Z centrum widać najwięcej
No więc znów mamy napięcie w sprawie żydowskiej. Desant obrońców Ojczyzny okopał się w fotelach audytorium École des Hautes Études en Sciences Sociales i dał odpór. Zupełnie jak w komunizmie, kiedy dawano odpór i nas wzywano do dania oporu… niekoniecznie zresztą imperialistom, nieraz tym, których też definiowano jako wrogów ojczyzny.
Polska oraz Izrael postrzegają politykę historyczną bardzo podobnie. Oba kraje konkurują o to, który z narodów przedstawi swoje przeszłe cierpienia jako bardziej unikalne – pisze Karolina Wigura.
Jarosław Kaczyński powiedział kiedyś, że chciałby być „emerytowanym zbawcą narodu”. Mateusz Morawiecki najwyraźniej chciałby być zbawcą zatrudnionym na pełen etat. Wynikający z tego pragnienia autowizerunek, jaki stara się nam „sprzedać” premier, staje się coraz bardziej groteskowy.
„Dobra zmiana” trwa w Polsce od trzech lat. Argument „przez osiem ostatnich lat” wypalił się jakiś czas temu, trudno też po upływie trzech czwartych kadencji używać zgranej płyty mówiącej o wewnętrznych wrogach, którzy uniemożliwiają realizację złożonych obietnic.
Setna rocznica odzyskania przez Polskę niepodległości póki co nie przynosi pogłębionej refleksji, a raczej blade rytuały i sentymentalne mity. Nowy cykl tekstów „Kultury Liberalnej” proponuje alternatywę – namysł nad niepodległością jako doświadczeniem ważnym, ale trudnym i nie zawsze pięknym.
Na Ukrainie krytycznej wobec UPA historiografii nie ma w zasadzie wcale, ukraińskim współudziałem w Zagładzie zajmują się niemal wyłącznie badacze spoza Ukrainy, a publiczna dyskusja na trudne tematy zamarła, okopując się na pozycjach obronnych.
O poprawce nowelizacji ustawy o IPN powiedziano już mnóstwo. Spróbuję się jednak zająć nią raz jeszcze – jako historyk. Premier jest historykiem, więc porozmawiajmy jak historycy.
„Na 30 liczących się amerykańskich uniwersytetach zatrudnionych jest około 50 badaczy historii Rosji, 40 – Niemiec, a Polską zajmują się… trzy osoby”, mówi profesor historii z Georgetown University.
W świecie anglosaskim ogromną rolę odgrywają uniwersytety i think tanki. To będzie bomba z opóźnionym zapłonem, bo w te środowiska bardzo powoli przenika nowy obraz Polski – ale ten proces postępuje i nie możemy go łatwo zatrzymać.
Czasem mam wrażenie, że Polskę opanowały różne grupy rekonstrukcyjne, które w strojach żołnierzy wyklętych, ułanów i dysydentów Marca ’68 przemierzają nasze ulice i udają, że strzelają do „wrogów ojczyzny”, że strajkują, że się narażają. Wmawiamy sobie, że realne problemy roku 2018 możemy odczytać przez opowieści naszych dziadków z czasów wojny i rodziców z czasów komunizmu.
Od prawie trzech lat mamy do czynienia z głębokim upolitycznianiem historii, centralizacją przekazu i marginalizacją środowisk, które reprezentują inny pogląd niż partia rządząca. To pokazał atak na Muzeum II Wojny Światowej, w którym stworzyliśmy wystawę prezentującą zupełnie inną wizję i wrażliwość historyczną niż ta, która miała obowiązywać w Polsce Prawa i Sprawiedliwości.
Wizerunek Polski za granicą po 2015 roku uległ zasadniczej zmianie. Mówiąc o potrzebie upodmiotowienia kraju na arenie międzynarodowej, MSZ, przy dramatycznie niskim budżecie polskiej dyplomacji kulturalnej, zakwestionowało wypracowane wcześniej założenia strukturalne i dokonało radykalnej wymiany elit dyplomatycznych i urzędniczych. Z jakim skutkiem?
„Dlaczego, rozmawiając o Ukrainie, bierze się pod uwagę przykład Polski? Sam pomysł porównania Ukrainy i Polski w kontekście integracji z Zachodem jest nieproduktywny, ponieważ są to dwa odmienne światy.”, mówi słynny ukraiński dziennikarz.
Szanowni Państwo! Ponad dwa lata, które upłynęły od ostatnich wyborów parlamentarnych, pokazały, że zdolność przewidywania politycznych konsekwencji swoich działań nie należy do najmocniejszych stron polskiego rządu. Echa wywołanego przez ustawę o IPN-ie kryzysu w stosunkach polsko-żydowskich jeszcze do końca nie wybrzmiały. Tymczasem przed nami kolejne wydarzenia, które mogą ten kryzys na nowo rozniecić. Obchody Marca […]
„Tym, co mnie przeraziło najbardziej podczas tego ostatniego miesiąca, a co trudno zrzucić na polityczną doraźność, była niebywała wręcz satysfakcja, jaka się ujawniła u ludzi, którzy nagle się dowiedzieli, że istniały judenraty i że dochodziło do żydowskiej kolaboracji. W Marcu też mówiono o żydowskiej kolaboracji, też podkreślano, że Żydzi są niewdzięcznikami. Teraz wydaje się, że taki dyskurs jest wszechobecny”, mówi Piotr Paziński, pisarz i eseista, redaktor naczelny „Midrasza”.
