Z Sylwią Czubkowską rozmawia Jakub Bodziony

Jak Chiny kolonizują Polskę i Europę?

„Funkcjonujemy w świecie, w którym kapitał ma narodowość i podlega ocenie etycznej, dlatego kluczowa jest świadomość. Musimy wziąć pod uwagę więcej czynników i nie możemy usprawiedliwiać się, że nie wiedzieliśmy, że firma X czy Y wykorzystuje niewolniczą pracę Ujgurów w Sinkiangu. Wojna pokazała nam, że potrafimy podejmować decyzje, które mają wpływ na nasz portfel. Czy rzeczywiście zyskujemy na tym, że za te 5,31 złotego możemy kupić sobie zaparzacz do herbaty w kształcie kupy psa?”.

Piotr. M. Majewski, Łukasz Bertram, Iza Mrzygłód

Wojna, strach, zdrada. Piotr M. Majewski w rozmowie z Łukaszem Bertramem i Izą Mrzygłód [Aneks historyczny]

„Niech sobie nie myślą, że jesteśmy kolaborantami” to szeroki i wysycony różnymi barwami pejzaż wojennego Protektoratu Czech i Moraw. W rozmowie z autorem pytamy o postawy elit i społeczne lęki, konsekwencje antydemokratycznych resentymentów oraz o płynne granice między grą a zdradą.

Andrzej Ceglarz

[Sorry, taki mamy klimat] Polska dyplomacja energetyczna w praktyce

Spór pomiędzy polskim a czeskim rządem o kopalnię w Turowie pokazuje, jak blisko powiązane są ze sobą kwestie polityki energetycznej i polityki zagranicznej. Jak działa polska dyplomacja energetyczna?

Kacper Szulecki

[Sorry, taki mamy klimat!] Inna polityka (nie) jest możliwa?

Opublikowany niedawno nowy raport Międzyrządowego Panelu do spraw Zmian Klimatu nie pozostawia wątpliwości – potrzebne są szybkie, skoordynowane i radykalne działania. Jeśli jednak 2021 rok miał być rokiem „klimatycznych wyborów”, to wyniki z Norwegii, Niemiec i Czech nie napawają optymizmem.

Redakcja

Co trzeba wiedzieć o kopalni w Turowie?

W piątek Trybunał Sprawiedliwości UE wydał – na wniosek czeskiego rządu – tymczasowe postanowienie o wstrzymaniu wydobycia węgla brunatnego w Turowie. Kopalnia odkrywkowa będąca własnością Polskiej Grupy Energetycznej od kilkudziesięciu lat jest kością niezgody pomiędzy Czechami, Niemcami i Polską.

Katarzyna Skrzydłowska-Kalukin

Czeski kryzys praworządności

Jak to się stało, że w kraju głęboko doświadczonym przez autorytarny system i spragnionym praworządności, w czasach demokracji państwem rządzi populista oskarżany o wykorzystywanie funkcji państwowej do umacniania swojego potężnego majątku?

Beata Kubok

Dziedzictwo Havla według jednego filmu. Rozważania na marginesie filmu Slávka Horáka

Pierwszy fabularny film o najbardziej znanym i cenionym za granicą czeskim dysydencie miał być w zamyśle reżysera rodzajem hołdu dla zmarłego w grudniu przed dziewięcioma laty prezydenta. Zdaniem niektórych odniósł przeciwny skutek.

Beata Kubok

Znachorzy, sceptycy, politycy. Rozważania na marginesie filmu „Szarlatan” Agnieszki Holland

Najnowszy film Agnieszki Holland to nie tylko portret charyzmatycznego uzdrowiciela. To także zachęta do szerszego spojrzenia na (nieoczywistą) skłonność Czechów do metafizyki, manifestującą się chociażby w czasach epidemii covid-19.

Iza Mrzygłód

Zagubieni w kryzysie. O książce Piotra M. Majewskiego „Kiedy wybuchnie wojna?”

We wrześniu 1938 roku w wyniku konferencji w Monachium z Czechosłowacji został kadłub, który miał nie przetrwać nawet roku. Piotr M. Majewski opisuje kulisy tego spektaklu jednocześnie rzetelnie i z wyczuciem suspensu – i sprawia, że tę tragedię przeżywa się wraz z jej ofiarami.

Tomáš Fošum

Licytacja o przegraną w Europie Środkowej

Czechy i Polskę łączy bliskość językowa oraz komunistyczna przeszłość. Po roku 1989 obu krajom przyświecały ideały demokracji i praworządności. Trzydzieści lat później sytuacja się zmieniła. Duet Babiš–Zeman być może nie niszczy demokratycznego państwa prawa tak ostentacyjnie jak Viktor Orbán czy Jarosław Kaczyński, ale jest równie niebezpieczny.

Bunt ludu! [KONFERENCJA JUŻ W CZWARTEK!]

Szanowni Państwo! Nawet 300 tysięcy ludzi na ulicach miast w całej Francji w listopadzie 2018 roku, milion ludzi na ulicach Londynu w marcu 2019 roku, ćwierć miliona ludzi na ulicach Pragi w czerwcu, 60 tysięcy na ulicach Moskwy w sierpniu, najwięcej od opozycyjnych protestów w roku 2011, wreszcie regularne, trwające od miesięcy i przyciągające nawet […]

Z Jakubem Patočką rozmawia Łukasz Pawłowski

Czechy nie są lepsze od Polski i Węgier

„Fakt, że premier Andrej Babiš wciąż jest członkiem frakcji liberalnej w Parlamencie Europejskim, to przejaw niewyobrażalnej hipokryzji. Emmanuel Macron czy Guy Verhofstadt krytykują Polskę lub Węgry za ich działania, a jednocześnie zasiadają w tej samej grupie z ugrupowaniem Babiša, który pod żadnym względem nie jest lepszy od Kaczyńskiego czy Orbána”, mówi czeski dziennikarz Jakub Patočka.

Michał Lebduška

Partnerstwo Wschodnie czeka na restart

Inicjatywa Partnerstwa Wschodniego, która formalnie powstała na szczycie w Pradze w maju 2009 roku, to niewątpliwie najistotniejsza spuścizna pierwszej prezydencji Czech w Radzie Unii Europejskiej. Jej celem było nawiązanie bliższej współpracy UE z sześcioma republikami postradzieckimi. Dziesięć lat później wydaje się, że inicjatywa znalazła się w ślepej uliczce i straciła na znaczeniu w ramach agendy unijnej.

Kacper Szulecki

Lekcja dla starszych i zaawansowanych. O „Czechach – instrukcji obsługi” Jiříego Grušy

Literacki przewodnik Grušy po Czechach (i Morawach) bywa irytujący, ale jego intelektualna siła jest niepodważalna. Wydobywa na wierzch historyczne dziedzictwo czeskiej myśli liberalnej, krytykując każdy przejaw „zginania karku” – przed formą, władzą i narodowymi fobiami.

Z Karolem Trammerem rozmawiają Łukasz Pawłowski i Michał Blus

Peron we Włoszczowie to był sukces

„W Polsce często mówi się, że koleje się zwijały, bo ludzie kupili sobie samochody i przestali jeździć pociągiem. Nie – ludzie przestali jeździć pociągami, bo oferta stała się nieatrakcyjna. Podstawowym lekarstwem na problemy ekonomiczne kolei jest zwiększanie liczby połączeń”, mówi redaktor naczelny pisma „Z biegiem szyn”.