Dlaczego zachwiał się mit Jana Pawła II?

Szanowni Państwo!

Antywojtylianizm i odjaniepawlanie. Taki obraz debaty publicznej odmalowali nam ostatnio politycy. Jarosław Kaczyński w czasie wystąpienia w Wadowicach ubolewał nad atakami na Jana Pawła II. Z kolei posłanka Klaudia Jachira przekonywała z mównicy sejmowej, że należy „odjaniepawlić polską przestrzeń publiczną”.

Dlaczego wracać teraz do rozmowy o papieżu Polaku? W istocie powodów nie brakuje. Trudno nie dostrzegać zmiany pokoleniowej i fenomenu postrzegania papieża przez młodzież przede wszystkim jako obiektu żartów. To ogromny kontrast w porównaniu z powszechnym jeszcze niedawno wizerunkiem Jana Pawła II jako osoby świętej i właściwie dobra narodowego. Do tego właśnie odnosił się Jarosław Kaczyński, który wyrażał obawę, że zmiana opinii o papieżu będzie oznaczać również zmiany w polskiej tożsamości.

Coraz więcej wiemy również o ciemnych stronach pontyfikatu polskiego papieża, o których nie mówiło się wiele za jego życia. W ostatnim czasie ukazała się choćby książka Marcina Gutowskiego „Bielmo. Co wiedział Jan Paweł II”, która jest próbą opisania postawy papieża wobec skandali pedofilskich w Kościele katolickim. W tym kontekście Kaczyński mówił, że niektórzy próbują rozliczać papieża z nie jego grzechów.

A jednak wypadałoby to zbadać w sposób otwarty i uczciwy. Tymczasem wiele wskazuje na to, że Kościół nie chce dopuścić do takiego badania. W Sejmie debatowano ostatnio nad ustawą dotyczącą państwowej komisji do spraw pedofilii. Istniejąca komisja ma mianowicie problem z pozyskiwaniem dokumentów od Kościoła, który nie chce współpracować. Powtarzają się opinie, że w teorii komisja ma dotrzeć do prawdy, a w praktyce ma związane ręce. Jednak większość rządząca nie zdecydowała się na uchwalenie sankcji za odmowę współpracy.

Widać więc, że pamięć o Janie Pawle II jest częścią szerszego tematu. Z dostępnych informacji wiemy, że w Kościele katolickim istniał systemowy problem przestępstw seksualnych, które następnie ukrywano przed władzami państwowymi. Było tak w wielu krajach świata. Tak naprawdę dopiero teraz dowiadujemy się o rozmiarach tego zjawiska. Mamy szerokie ustalenia ze Stanów Zjednoczonych czy Francji, nieliczne z Polski – ale przecież podobny proceder z pewnością istniał na całym świecie. Wiadomo również, że Watykan często nie reagował w sposób właściwy, kiedy już docierały tam informacje o przestępstwach.

To sugeruje, że największym wrogiem mitu Jana Pawła II jest sam Kościół. Polski papież dla młodszego pokolenia staje się jednym z symboli ukrywania pedofilii – i bez rzetelnego rozliczenia jego roli trudno będzie przekonać młodych, żeby zapomnieli o sprawie i rozmawiali jedynie o zasługach papieża dla polskiej niepodległości. Jak się zatem wydaje, jedyna rozsądna odpowiedź to wyłożenie kart na stół. Przeprowadzenie szerokiego, niezależnego śledztwa, zmierzającego do oczyszczenia instytucji i naprawienia szkód. Jeśli Kościół nie chce tego uczynić, to trudno dojść do innego wniosku niż taki, że widocznie ma wiele do ukrycia i jest niegodny zaufania, gdy powierzamy mu dzieci.

W nowym numerze „Kultury Liberalnej” rozmawiamy o dziedzictwie Jana Pawła II i wciąż niezałatwionym problemie rozliczenia drapieżców seksualnych w Kościele.

W przedpremierowej publikacji Karolina Wigura i Tomasz Terlikowski rozmawiają o religijności i Kościele przez pryzmat swoich osobistych doświadczeń. Rozmowa zwiastuje wydanie wspólnej książki złożonej z rozmów, pod tytułem „Polka ateistka kontra Polak katolik”, która już za moment ukaże się drukiem w serii Biblioteka Kultury Liberalnej.

Stanisław Obirek, historyk, teolog i były jezuita, w rozmowie z Katarzyną Skrzydłowską-Kalukin mówi o komisjach do spraw zbadania pedofilii, które powstały w Polsce i we Francji. W tym ostatnim kraju powstał przekrojowy raport dotyczący problemu. Tymczasem, jak podsumowuje polską sytuację Obirek, „mamy do czynienia z państwem w państwie, Kościół katolicki szarogęsi się w demokratycznej Polsce po 1989 roku, jakby Polska należała do niego, a nie jakby duchowni byli członkami tej społeczności”.

Marcin Gutowski, autor książki „Bielmo. Co wiedział Jan Paweł II”, w rozmowie z Jarosławem Kuiszem opowiada o stanie wiedzy w sprawie przestępstw seksualnych w Kościele, a także o postawie przyjmowanej przez polskiego papieża wobec pojawiających się w tej sprawie informacji. Autor rozmawiał z ponad setką osób – ofiarami pedofilii w Kościele, sygnalistami i przedstawicielami kościelnego aparatu władzy. Udało mu się dotrzeć do współpracowników polskiego papieża i jego wieloletnich przyjaciół, którzy po raz pierwszy otwarcie dzielą się wątpliwościami co do postawy Jana Pawła II.

Zapraszamy do lektury!

Redakcja „Kultury Liberalnej”

Skoro tu jesteś...

...mamy do Ciebie małą prośbę. Żyjemy w dobie poważnych zagrożeń dla pluralizmu polskich mediów. W Kulturze Liberalnej jesteśmy przekonani, że każdy zasługuje na bezpłatny dostęp do najwyższej jakości dziennikarstwa

Każdy i każda z nas ma prawo do dobrych mediów. Warto na nie wydać nawet drobną kwotę. Nawet jeśli przeznaczysz na naszą działalność 10 złotych miesięcznie, to jeśli podobnie zrobią inni, wspólnie zapewnimy działanie portalowi, który broni wolności, praworządności i różnorodności.

Prosimy Cię, abyś tworzył lub tworzyła Kulturę Liberalną z nami. Dołącz do grona naszych Darczyńców!

Wesprzyj Kulturę Liberalną