Lata 1918–1920 to nie tylko walka o granice, lecz także konflikty o to, co ma powstać w ich obrębie. Rozmowa z prof. Andrzejem Friszkem wokół jego książki „Państwo czy rewolucja”: o komunistach i socjalistach, radykalnych żołnierzach z Mławy, zbuntowanych robotnikach rolnych – i zapomnianych tradycjach polskiej lewicy.
Po 30 latach wreszcie ukazało się polskie wydanie klasycznej pracy o pokoleniu polsko-żydowskich komunistów, ich marzeniach, dylematach – i klęsce. Specjaliści znają ją doskonale, ale opowieść Jaffa Schatza to propozycja dla każdego, komu nie wystarczają stereotypy i klisze o polskiej historii.
Czy film o uwikłaniu czechosłowackiego kleru we współpracę z bezpieką może wywołać wstrząs porównywalny ze słynnym „Spotlight”?
We Włoszech jego książki zrewolucjonizowały sposób pisania dla dzieci. Stawiał na prostotę, ale nie stronił od gier językowych. Wiedział, że lektura jest albo momentem twórczej wolności, albo niczym. Gdyby żył, w 2020 roku Gianni Rodari obchodziłby swoje setne urodziny.
Nękany rozterkami ksiądz Tischner w biografii Bonowicza. Bauman wiecznie uciekający przed polskim antysemityzmem w książce Wagner. Kołakowski rozprawiający się z Bogiem za pomocą marksizmu w monografii Mentzla. Wszyscy trzej stali się pod koniec życia orędownikami tej samej myśli – musimy się pogodzić z płynnością i kruchością naszego świata.
Upokarzające testy na potwierdzenie kobiecości, kłopoty ze znalezieniem trenerów, chroniczny brak środków finansowych i starty, które trwale zapisały się w historii światowego sportu. O losach wybitnych polskich zawodniczek w czasach PRL-u opowiada Anna Sulińska – autorka książki „Olimpijki”.
Sportowcy i przemytnicy, wielomilionowe fortuny i machinacje zakładów pracy oddalonych od centrali. Zakopane z epoki Gomułki to przestrzeń wyjątkowo trudna do badania. A jednak z mozaiki publicystyki, dokumentów partyjnych czy esbeckich oraz nielicznych wspomnień, wyłania się frapująca rzeczywistość.
Monumentalna książka amerykańsko-rosyjskiego historyka była najważniejszym wydarzeniem wydawniczym towarzyszącym stuleciu rewolucji rosyjskiej. To jednocześnie szeroka perspektywa i szczegółowy portret formacji bolszewickiej i jej rozdarcia między dwoma światami: realnym i wymarzonym.
W nowej książce Piątek postawił przed sobą zadanie – z jednej strony rozmontować dotychczasowy mit powojennego Biura Odbudowy Stolicy jako przybudówki partii komunistycznej, z drugiej – stworzyć nowy mit tej instytucji. Udało mu się. „Najlepsze miasto świata” to wiarygodna opowieść o ludziach, których zaangażowanie miało pozapolityczne źródła.
„Paryż był zawsze pełen imigrantów. Z tym, że w latach 30. oprócz tych osób, które przyjechały do Francji dobrowolnie, doszli ci, którzy zjawili się tutaj, ponieważ nie mieli innego wyjścia. To powodowało wzrost napięć. Próbowałem to w mojej książce pokazać”. O stolicy kulturalnej świata i rosnących radykalizmach politycznych przed II wojną światową opowiada Piotr Szarota.
W książce Sylwii Siedleckiej nie ma ani czarnomorskich kurortów, ani postkomunistycznej martyrologii. Są przede wszystkim ludzie: partyjna działaczka wyznająca okultystyczny mistycyzm czy jasnowidzka, do której pielgrzymuje szef państwa. To dzięki nim Bułgaria pod piórem autorki staje się krainą niespodziewanych paradoksów, o których nie śniło się bywalcom nadmorskich klubów.
Bauman żył długo i uczestniczył w wielu dramatycznych wydarzeniach XX wieku. W jego biografii Dariusz Rosiak nie unika trudnych tematów, takich jak zaangażowanie filozofa w komunizm. Nie odpowiada jednak na wszystkie ważne pytania.
„Limonow” to opowieść o człowieku, który postanowił wymyślić siebie, nie zważając na rzeczywistość . Wymyślił siebie jako chuligana w Charkowie, wybrał sobie rolę skandalizującego pisarza, wreszcie stworzył się jako przywódca zdyscyplinowanego, radykalnego ruchu politycznego skupiającego sfrustrowanych, pozbawionych perspektyw młodych z całej Rosji.
Ocena działalności powojennej partyzantki antykomunistycznej do dziś dzieli Polaków. Jej uczestnicy byli za PRL uznawani za bandytów. Za rządów PiS-u traktuje się ich praktycznie jako twórców niepodległej Polski. Z punktu widzenia historiografii oba podejścia są równie mało warte. Na szczęście Mariusz Mazur unika obu skrajności.
Sylwetce Hertza, nakreślonej przez Magdalenę Grochowską, daleko do uładzonego portretu klasycznego konserwatysty. W swoim tekście Grochowska nie tylko bowiem pyta o przejawy konserwatywnych poglądów Hertza, ile o ich źródła. A te nie są tak oczywiste i zdają się leżeć znacznie głębiej, niż można by było sądzić.