0000398695
close
W walce o demokrację nie robimy sobie przerw! Przekaż 1,5% na Fundację Kultura Liberalna WSPIERAM
close
Kultura Liberalna solidarnie z Ukrainą

PRZEKAŻ
1,5%
PODATKU
close

W walce o demokrację

nie robimy sobie przerw!

Przekaż 1,5% na Fundację
Kultura Liberalna

Przekaż 1,5%
na Fundację Kultura Liberalna
forward
close

Szanowni Państwo,

politycznie tak gorącej zimy nie było w całej historii III RP. Sprawa Trybunału Konstytucyjnego czy przemeblowania w mediach publicznych nie może jednak przesłaniać faktu, że o „dobrej zmianie” jeszcze wszystkiego nie wiemy. Dość wspomnieć, że radykalne zmiany w świecie polskiej kultury dopiero przed nami. W prowadzeniu polityki historycznej wiceminister kultury Magdalena Gawin zapowiedziała prawdziwą „rewolucję kopernikańską”. Huczne obchody 1050. rocznicy chrztu Polski oraz 100. rocznicy odzyskania niepodległości z pewnością nie umkną uwadze żadnego rodaka. Te wydarzenia mają zostać uświetnione „hollywoodzką” superprodukcją filmową, powstałą na zamówienie władz, a poświęconą któremuś fragmentowi polskiej historii. Giełda pomysłów ruszyła kilka tygodni temu.

Oczywiście ogólny cel „dobrej zmiany” nie jest owiany mgłą tajemnicy: idzie o „budowanie” czy może „odbudowanie” wspólnoty oraz o wykonanie „skoku technologicznego” na miarę naszych możliwości. Polska ma stać się państwem jak nigdy dotąd poważanym w świecie. „Jednak, aby coś tak zbudować, trzeba coś zniszczyć” – wydają się nam tłumaczyć od rana do wieczora politycy PiS-u. Im mocniejszych słów używają, tym bardziej granice pomiędzy konstrukcją a destrukcją stają się płynne.

Zatem – na pięć minut przed zmianami zapowiedzianymi w świecie kultury – pytamy o ocenę sytuacji w kraju artystów. Jan A.P. Kaczmarek, kompozytor od ćwierćwiecza mieszkający w Stanach Zjednoczonych, w rozmowie z Łukaszem Pawłowskim przekonuje, że straszenie końcem demokracji na skutek zwycięstwa PiS-u jest groteskowym nieporozumieniem, ponieważ demokracja na Zachodzie umiera już od dawna, poddana presji ze strony wielkich pieniędzy i międzynarodowych korporacji.

„Kiedy przyglądam się polskiej debacie publicznej, czuję się trochę jak Marsjanin. Wszyscy moi przyjaciele są w Komitecie Obrony Demokracji, ale ja nie widzę tam dla siebie miejsca, bo ta debata pomija najważniejsze globalne kwestie, które nas dotyczą”, mówi Kaczmarek. Zdaniem kompozytora, w chwili, gdy przez świat przebiega „emocjonalny dreszcz”, którego wyraźnym przejawem jest m.in. tocząca się od miesięcy amerykańska kampania prezydencka, polska polityka musi orientować się na ogólnoświatowe przemiany. Aktualnie potwierdzeniem słów kompozytora wydaje się wymiana listów pomiędzy amerykańskimi senatorami a Beatą Szydło.

Na zmiany w Polsce jako element szerszych transformacji dokonujących się na Zachodzie i wynikających z rozczarowania panującym systemem politycznym i gospodarczym patrzy też reżyser i dyrektor Teatru Współczesnego w Warszawie, Maciej Englert. Jednocześnie dostrzega w nich elementy specyficzne dla polskiego kontekstu. „Poczucie państwowości docierało do Polaków bardzo późno, w związku z czym mamy z państwem poważne kłopoty – i jako uczestnicy, i zarządzający”, twierdzi Englert. A jednym z najważniejszych przejawów polskich problemów z państwem jest skłonność do „nienawidzenia ciągłości” i chęć ciągłego zaczynania wszystkiego od nowa, bez oglądania się na dorobek poprzednich pokoleń.

To swoisty paradoks, bo jednocześnie jedną ze sztandarowych zapowiedzi nowego rządu stało się przecież wzmocnienie polskiego państwa i poczucia narodowej wspólnoty. Jak osiągnąć ten cel, kiedy sprawowanie władzy zaczyna się od przekreślenia dorobku dotychczasowych instytucji państwowych? Dzisiejsze władze prędzej czy później staną wobec konieczności odpowiedzi na to pytanie. Na razie oddajmy głos artystom.

Zapraszamy do lektury!

Redakcja

 


 

Stopka numeru:

Koncepcja Tematu Tygodnia: Redakcja.

Opracowanie: Łukasz Pawłowski, Piotr Rojewski, Konrad Kamiński, Joanna Derlikiewicz.

Nr 371

(7/2016)
16.02.2016

Z Janem A.P. Kaczmarkiem rozmawia Łukasz Pawłowski

Dojechaliśmy do ściany

„Przez lata wydawało nam się, że żyjemy w epoce rozumu, że podejmujemy racjonalne decyzje, a elity w naszym imieniu poprowadzą nas do szczęśliwego końca. Nieprawda. Dojechaliśmy do ściany”.

Z Maciejem Englertem rozmawia Łukasz Pawłowski

Polacy nienawidzą ciągłości

„Nowa władza zdawała się myśleć, że jeśli tupnie nogą, teatr sam z siebie wszystko zrobi. A teatr nie chce. Okazało się, że nawet jak się wygra wybory, to nie wszystko można”.

PATRZĄC

Marta Michalska

Przerwana lekcja ekologii „Barany. Islandzka opowieść”

Nagrodzony w Cannes film Grímura Hákonarsona ma troje bohaterów: owce, ludzi oraz Islandię. Jego siłą jest jednak nie wyjątkowy i osobliwy sam w sobie islandzki krajobraz, ale szczerość i prostota w opowiadaniu historii o ludzkich charakterach.

WIĘCEJ
CZYTAJĄC

Katarzyna Kasia

Intelektualny olbrzym, który nie uznawał konwenansów

Wszyscy, którzy go znali i czytali jego teksty, mówią o jego wspaniałym poczuciu humoru. Gianni Vattimo chwali się w swojej autobiografii, że zna więcej żartów niż Berlusconi. Dlaczego? Bo chodził na kursy do Eco.

WIĘCEJ
SMAKUJĄC

Paweł Brylski

Jeść uszami

Jemy oczami – to oklepana przenośnia. Nie dość, że nie wzbudza kontrowersji, to nawet w widoczny sposób wpływa na fotografowanie i prezentację potraw. A gdyby odnieść metaforę do innego zmysłu? Czy słyszeli państwo, że jemy również uszami?

WIĘCEJ
SŁYSZĄC

Gniewomir Zajączkowski Szymon Żuchowski

Teatr nie dość wielki, czyli „Jolanta” i „Zamek Sinobrodego”

Najwięcej uwagi recenzenci i czytelnicy poświęcają premierom. Jest to poniekąd zrozumiałe, bo nowość szybko traci swój urok, a mało kto ma czas i ochotę oglądać się za siebie. Spektakle jednak nie kończą zwykle swojego żywota na premierze i kilku przedstawieniach bezpośrednio po niej, lecz wracają w następnych sezonach, niekiedy po przerwie lub ze sporymi zmianami.

WIĘCEJ

FELIETONY

[Projekt: Polska] Hejt nie może być bezkarny

[Węgry] Wschód, Zachód i wszystko pomiędzy

[Z miasta] Miasto to nie ring

KOMENTARZ NADZWYCZAJNY