0000398695
close
W walce o demokrację nie robimy sobie przerw! Przekaż 1,5% na Fundację Kultura Liberalna WSPIERAM
close
Kultura Liberalna solidarnie z Ukrainą

PRZEKAŻ
1,5%
PODATKU
close

W walce o demokrację

nie robimy sobie przerw!

Przekaż 1,5% na Fundację
Kultura Liberalna

Przekaż 1,5%
na Fundację Kultura Liberalna
forward
close
Artykuły oznaczone tagiem:
"Jan Tokarski"

Z Janem Tokarskim rozmawia Piotr Kieżun

Nasz świat zaczął się od katastrofy

„Książkę o Kongresie Wolności Kultury zacząłem pisać kilkanaście lat temu. Wtedy miałem poczucie, że jest to bardziej historia idei niż rzecz o współczesnym świecie. Zmieniłem zdanie po napaści Rosji na Ukrainę. Uświadomiła mi ona, że nasza współczesność nie zaczęła się w roku 1989, wraz z końcem zimnej wojny. Jej początkiem jest katastrofa; nasz świat zaczął się w roku 1945”, mówi Jan Tokarski, autor książki „W cieniu katastrofy. «Encounter», Kongres Wolności Kultury i pamięć XX wieku”.

Jan Tokarski

Wywłaszczeni. O zapomnianym prawicowym radykalizmie lat 60. [fragment książki „W cieniu katastrofy. «Encounter», Kongres Wolności Kultury i pamięć XX wieku”]

Lista intelektualistów skupionych wokół powstałego w 1950 roku Kongresu Wolności Kultury jest długa: Jaspers, Dewey, Silone, Maritain, Russell, Aron, Croce, Koestler… Wielu z nich przeszło drogę od komunizmu do jego krytyki, by ostatecznie opowiedzieć się za kulturą wolną od ideologii. Jan Tokarski w swojej najnowszej książce pokazuje, że ich dylematy są aktualne również dzisiaj.

Jan Tokarski

Jak sprostać populistom

Populizm uderza we wszelkie instytucje mające pełnić autonomiczną rolę lub pośredniczyć między państwem a społeczeństwem, jak sądy czy media. Są one traktowane jako wrogie, ponieważ nie zostały wybrane przez lud. Reprezentują więc nie jego interesy, ale interesy pragnących go sobie podporządkować elit.

Jan Tokarski

Co wojna w Ukrainie mówi nam o Rosji i Rosjanach?

Wojna w Ukrainie jest językiem, przy pomocy którego współczesna Rosja przedstawia istotę swojej politycznej tożsamości. Porzucone ciała zabitych cywilów, los zgwałconych kobiet mówią Ukraińcom: „Chcemy was zniszczyć, bo nie macie prawa być suwerennym państwem. Będziecie częścią ruskiego miru lub nie będzie was wcale”.

Jan Tokarski

Czytanie miasta

Ci, którzy kochają miasto dla wolności, w polityce kładą nacisk na debatę, wymianę poglądów, cierpliwe wypracowywanie wspólnych rozwiązań. Ci, którzy kochają je dla władzy, pragną zakneblować ludziom usta, zredukować przestrzeń debaty do niezbędnego minimum.

Jan Tokarski

„Jesteśmy narodem bohaterów”

Od sześciu lat mamy w Polsce do czynienia z pełzającą zmianą ustroju państwa, z tradycjonalistyczną inżynierią społeczną, z przyuczaniem ludzi do nowej formy podległości. Skutki widać było 11 listopada na ulicach Warszawy oraz na objętej stanem wyjątkowym granicy.

Jan Tokarski

Liberalizm nie musi być postępowy

Prawica była i jest partią tradycji, porządku i autorytetu; lewica – partią postępu, emancypacji i równości. Jak w tym podziale może odnaleźć się liberał? Może jego siła bierze się właśnie stąd, że gotów jest stanąć w poprzek podziałów kreślonych przez zwolenników lewicy i prawicy.

Jan Tokarski

Koniec konserwatyzmu

Dawny konserwatyzm umarł. Pryncypialny i dogmatyczny wariant konserwatyzmu święci natomiast niepokojące triumfy. Jego zwolennicy nie pragną chronić społecznych kompromisów, zawsze trudnych i kruchych. Wolą budować społeczną jednomyślność – propagandą w telewizji, a na ulicach, jeżeli trzeba, przy użyciu pałek teleskopowych.

Jan Tokarski

Zło nie spada z nieba

Dziś na terenie Polski ponad sto gmin to „strefy wolne od LGBT”. Wybrany przez ponad dziesięć milionów naszych rodaków prezydent w trakcie kampanii z energią i przekonaniem godnym lepszej sprawy podkreślał, że zwolennicy tęczy to „nie ludzie, lecz ideologia”.

Jan Tokarski

[Pęknięcia] Państwo

Podstawowa iluzja, jaką starają się stworzyć politycy, to iluzja kontroli. Tego, że pewnie trzymają w dłoniach ster wydarzeń. Ale to nieprawda. Rzadko potrafią trafnie odczytać sens tego, co się dzieje.

Jan Tokarski

[Pęknięcia] Humanizm

Uchodźca, podobnie jak przysługujące mu jakoby prawa człowieka, jest wynalazkiem nowoczesnej Europy. Jeżeli jakąś figurę człowieczeństwa da się uczynić symbolem XX-wiecznych doświadczeń naszego kontynentu, to tę właśnie.

Jan Tokarski

[Pęknięcia] Wspólnota

Każda wspólnota potrzebuje obcych, bo tylko poprzez dialog z nimi odkrywa i pogłębia samą siebie; wznosi się ponad wąski partykularyzm. Jednocześnie nie można być po prostu otwartym na wszystko, bez odniesień do jakiegokolwiek, choćby tylko najogólniej zarysowanego zbioru wartości.

Jan Tokarski

[Pęknięcia] Technika

Charakterystycznym odpryskiem naukowej, stechnicyzowanej cywilizacji, okazuje się pewien (niekoniecznie politycznie rozumiany) konserwatyzm. Sęk w tym, że jest on tyleż nieodzowny, co niewiarygodny.

Jan Tokarski

[Pęknięcia] Religia

Jak dawniej, tak i teraz, Absolut ma być lekarstwem na dręczące ludzi lęki. Te zaś przeniosły się z płaszczyzny dotyczącej kruchości ludzkiego życia do sfery indywidualnej tożsamości. To ona okazuje się w zdekomponowanym świecie nowoczesności najbardziej chwiejna.

Jan Tokarski

[Pęknięcia] Seks

Wcześniej to seks był podporządkowany rozmaitym sferom ludzkiego życia. Obecnie to on przeprowadza w ich kierunku agresywną ekspansję. Narzuca im swoją logikę, organizuje wyobraźnię, ustala hierarchię ważności. Stał się swoistym logo, znakiem firmowym wszystkiego, co warto posiadać lub przeżyć.