Jarosław Kuisz, Cezary Łazarewicz, Marcin Zaremba

[Prawo do niuansu] Dlaczego śmierć studenta dzieli Polaków?

Czy sprawa Stanisława Pyjasa to mit? Rano 7 maja 1977 roku w kamienicy przy Szewskiej w Krakowie znaleziono zwłoki mężczyzny. Był nim Stanisław Pyjas – student polonistyki, zaangażowany w działalność nieformalnej grupy studenckiej na Uniwersytecie Jagiellońskim, która nawiązała kontakt z Komitetem Obrony Robotników i szybko stała się obiektem rozpracowania przez Służbę Bezpieczeństwa.
Uczestnicy grupy byli zastraszani, inwigilowani, a nawet umieszczono pośród nich tajnych informatorów. Dlatego też podejrzenia o spowodowanie śmierci Pyjasa od razu padły na funkcjonariuszy bezpieki. W niedzielę 15 maja z inicjatywy przyjaciół Staszka na ulice miasta tłumnie wyszli studenci i jego mieszkańcy. W żałobnym marszu, nazwanym później czarnym, ruszyli pod Wawel, gdzie powołano Studencki Komitet Solidarności, pierwszą jawną opozycyjną organizację studencką w Krakowie.

Redakcja „Kultury Liberalnej”

Reparacje od Niemiec. Rachunek za wojnę czy gorsząca polityka krajowa?

Szanowni Państwo! Ledwo ochłonęliśmy po lipcowych manifestacjach i wetach prezydenta, a tu nagle ciśnienie polityczne znów podskoczyło. Jeden z posłów PiS-u uznał, że właśnie teraz „trzeba wystawić Niemcom rachunek za II wojnę światową”. Temat skwapliwie podchwyciły prorządowe media. Nikt nie ma chyba wątpliwości, że „żądania” reparacji wysuwane przez obecny rząd pod adresem Niemiec, przynajmniej do […]

Z Marcinem Zarembą rozmawia Adam Puchejda

Sprzedawanie Niderlandów przez Zagłobę

Reparacje od Niemiec to jest humbug. Zajmujemy się czymś, co przypomina sprzedawanie Niderlandów przez Zagłobę.

Jarosław Kuisz

Bauman. Not for dummies

Bauman stwierdzał, że chronicznym atrybutem „ponowoczesnego” stylu życia jest „niespójność, niekonsekwencja postępowania, fragmentaryzacja i epizodyczność rozmaitych sfer aktywności jednostek”. I, ku zgrozie konserwatywnej prawicy, przedstawiał charakterystykę czterech wzorów „ponowoczesnej” osobowości jako spacerowiczów, włóczęgów, turystów i graczy. Propozycje te znajdowały się na antypodach myślenia o społeczeństwie w kategoriach „bohaterów narodu” lub „zdrajców ojczyzny”.

Redakcja „Kultury Liberalnej”

III RP. System wywrotny

Szanowni Państwo! Dokumenty wyjęte z szafy, szuflady czy pawlacza Czesława Kiszczaka to z całą pewnością gratka dla zapalonych historyków powojennej Polski. Ale symboliczna waga i polityczne wykorzystanie odkrytej na nowo sprawy TW „Bolka” sięga daleko poza dysputy historyków – niesie się szerokim echem w debacie publicznej. Co jednak najbardziej zastanawiające – zdaje się podmywać fundamenty całego […]

Z Marcinem Zarembą rozmawia Łukasz Bertram

Styropianowe kombatanctwo

„Czy w podręcznikach historii powinno być o «Solidarności» i Lechu Wałęsie? Tak, powinno. Ale byłbym niechętny robieniu z tego kultu czy mitu”.

Marcin Zaremba

Rozbici i zjednoczeni

Odnosząc się do tez Michała Łuczewskiego, autor „Wielkiej Trwogi” przypomina, jak wielowymiarowy był wpływ II wojny światowej na polskie społeczeństwo – jako wydarzenia jednocześnie rozrywającego dawny porządek i cementującego tożsamość nowej wspólnoty.

Thomas Orchowski

Codzienność w czasach zarazy. O książce „1945. Wojna i pokój” Magdaleny Grzebałkowskiej

O II wojnie światowej napisano już setki książek. Czy jest sens tworzyć kolejne? Magdalena Grzebałkowska przekonuje nas, że warto. I czyni to niezwykle skutecznie.

Padraic Kenney

[Prosto z USA] Bauman in Breslau

Dla przeciętnego historyka z ograniczoną wiedzą o teoriach społeczno-naukowych, Zygmunt Bauman jest jak dla zdrowego człowieka jedzenie brokułów czy wykonywanie pompek. Wiadomo, że są korzystne dla organizmu, ale jakoś nie bardzo chce się po to sięgać. Ściślej mówiąc, umieściłbym Baumana pomiędzy Jamesem Scottem (niezbędny – ale nie ma sensu rozmawiać o nim z doktorantem, który nie czytał odpowiednich pozycji), a Sławojem Žižkiem (zabawne dygresje, choć całkiem niepotrzebne).

Marcin Kula

Strach w oczach historyka [O książce Marcina Zaremby - komentarz do Tematu tygodnia]

Komentarz do Tematu tygodnia „Cisza po Wielkiej Trwodze”- całość CZYTAJ TU *** Publikacja „Wielkiej trwogi” Marcina Zaremby zwiększyła częstotliwość pojawiania się terminów „strach”, „lęk”, „trwoga” w kontekście rozważań o historii najnowszej. Zdefiniowanie tych pojęć zostawmy psychologom. Jako historycy zastanówmy się raczej, co mamy na ten temat do powiedzenia. Spójrzmy na zjawiska określane przez wymienione terminy jako […]

Piotr Paziński

Trwoga powojnia [O książce Marcina Zaremby - komentarz do Tematu tygodnia]

Komentarz do Tematu tygodnia „Cisza po Wielkiej Trwodze”- całość CZYTAJ TU *** Książka Marcina Zaremby, choć nie zamyka dyskusji wokół wydarzeń powojennych, ustawia ją w innym kontekście. Jan Tomasz Gross w ostatnich pracach postawił kilka dość radykalnych tez dotyczących tego, co działo się z Żydami i ich majątkiem po wojnie. Zaremba te same wydarzenia ustawia […]

ZAREMBA, TOKARSKA-BAKIR, KRZYŻANOWSKI: Cisza po Wielkiej Trwodze

Szanowni Państwo, Polaków wciąż gnębi charakterystyczny zanik pamięci. Ślady po mezuzach wraz z dziesięcioleciami wsiąkły we framugi wielu naszych domów. Podłużne, ukośne otwory, które po nich pozostały, utraciły dla współczesnych pokoleń sens. W mieszkaniach, pośród innych starych przedmiotów, ten i ów trzyma szabasowe świeczniki przerobione na elektryczne lampy. Inni podają ciasto na poniemieckich stolikach o […]

FAŁKOWSKI: Społeczne konsekwencje wojny. O "Wielkiej Trwodze" Marcina Zaremby

Mateusz Fałkowski  Społeczne konsekwencje wojny. O „Wielkiej Trwodze” Marcina Zaremby  Kiedy dwadzieścia pięć lat po wojnie Zygmunt Hertz relacjonował Czesławowi Miłoszowi swoje wrażenia z lektury „Nie trzeba głośno mówić” Józefa Mackiewicza, pisał o strachu wojennym i powojennym: „przy eksterminacji w Ponarach doszedłem do połowy, poszedłem do spiżarni, wydziobałem butelkę ginu, wypiłem pół szklanki i czytałem […]

TOKARSKA-BAKIR: Co to znaczy, że Polska jest krajem chłopów i żołnierzy

Szanowni Państwo, nawiązując do aktualnego Tematu Tygodnia, zapytaliśmy Joannę Tokarską-Bakir, jaka była rola negatywnych stereotypów wobec polskiej wsi w dyskusji nad „Złotymi żniwami”. I czy „Złote żniwa” odegrały rolę przy negatywnej stereotypizacji polskiej wsi. Zapraszamy do lektury! Joanna Tokarska-Bakir Co to znaczy, że Polska jest krajem chłopów i żołnierzy W odpowiedzi chcę tu powiedzieć dwie […]