Marcin Kula

Jądro ciemności – ale z książki też ciepłe światło dla mnie. O książce „Kongo w Polsce. Włóczęgi z Josephem Conradem” Maksa Cegielskiego

Kolonializm i kolonialna przemoc kojarzą się zazwyczaj z krajami położonymi daleko poza europejskim kontynentem. O tym przecież traktuje słynne „Jądro ciemności” Josepha Conrada. Max Cegielski w swojej najnowszej książce bada rodzinną historię z książką polsko-brytyjskiego pisarza pod ręką i pokazuje, że nie trzeba wcale wypuszczać się daleko, żeby odkryć opisaną przez Conrada zgrozę.

Konstanty Gebert

[Prognoza wędrowna] Junta w Burkina Faso woli Wagnera od Macrona

Rząd w Wagadugu ogłosił zakończenie współpracy wojskowej z Francją: czterystu żołnierzy, którzy od 2009 roku w ramach operacji Sabre walczyli z dżihadystami, będzie musiało opuścić Burkinę Faso. Wkrótce ich miejsce mogą zajęć wagnerowcy.

Marcin Kula

Diagnoza trudna, a z terapią marnie? Wokół książki „Otwarte żyły Ameryki Łacińskiej” Eduarda Galeana [cz. 2]

Zanim uwierzy się w łatwe wyzwolenie, rewolucję i szybką zmianę po odejściu kolonizatorów, warto zapytać, czego się samemu chce i czy sensownie się chce. Staje więc pytanie o przytomną politykę ekonomiczną.

Marcin Kula

Diagnoza trudna, a z terapią marnie? Wokół książki „Otwarte żyły Ameryki Łacińskiej” Eduarda Galeana [cz. 1]

Książka Eduarda Galeana to praca już klasyczna, która wpasowuje się doskonale w popularne obecnie ujęcie postkolonialne. Czytać ją jednak warto również po to, by zadawać pytania niepopularne – czy kolonializm jest kluczem do wszystkiego?

Z Harshem Manderem rozmawia Karolina Wigura

Nie tylko Ukraina. Inne narody też doświadczają krzywdy

Gdybym był Syryjczykiem, to powiedziałbym, że dziś panuje wobec tego narodu brak empatii. Z jakiego powodu byłbym inny, gorszy od Ukraińca? Franciszek starał się nie wpaść w koleiny traktowania Ukrainy jako zła wyjątkowego i jedynego, co dominuje w zachodnim dyskursie – mówi indyjski działacz na rzecz praw człowieka.

Krzysztof Renik

Milczenie Azji w sprawie Ukrainy

Ukraina jest daleko – blisko są rosyjskie surowce, uzbrojenie, turyści i lęk przed zachodnim kolonializmem. Dlatego reakcja większości państw azjatyckich na rosyjską napaść na Ukrainę to milcząca obojętność.

Konstanty Gebert

[Prognoza wędrowna] Wielki Iran czy Wielki Azerbejdżan – retoryczne gry na skraju wojny

Narody podzielone absurdami postkolonializmu dotąd zdawały sobie sprawę, że ład międzynarodowy nie toleruje zmian granic. Ale jeżeli zmienia je członek Rady Bezpieczeństwa – Rosja, to może być trudno przekonać Azerów, że im akurat nie wolno.

Konstanty Gebert

[Prognoza wędrowna] Et tu, Peru? – czyli marokański poradnik dla okupantów

Rząd Peru zerwał, wznowione zaledwie 11 miesięcy temu, stosunki dyplomatyczne z Saharą Zachodnią i uznał marokańską suwerenność nad jej terytorium. Polityka, która doprowadziła tego sukcesu Rabatu, to swoisty poradnik dla okupantów.

Konstanty Gebert

[Prognoza wędrowna] 75 lat temu Wielka Brytania ogłosiła niepodległość Indii i Pakistanu

Dzieląc 75 lat temu Półwysep Indyjski, Wielka Brytania dokonała największego w dziejach eksperymentu z zakresu nauk politycznych. Choć starożytne państwa, które na tym półwyspie skolonizowała, tworząc swe Imperium, były wielokrotnie starsze od niej samej, to te, których niepodległość uznała – Indie i Pakistan – nie istniały nigdy wcześniej.

Karolina Felberg

W kleszczach antropocenu. Recenzja spektaklu „Cały smutek Belgii” w reżyserii Luka Percevala na Malta Festiwal Poznań

Flamandzki tryptyk teatralny, pokazany na ostatnim Malta Festiwal Poznań, to kunsztowna opowieść o rozliczeniu z dziedzictwem przemocy splecionym z europejską historią pod postaciami kolonializmu, faszyzmu i terroryzmu.

Czy Zachód widzi, że Rosja to imperium kolonialne?

Szanowni Państwo! Czy możemy myśleć o Rosji, pomijając fakt, że od wieków prowadzi politykę kolonializmu? Informacje o tym, z jakich grup etnicznych pochodzą żołnierze rosyjskiej armii, którzy najechali Ukrainę, przypominają nam to, o czym wiemy, ale na co dzień zapominamy. Rosja to nie jest wspólnota Słowian, jak lubią przedstawiać ją przedstawiciele kolejnych tamtejszych reżimów – […]

Z Botakoz Kassymbekową rozmawia Joanna Kozłowska

Nie ma destalinizacji bez dekolonizacji

„Spod pióra rosyjskich historyków wyszło wiele krytyk stalinizmu i stalinowskich represji. Niestety, temat imperialnej polityki Rosji – zarówno carskiej, jak i radzieckiej – praktycznie nie jest poruszany”, mówi kazachska historyczka Botakoz Kassymbekowa

Konstanty Gebert

[Prognoza wędrowna] O korzyściach z filatelistyki

Żyjąc w postnarodowej Europie, często nie pamiętamy już, jak potężną siłą sprawczą w dziejach jest walka w obronie narodowej tożsamości. Ale na przykład dla Tuwy, która tylko w pierwszym miesiącu wojny utraciła na Ukrainie 96 poborowych, brzmieć to musi jak bajka o żelaznym wilku. Trzystutysięcznego narodu nie stać na taką daninę krwi dla Rosji.

Michał Rauszer 

Martwe dusze, żywe ciała. O książce „Zniewolona Rosja” Borysa Kierżencewa

Książka Borysa Kierżencewa to historia rosyjskiego poddaństwa, rozwijającego się w warunkach peryferyjnego kapitalizmu oraz politycznych walk o wpływy. Autor kreśli wizerunek społeczeństwa zdewastowanego przez system pańszczyzny, a tym samym dokonuje interwencji w rosyjską pamięć.

Paweł Majewski

Antropologia, czyli dama z pękniętym lustrem. O „Rzeczach niewysłowionych” i „Imitacji życia” Sørena Gaugera

„Rzeczy niewysłowione” to opis nieco podejrzanej ekspedycji, która pozornie przypomina wyprawy dawnych antropologów „do dzikich krajów”. „Imitacja życia” opowiada o dwóch Europejczykach uwięzionych w pewnym hotelu. Gauger proponuje nam w tych prozach coś, co można nazwać „«Jądrem ciemności» na czasy Trumpa i Zuckerberga”.