Niepodległość to za mało – przekonuje nas Rafał Matyja. Aby sprawnie funkcjonować w nowoczesnym świecie, Polacy potrzebują wymyślić na nową swoją wizję historii i modernizacji. Taką, która stroni od anachronicznych stereotypów i nieuzasadnionych kompleksów, za to potrafi uczynić atut z półperyferyjności.
„Nowe Ateny” księdza Chmielowskiego to dzieło osobliwe. Są one pierwszą polską encyklopedią, a zarazem uchodzą za naczelne świadectwo degeneracji umysłowej czasów saskich. Dopiero w obecnym stuleciu Chmielowski doczekał sprawiedliwszych ocen. I przynajmniej jednego empatycznego obrazu literackiego swojej postaci w „Księgach Jakubowych” Olgi Tokarczuk.
Dwie fotografie z terenów Pewuki są jak awers i rewers II Rzeczpospolitej. W zbiorowej pamięci zachowaliśmy ten pierwszy obraz – schludny, elegancki i połyskujący blichtrem, uosobiony przez budowę Gdyni, modernistyczne drapacze chmur i świat tych, którzy sobie pożyli, z łatwością zapominając o drugiej stronie rzeczywistości – rzeszach ludzi, którzy pożyć nie mieli za co.
Kiedy czytam w „Gazecie Wyborczej” przemyślenia Witolda Gadomskiego potępiającego „zbędną wojnę obyczajową”, widzę że pewien styl myślenia – stanowiący jedną z największych plag tego państwa – ma się dobrze i nie zamierza zbyt szybko odejść do lamusa.