Z centrum widać najwięcej
No więc znów mamy napięcie w sprawie żydowskiej. Desant obrońców Ojczyzny okopał się w fotelach audytorium École des Hautes Études en Sciences Sociales i dał odpór. Zupełnie jak w komunizmie, kiedy dawano odpór i nas wzywano do dania oporu… niekoniecznie zresztą imperialistom, nieraz tym, których też definiowano jako wrogów ojczyzny.
Polska to rozrośnięte do rozmiaru państwa Lipce Reymontowskie: patriarchalny system ze stosowną dawką ksenofobii i obyczajowej mieszanki rygoryzmu z hipokryzją. W tej rzeczywistości to, że ksiądz na boku „dogadza Magdzie” albo „zdybał pacholę w pszenicy”, kwituje się słowami: „Tak już bywa”.
Chociaż kilka cech – przede wszystkim wykształcenie i zawód – kwalifikują mnie niby obiektywnie do grona „elit”, nigdy nie chciałem i nie chcę być do nich zaliczany. To nie skutek populistycznej propagandy PiS-u, umiłowania równości za wszelką cenę czy tchórzostwa, ale elementarnej racjonalności. Słowo „elita” nic dziś nie znaczy.
„Nie jest tak, że ludzie cały czas wybierają nowe partie – przytłaczająca większość wybiera te już znane, co wynika z tego, że większość wyborców najchętniej głosuje tak, jak poprzednim razem. I musi się zdarzyć coś naprawdę wyjątkowego, żeby postąpili inaczej”, twierdzi socjolog polityki z Uniwersytetu Jagiellońskiego.
„Kiedy wprowadzano program 500+, wiele mówiło się o tym, że ludzie te pieniądze po prostu przepiją. A ja pytałabym raczej, ile osób z tych pieniędzy pierwszy raz zapłaciło za prywatną wizytę u lekarza? Dajemy ludziom pieniądze po to, by mogli poradzić sobie w świecie, w którym publiczne instytucje giną”, mówi socjolog z Uniwersytetu Warszawskiego.
„Słowo «niepodległość» w Polsce wywołuje wyłącznie stare duchy. Wyciąga z szafy wszystkie zbroje husarskie i trupy. To paraliżuje, uniemożliwia myślenie o niepodległości w jakimkolwiek współczesnym wymiarze, zbudowanie odniesienia do tego, w jakim świecie dzisiaj funkcjonujemy. Doznajemy jakiegoś rodzaju opętania. To są dziady!”, mówi dziennikarka i reporterka.
„Antysemici mnie bawią. Piszą w internecie: «Miał wszystkie kobiety», «Rządzi Polską jako szef żydomasonerii», «Jego marionetkami są Jarosław Kaczyński i Mateusz Morawiecki», «Ukradł trzysta milionów!». Przepraszam bardzo, ale to mi ubliża, bo ja poniżej miliardów nie kradnę!”.
Jak to możliwe, że w kraju euroentuzjastów rządzi demokratycznie wybrana partia eurosceptyków? Na to często zadawane pytanie są trzy możliwe odpowiedzi: Polacy się zmienili, tezy o ich bezwzględnym euroentuzjazmie były błędne lub… PiS nie jest partią eurosceptyczną.
Pomimo statusu jednego z najbardziej religijnych krajów Europy, Kościół w Polsce staje przed wyzwaniem – gwałtownym spadkiem religijności wśród osób młodszych. Czy to zapowiedź początku końca „masowego kultu” pośród Polaków?
8 marca, w dniu upamiętniającym 50. rocznicę protestów na Uniwersytecie Warszawskim, polski rząd przedstawił swoją oficjalną linię: wydarzenia z roku 1968 to „ogólnopolski ruch społeczny przeciwko komunizmowi”, który został zmiażdżony przez „komunistów”, odwołujących się do nagannego antysemityzmu.
„Ukraina nie prowadzi antypolskiej polityki. Prowadzi politykę ukrainotwórczą i antysowiecką, antyrosyjską. Nie było do tej pory żadnej intencjonalnej antypolskiej narracji, ale jeszcze trochę tego konfliktu z Polską i ona się pojawi”, mówi Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz, dyrektor programu zagranicznego „Otwarta Europa” Fundacji im. Stefana Batorego, była ambasador Polski w Rosji.
„Tym, co mnie przeraziło najbardziej podczas tego ostatniego miesiąca, a co trudno zrzucić na polityczną doraźność, była niebywała wręcz satysfakcja, jaka się ujawniła u ludzi, którzy nagle się dowiedzieli, że istniały judenraty i że dochodziło do żydowskiej kolaboracji. W Marcu też mówiono o żydowskiej kolaboracji, też podkreślano, że Żydzi są niewdzięcznikami. Teraz wydaje się, że taki dyskurs jest wszechobecny”, mówi Piotr Paziński, pisarz i eseista, redaktor naczelny „Midrasza”.
„Pamięć ma mi pomóc dokonać wyboru, czy jestem po stronie bitych, czy po stronie bijących. Czy jestem po stronie tych, którzy krzywdzą, czy po stronie tych, którzy są krzywdzeni. Sama pamięć bycia ofiarą nic nie daje. Pamięć ma służyć dokonywaniu właściwych wyborów moralnych”, mówi emigrant marcowy i były redaktor magazynu „L’Espresso”.
Jeśli chcemy być częścią Zachodu, musimy nauczyć się mówić o tym, co w Polsce miało miejsce w przeszłości – o tym, co jest dla nas niewygodne, trudne i bolesne. Inaczej odcinamy się od europejskiej wspólnoty i zbliżamy do Turcji i Rosji.
„Dzisiaj wielu może marzyć o kryzysie na miarę lapsusu językowego typu «San Escobar», który był śmieszny i niewinny. Obecna sytuacja jest kłopotliwa” – mówi były minister spraw zagranicznych w rozmowie z „Kulturą Liberalną”.