Szanowni Państwo! Prezydent Andrzej Duda ogłosił w orędziu, że powierza misję tworzenia rządu premierowi Mateuszowi Morawieckiemu. Zanim więc powstanie rząd, który poprze większość parlamentarna, trzeba zaczekać, aż rząd Morawieckiego nie dostanie poparcia. Prezydent zapowiedział, że zgodnie z Konstytucją powoła wówczas na premiera kandydata sejmowej większości. Przedstawiciele kształtującej się nowej koalicji przejmą więc w końcu władzę […]
Napływające wyniki wyborów wywołują radość, ale i zmuszają do zachowania dystansu. Jednak trzeźwy entuzjazm nie powinien oznaczać, że na entuzjazm w ogóle nie należy sobie pozwolić. Wybory pokazały, że wciąż istnieje mityczny „gen wolności” nad Wisłą, a Polska to nie Węgry. Walka o liberalną demokrację, rozpoczęta w 1989 roku, zatem będzie trwała dalej.
Boimy się wszechwiedzącego lewiatana, który rejestruje każde nasze mrugnięcie. Wiele ruchów polskiego państwa w obszarze nowych e-usług czy analizy danych spotyka się ze strachem. Jednak powinniśmy się bać nie gigaalgorytmu, ale technologicznego zacofania, przez które Polska przegapi historyczne okno możliwości. Poradzenie sobie z tym problemem, paradoksalnie, zapobiegnie powstaniu kontrolującego nas lewiatana.
Rządy zbierają dane na temat każdego i każdej z nas, a wiele decyzji, które wcześniej wymagały zaangażowania wymiaru sprawiedliwości, dziś zostało zautomatyzowanych. Fundamentalne dla demokracji liberalnej rozróżnienie ludzi na niewinnych i tych, którym winę udowodniono, zanika.
To prawda, że nie należy szukać totalitarnego spisku za każdym razem, gdy rząd Zjednoczonej Prawicy prezentuje nowy projekt prawa czy polityki w sferze cyfrowej. Lepiej rzeczowo krytykować, a kiedy pojawia się okazja, wchodzić z urzędnikami i politykami odpowiedzialnymi za tę sferę w roboczy dialog. Główna teza, którą Bartosz Paszcza podnosi w swoim tekście, jest więc trafna, a stojąca za nią argumentacja („nie moglibyśmy być Chinami, bo nas nie stać”) przekonuje. Ale czy sprawia, że możemy odetchnąć z ulgą?
Demokracja opiera się na prawach i wolnościach, ale również na uczestnictwie obywateli we wspólnym projekcie politycznym. Projekty administracji wspieranej przez AI mogłyby rozwiązać niektóre problemy „państwa teoretycznego” – jednak technologia nie zastępuje polityki.
Panoptykon przestaje być tylko dystopijną wizją instytucji totalnej. Świat, w którym jesteśmy nieustannie obserwowani, staje się rzeczywistością. Społeczeństwo nadzoru oparte na big data, choć wydaje się ukoronowaniem utylitarnych wizji państwa porządku, w istocie coraz bardziej przypomina orwellowski folwark big techów. Tego zaś wszyscy technoentuzjaści zdają się nie widzieć.
Dlaczego Finlandia działa dobrze? I ile możemy się z tego nauczyć w Polsce?
Na ponad pół roku przed wyborami jest jasne, w jakiej roli chce iść do nich Donald Tusk: czempiona progresu. Jednak jego program modernizacyjny okazać się może taką samą zasłoną dymną jak poprzednio.
Finansowe dobicie sfery budżetowej w Polsce jest konsekwencją dłuższego, trwającego niemal całą III RP procesu i zapowiedzią straszliwej przyszłości.
Prawie czterdzieści funduszy celowych, wydających pieniądze poza ustawą budżetową, powoływanych kompulsywnie od czasu objęcia funkcji premiera przez Mateusza Morawieckiego, tworzy system „nowego państwa”, który pogrąża Polskę w coraz większym chaosie. Olbrzymie kwoty krążą po Polsce spięte w jeden mechanizm rządzenia poza tradycyjnym systemem.
Toczy się poważna walka o symbole, o rozumienie tożsamości. O tym, jak postrzegamy świat, ma decydować polityka partyjna. Zamiast o „dobrach narodowych” proponuję więc mówić o „dobrach społecznych”. Co ma nas łączyć? Obszar, na którym można byłoby się porozumieć, to kultura wysoka.
Konflikt dotyczy tego, czym dobro narodowe jest, co uznajemy za dobro publiczne, państwowe, czy po prostu: wspólne. O ile nikomu nie przyjdzie do głowy wyburzenie Belwederu, żeby postawić na jego miejscu luksusowe osiedle, o tyle wyrżnięcie Puszczy Białowieskiej czy Karpackiej, by uzyskać drewno, okazało się dla rządu decyzją niezwykle prostą.
Debata na temat alkoholu, jego mniej lub bardziej pomysłowego (a zawsze nielegalnego) reklamowania w mediach społecznościowych i sprzedaży produktów wysokoprocentowych jest w istocie rozmową o tym, jaką zakładamy wizję obywatela i jego relacji z państwem.
Wyróżniona Nagrodą Historyczną „Polityki” praca Marcina Stasiaka „Polio w Polsce 1945–1989” to pionierskie studium na temat powojennej historii zdrowia i choroby. Jej poprzednia recenzja na naszych łamach spotkała się z głośnym odzewem. Odpowiadając na uwagi czytelników, publikujemy inne spojrzenie na niepełnosprawność w PRL.