„Abakanowicz. Trauma i sława”. Tak zatytułował biografię jednej z najlepiej znanych na świecie polskich artystek Paweł Kowal. Oczekiwałabym zatem, że dowiemy się jako czytelniczki i czytelnicy, jak ta trauma wpłynęła na wybory artystyczne Abakanowicz. Niestety, nic z tego.
Kazimierz Brandys, autor powieści osiągających zawrotne nakłady w PRL-u, wielokrotnie tłumaczony, często ekranizowany i nagradzany, w chwili powstania „Erraty” do jego biografii nie żył od dziesięciu lat. Tak jak odbywało się to w przypadku innych autorów interesujących TVP Historia, skrupulatnie poinformowano o jego dobrych stosunkach z władzą bierutowską, a w kontekście okresu poodwilżowego przypisano Brandysowi rewizjonistyczny koniunkturalizm.
Tomasz Różycki, uhonorowany właśnie Nagrodą im. Wisławy Szymborskiej, to nie tylko poeta. W tym roku nakładem Wydawnictwa Czarne ukazała się jego druga powieść. O tej epopei pewnego PRL-owskiego bloku z wielkiej płyty, polskich wadach i zaletach oraz różnicach między pisaniem poezji i prozy w rozmowie z Anną Wyrwik opowiada autor.
Czy sprawa Stanisława Pyjasa to mit? Rano 7 maja 1977 roku w kamienicy przy Szewskiej w Krakowie znaleziono zwłoki mężczyzny. Był nim Stanisław Pyjas – student polonistyki, zaangażowany w działalność nieformalnej grupy studenckiej na Uniwersytecie Jagiellońskim, która nawiązała kontakt z Komitetem Obrony Robotników i szybko stała się obiektem rozpracowania przez Służbę Bezpieczeństwa.
Uczestnicy grupy byli zastraszani, inwigilowani, a nawet umieszczono pośród nich tajnych informatorów. Dlatego też podejrzenia o spowodowanie śmierci Pyjasa od razu padły na funkcjonariuszy bezpieki. W niedzielę 15 maja z inicjatywy przyjaciół Staszka na ulice miasta tłumnie wyszli studenci i jego mieszkańcy. W żałobnym marszu, nazwanym później czarnym, ruszyli pod Wawel, gdzie powołano Studencki Komitet Solidarności, pierwszą jawną opozycyjną organizację studencką w Krakowie.
Idesbald Goddeeris bada w swojej książce działanie tajnych służb PRL w Belgii. Czy działały one sprawnie i skutecznie, jak chciała tego komunistyczna propaganda? „W tej książce – pisze Goddeeris – miażdżę klasyczny obraz wschodnioeuropejskich służb wywiadowczych”. A Marcin Kula na podstawie własnych i rodzinnych historii potwierdza tezę belgijskiego uczonego.
Dwie postaci kobiecie – Marianna z „Chrzcin” i Mirka z „Kobiety na dachu” – choć bardzo od siebie różne, pozostają ofiarami systemu społecznego – zarówno tego przed, jak i po przełomie 1989 roku.
Jak bardzo nasze wyobrażenia o wojnie i okupacji są wynikiem formatowania z czasów szkolnych? Jak mocny pozostaje model pamięci wykuty w PRL? Na te pytania pomaga znaleźć odpowiedź książka łódzkiego historyka Andrzeja Czyżewskiego.
„Jeśli po siedmiu latach rządów PiS-u ani jeden członek rządu Donalda Tuska nie został skazany za korupcję, to co to znaczy? Wszystkie opowieści o rzekomych aferach były dęte” – mówi Radosław Sikorski.
O jego najnowszej książce „W okopie, w redakcji, w ministerstwie”, politycznej ewolucji i historii III Rzeczypospolitej Jarosław Kuisz rozmawia z Radosławem Sikorskim, posłem do Parlamentu Europejskiego, byłym ministrem spraw zagranicznych i ministrem obrony, a także wieloletnim korespondentem amerykańskich i brytyjskich mediów.
„PiS-owska wersja dziejów jest tak radykalną manipulacją historią kraju, że trudno znaleźć właściwe porównanie” – mówi prof. Andrzej Friszke w rozmowie z Tomaszem Sawczukiem.
Jak kolekcjonowanie zdjęć i poszukiwanie twarzy historii zamieniło się w zawód, a wizyty u starych endeków i socjalistów budowały rozumienie II RP. O swojej pasji i drodze do pisania historii opowiada w wywiadzie-rzece Andrzej Friszke, wybitny znawca dziejów Polski w XX wieku.
Książka Marcina Stasiaka o epidemii polio w Polsce Ludowej daje dostęp do emocji i przeżyć osób, które przeszły chorobę, leczenie i rehabilitację. Jednocześnie odkrywa struktury przemocy stosowanej wobec osób z niepełnosprawnościami. Nie tylko w PRL-u.
W kolejnym odcinku „Prawa do niuansu” Jarosław Kuisz kontynuuje swój cykl rozmów o pokoleniu dzieci transformacji. Gościnią jest Paulina Wilk, dziennikarka, reportażystka i autorka między innymi książki „Znaki szczególne” – prywatnego zapisu dorastania w czasie demokratycznych przemian.
Szanowni Państwo! Pokolenie czterdziestolatków ze wszystkich pokoleń, które zastała transformacja ustrojowa i gospodarcza Polski, jest najmniej widzialne. Nie ma za sobą legendy walki o demokrację, czy choćby starań o stabilne życie w czasie trudnego PRL-u, jak jego rodzice. Dzieci transformacji, które w latach dziewięćdziesiątych chodziły do szkoły, nie wniosły do wolnej Polski wielkich zasług, nie […]
Obraz pierwszego miasta nosimy w sobie bardzo głęboko, jest on zawsze czymś osobistym, nieomal intymnym. To miasto jest zawsze pierwszym przybliżeniem oraz pierwszym przeinaczeniem wszystkiego, co ludzkie. Nosimy je w sobie, dokądkolwiek się udamy i kimkolwiek się staniemy.
