liberalnej” wielokrotnie i w rożnym kontekstach: w felietonach, komentarzach nadzwyczajnych czy wywiadach [patrz na przykład: DOSSIER]. Tym razem chcielibyśmy zapytać, o to, jak przez ostatni rok zmieniła się Ukraina i czy jest to proces, którego bliższe i dalsze rezultaty jesteśmy w stanie w ogóle przewidzieć. Czy rewolucja ostatecznie wygasła? Czy Majdan w Kijowie stał się już tylko symbolem heroicznych dni – czy też można go traktować jako źródło odnowy moralnej społeczeństwa?

Punktem wyjścia do tych rozważań jest rozmowa z wybitnym ukraińskim historykiem, profesorem Jarosławem Hrycakiem, przeprowadzona przez Łukasza Jasinę i Tomasza Piechala. Hrycak analizuje sytuację na Ukrainie z szerokiej perspektywy, przywołując kontekst historyczny wydarzeń. Komentuje dwadzieścia lat ukraińskiej niepodległości, obydwa Majdany, stosunki Ukrainy z Zachodem i Rosją oraz różnice między poszczególnymi regionami tego wielkiego i skomplikowanego kraju. Historyk ze Lwowa rysuje też potencjalne warianty rozwoju sytuacji, zależnie od ewolucji konfliktu na wschodzie Ukrainy i zmian politycznego układu sił w Kijowie. Nadziei na reformę państwa nasz rozmówca upatruje w postawie prezydenta Poroszenki, który jego zdaniem „ma ambicje, by zmienić ten kraj. Być ukraińskim de Gaulle’em, albo Adenauerem”. Groźne dla tych zamiarów mogą być nie tylko polityczne spory, ale także ogrom zadań, z jakimi mierzy się nowy prezydent. Zdaniem Hrycaka „Poroszenko jest dziś jak słoń, który tonie w błocie. Rozmienia się na tysiące drobnych spraw”. I jest coraz bardziej zmęczony.

Pozostałe teksty w Temacie Tygodnia koncentrują się przede wszystkim na trudnościach geopolitycznych, w jakich znaleźli się nasi sąsiedzi. Zdaniem Bartłomieja Sienkiewicza warunkiem koniecznym do reformowania Ukrainy jest zawarcie pokoju z Rosją i to nawet kosztem utraty wschodnich krańców kraju. „Jakikolwiek realny pokój byłby lepszy niż jego brak, bo inaczej Ukraina za jakiś czas przekroczy punkt krytyczny, za którym czeka już tylko chaos. Problem w tym, że nie wiadomo, jak zawrzeć ów pokój ze stroną, którą coraz silniej rządzi lęk ubrany w kostium brutalnej siły”, pisze Sienkiewicz.

Osiągnięcie porozumienia będzie trudne także dlatego, że Władimir Putin został zaskoczony uporem Ukraińców i przestał rozumieć ich motywacje, na co zwraca uwagę Justyna Prus-Wojciechowska w rozmowie z Łukaszem Pawłowskim. Jej zdaniem „brak kontroli nad sytuacją na Ukrainie musiał Putina wyprowadzić z równowagi. Rosyjskim liderom trudno sobie wyobrazić, że ktoś może za darmo wyjść na ulicę i stać tam kilka tygodni, a w końcu nawet przelać krew po to, by ktoś go szanował i liczył się z jego opinią”.

Działaniami Ukraińców kierowały wartości, na jakich ufundowana została wspólnota europejska, a protest nie tracił na sile, mimo że zdecydowana interwencja państw Zachodu stawała się z każdym dniem coraz mniej prawdopodobna. Jewgen Worobiow nazywa stosunek Brukseli do Kijowa „nieodwzajemnioną miłością”, ale dowodzi, że paradoksalnie obojętność Europejczyków mogła Ukraińcom... pomóc.

Analizy ukraińskiej rewolucji będziemy kontynuować na naszych łamach już wkrótce, publikując komentarz Tomasza Stryjka, poruszający kwestię ukraińskich mitów narodowych, oraz rozmowę z Andrew Wilsonem, będącą próbą porównania dwóch rewolucji ukraińskich z lat 2004 i 2013/2014.

Zapraszamy do lektury!

Jarosław Kuisz, Łukasz Jasina

 


 

Stopka numeru:

Autor koncepcji Tematu Tygodnia: Łukasz Jasina.

Współpraca: Piotr Szymański, Julia Alaksiejewa, Anna Olmińska, Izabela Mrzygłód.

Ilustracje: Judyta Mierczak.

Nr 308

(48/2014)
02.12.2014

Z Jarosławem Hrycakiem rozmawiają Łukasz Jasina i Tomasz Piechal

Poroszenko chce być ukraińskim Adenauerem

O najważniejszych wyzwaniach stojących przed nowymi ukraińskimi władzami, nadziejach młodzieży i podziałach społecznych mówi Jarosław Hrycak, historyk, wykładowca Ukraińskiego Uniwersytetu Katolickiego we Lwowie.

Bartłomiej Sienkiewicz

Albo pokój, albo chaos

Największe ryzyko wewnętrzne na Ukrainie wiąże się z możliwością powtórzenia błędów pomarańczowej rewolucji. Jej siłę i nadzieje z nią związane zniszczył konflikt polityczny między Wiktorem Juszczenką a Julią Tymoszenko, który otworzył drogę do władzy Wiktorowi Janukowyczowi i Rosjanom. W tym przypadku może być podobnie – nie jest tajemnicą, że prezydent Petro Poroszenko z trudem zniósł wybór Arsenija Jaceniuka na premiera.

Justyna Prus-Wojciechowska w rozmowie z Łukaszem Pawłowskim

Inny rodzaj społeczeństwa

O skutkach ukraińskiej rewolucji rok po jej rozpoczęciu i o wyzwaniach stojących przed nowymi ukraińskimi władzami mówi analityczka serwisu Polityka Insight.

Jewgen Worobiow

Nieodwzajemniona miłość

Rok po wybuchu protestów na Majdanie Ukraina z pewnością jest silniejsza – nawet jeśli nie jako państwo, to z pewnością jako naród. Co to oznacza dla ukraińskiej polityki?

PATRZĄC

Karol Kućmierz

Pod skalpelem Soderbergha. O serialu „The Knick”

Czy jest jeszcze możliwe nakręcenie naprawdę pasjonującego serialu medycznego? Mimo wyraźnych braków w konstrukcji scenariusza czy postaci, „The Knick” Stevena Soderbergha udowadnia, że tak. A to wszystko dzięki kunsztownej formie wizualnej, niemal w całości stworzonej przez reżysera.

Jacek Głażewski

Depresja po Kancie. „Amour fou” Jessiki Hausner

Romantyczne samobójstwo to nie tylko przejaw emocjonalności graniczącej z szaleństwem, lecz także reakcja na nudę klasycystycznych idei. Reżyserka Jessica Hausner sięga po historię Heinricha von Kleista i Henrietty Vogel i pokazuje, że romantyzm to domena pozorów prowadzących do tragicznego końca.

WIĘCEJ
CZYTAJĄC

Tomasz Ogiński

Nieoswojony kraj. O książce „Rumun goni za happy endem” Bogumiła Lufta

Rumunia to młody kraj zawieszony między Wschodem i Zachodem. Nic dziwnego, że mieszkających tam obcokrajowcy powtarzają często następujące zdanie: „Im dłużej tu jestem, tym mniej rozumiem”. Bogumił Luft do tej grupy na pewno nie należy. Zna i rozumie ten kraj jak mało kto.

WIĘCEJ
SMAKUJĄC

Justyna i Daniel Hof

Co ma żurawina z żurawia?

Owoc, który najbardziej kojarzy nam się z nadchodzącymi Świętami? Pomarańcza, mandarynka, jabłko? Nie, to żurawina!

WIĘCEJ

FELIETONY

[Z miasta] Bronx – ostatnia osada Apaczów

[Feminizując] Gładkie słówka

[Putinada] W porozumieniu polsko-ukraińskim ważna jest Europa

[Polska] Logika niewyborczego fałszerstwa

[Myśli] Efekt Franciszka: europejska civil religion?

[Afryka] Terroryzm w Nigerii