Na naszych oczach zmienia się dotychczasowy sposób uprawiania polityki, choć związane z nią namiętności wciąż pozostają te same. W ramach cyklu „Lektury na czas kwarantanny” przypominamy pięć dzieł literackich, które pozwalają lepiej zrozumieć mechanizmy władzy.
Jest rzeczą pewną, że wśród opublikowanych dotąd korespondencji wielkich polskich intelektualistów XX wieku listy Miłosza i Błońskiego należą do pozycji najistotniejszych. Miłosz to gigant poezji i eseistyki, Błoński – krytyki literackiej. Jedyne wątpliwości budzi tylko edytorski aspekt tego tomu.
Gdyby każdy twórca pojawiający się na kartach tej książki miał swój „pogłębiony”, „kontekstowy” i „komentujący” przypis, objaśnienia zmieniłyby się w historię literatury, a to nie było ani moim zamiarem, ani ambicją, ani nie byłoby zgodne z tym, co sam Głażewski postuluje.
Kryzys demokracji, rosnąca fala populizmu, rewolucja w geopolitycznym układzie sił. Na naszych oczach zmienia się dotychczasowy sposób uprawiania polityki, choć związane z nią namiętności wciąż pozostają te same. Tuż przed wyborami w Polsce proponujemy lekturę pięciu dzieł literackich, które pozwolą lepiej zrozumieć i spojrzeć z dystansem na współczesne mechanizmy polityczne.
Co zrobić, gdy chcemy wybrać lekturę na święta, lecz w zakupowym ferworze wejście do księgarni grozi zmiażdżeniem żeber? Wystarczy wybrać się do biblioteki, odwiedzić znajomy antykwariat lub zajrzeć w głąb własnych książkowych regałów, co też skrzętnie uczyniliśmy. O książkach niesłusznie zapomnianych piszą redaktorzy i współpracownicy „Kultury Liberalnej”.
Bohaterowie esejów Susan Sontag – Artaud, Barthes, Walter Benjamin, Canetti – będą wciąż fascynować, inspirować, oburzać. Ich dzieła powstały „pod znakiem Saturna”, w cieniu zakwitającej melancholii, gdzie spojrzenie w dal nie skrywa pustki, lecz bolesną prawdę o niespełnieniu, które staramy się zagłuszyć.
Romantyczne samobójstwo to nie tylko przejaw emocjonalności graniczącej z szaleństwem, lecz także reakcja na nudę klasycystycznych idei. Reżyserka Jessica Hausner sięga po historię Heinricha von Kleista i Henrietty Vogel i pokazuje, że romantyzm to domena pozorów prowadzących do tragicznego końca.
Tadeusz Różewicz zażartował kiedyś, że poeta nie porusza się ruchem postępowym, lecz po okręgu: wokół swojego centrum, jeśli takie centrum istnieje. W żarcie tym jest sporo prawdy o samym Różewiczu, który w ciągu lat nie tyle się zmieniał, ile rozwijał, rozszerzał, dopełniał. Jego śmierć ostatecznie zamyka historię polskiej poezji XX wieku.
Jacques Le Goff zmarł 1 kwietnia 2014 r. w wieku 90 lat. Jacek Głażewski wspomina sylwetkę autora „Długiego średniowiecza” jako przenikliwego historyka i serdecznego przyjaciela.
Od kilku miesięcy polskie władze próbują na rozmaite sposoby obciążyć obywateli nowym podatkiem. To z grubsza tak, jakby za możliwość spoglądania przez okno na bujnie kwitnącą ojczyznę trzeba było płacić jakieś odgórnie ustalane „poszybne”.
SERDECZNIE ZAPRASZAMY na kolejną debatę z cyklu „Spory o polskie autorytety” „LIBERAŁOWIE, ŻYDZI, BURŻUJE…” Antoni Słonimski, „Wiadomości Literackie” oraz ich krytycy Czym były „Wiadomości Literackie”? Jakie poglądy reprezentowały? Jaką rolę pełniły w publicznej, często brutalnej debacie międzywojennej Polski? O stopniu radykalizacji tej ostatniej nie trzeba zresztą przypominać. Nawet Broniewski, wieloletni sekretarz redakcji, zwykł pogardzać redaktorem […]
Jacek Głażewski Toksyczne dzieje świata 1. 28 sierpnia 1990 roku na międzynarodowej konferencji „Przezwyciężanie konfliktów przez dialog i demokrację”, która obradowała w Oslo, przemówienie wygłosił Václav Havel. Wybitny czeski dramaturg i opozycjonista, jeden z sygnatariuszy Karty 77, zaledwie dwa miesiące wcześniej – 5 lipca 1990 roku – po raz drugi został wybrany prezydentem Czechosłowacji. Po krótkiej, […]
Czym jest „glądzie”, do czego służą „pieścidła”, jaki kształt mają „półłanki” i gdzie skrywa się „kądziołka”? By się tego dowiedzieć, nie trzeba sięgać daleko. Wystarczy zajrzeć do klasyków polskiej literatury erotycznej, a więc autorów dobrze znanych… ze szkolnych lektur. To właśnie dzięki Rejowi, Kochanowskiemu, Morsztynowi, Potockiemu, Nieborowskiemu i innym dawnym zaczerniaczom papieru „Polski słownik seksualizmów” zawiera, bagatela!, dziesięć tysięcy haseł. Liczba imponująca w obliczu mizerii […]
Jacek Głażewski Rozmowy przy kuchennym stole Jedną z najdonioślejszych propozycji teoretycznych Arystotelesa była – odnotowana w „Poetyce” – stratyfikacja typów piśmiennictwa. Stagiryta każdą ze swych aktywności intelektualnych traktował ze śmiertelną powagą badacza, zatem nawet rozważania o literaturze musiały zostać poddane ostrym rygorom naukowości. Pierwszym zaś krokiem na tej drodze okazała się ścisła identyfikacja przedmiotu refleksji. […]
Jacek Głażewski Podkorowe ośrodki kultury W jednym z esejów – wznowionych ostatnio przez „Zeszyty Literackie” – Czesław Miłosz przyznawał: „Nie ma sensu udawać, że jest się wyjątkiem, i ukrywać obsesję, właściwą wszystkim Polakom. Przeciwnie, trzeba się do niej przyznać i starać się ją badać w sobie samym możliwie beznamiętnie. Polacy i Rosjanie nie lubią, albo, […]