Rumunia to młody kraj zawieszony między Wschodem i Zachodem. Nic dziwnego, że mieszkających tam obcokrajowcy powtarzają często następujące zdanie: „Im dłużej tu jestem, tym mniej rozumiem”. Bogumił Luft do tej grupy na pewno nie należy. Zna i rozumie ten kraj jak mało kto.
O echach 25. rocznicy upadku muru berlińskiego, o twardych słowach Angeli Merkel wobec Rosji oraz o nowym prezydencie Rumunii o niemieckim pochodzeniu pisze w swoim przeglądzie międzynarodowej prasy Marcin Dobrowolski.
Jest w Wojwodinie pisarz, który zbiera belki z walących się domów. Nadłamane krokwie dachów i zbutwiałe deski stropów, pod którymi przez lata tętniło życie, które do niedawna jeszcze wchłaniały wilgoć oddechów kolejnych pokoleń przewijających się przez te same izby. W ciszy. W skupieniu. Ze stoickim spokojem martwej materii.
Ada Bogdziewicz Gdzie szukać ratunku? O „Za wzgórzami” Cristiana Mungiu „Ambitne, niekomercyjne filmy (…) są jedynymi rumuńskimi produkcjami, które rzeczywiście mogą przynieść zysk. Musimy robić filmy, które będą mogły konkurować na międzynarodowych festiwalach; które zainteresują kogoś poza nami. Nie stać nas na prowincjonalność” [1] – mówił w wywiadzie z Michałem Oleszczykiem rumuński krytyk Andrei Gorzo […]
Magdalena M. Baran Flaga narodowego niepokoju Całkiem niedawno nad budynkiem węgierskiego parlamentu załopotała intrygująca flaga. Podobna zawisła na wielu budynkach rządowych i samorządowych, a nawet w miejscach nieco mniej oczywistych. Pojawienie się błękitnego sztandaru ze złotym pasem, zdobnego w słońce i półksiężyc, nie oznaczało jednak oficjalnej wizyty głowy dalekiego, zaprzyjaźnionego państwa. Nikt specjalny nie odwiedzał […]
Jarosław Kuisz Lato. Sezon wyrzucania Romów W kierunku Wschodu – tego stereotypowo biednego Wschodu – poleciały samoloty z Romami humanitarnie wyproszonymi z bogatej Francji. Coraz częściej to właśnie latem francuskie służby mundurowe mają okazję wykazać się przed mass mediami. W ciepłe dni 2010 roku rozpoczęto na masową skalę akcję rozprawiania się z rozbijanymi to tu, […]
Małgorzata Rejmer Aborcja w zaciszu domowym, metodą chałupniczą Tuż przed nocą wiadomość od Ewy – że usunęła ciążę, czy mogłabym przyjść. Idąc przez Grochów, odrywam się myślami od Ewy i wspominam kobiety, z którymi rozmawiałam w Rumunii, kobiety w sile wieku, mocne jak pnie drzew, wyrastające w bezkresie aborcyjnego podziemia. Pani Gabriela wymienia aborcje: trzy […]
Wyliczając przemilczenia, tropiąc strategie celowego zapominania Eliadego i Ciorana, Alexandra Laignel-Lavastine wykonuje niezwykle cenną pracę. I słusznie pokazuje, że Zachód jest daleki od przezwyciężenia „skłonności myślowych”, które zatruły jego tradycje intelektualne – chrześcijańskiego antyjudaizmu, etnicznego nacjonalizmu, antynowoczesnych resentymentów.
Magdalena M. Baran Z teczką pod pachą? Odmieniany w językach praktycznie wszystkich krajów Wyszehradu temat archiwów i teczek powraca w wersji węgierskiej. Nie zważając na wartość dokumentów, prawdę historyczną czy prawo do obrony i zabrania głosu we własnej sprawie, rząd premiera Orbana zamierza już w listopadzie aktem prawnym zezwolić wszystkim ofiarom komunistycznego reżimu (a zatem […]
Jerzy J. Kolarzowski Herta Müller z wizytą w Polsce Niemiecka pisarka Herta Müller, laureatka literackiej Nagrody Nobla 2009, przebywała przez cztery dni w Polsce. Najpierw była gościem Festiwalu Literatury im. J. Conrada w Krakowie, a następnie – na zaproszenie Goethe-Institut oraz Wydawnictwa Czarne – odwiedziła także Warszawę. Pod Wawelem zaszczyciła swą obecnością Targi Książki, które […]
Sebastian Szymański Fortepian bez strun „Fortepian we mgle” to druga po „Czerwonych rękawiczkach” przetłumaczona na polski powieść Eginalda Schlattnera, przedstawiciela do niedawna słabo znanej literatury rumuńskich Sasów. Dopiero zeszłoroczny Nobel z literatury dla Herty Müller sprawił, że pisarze należący do tego kręgu kulturowego zaczęli wzbudzać szersze zainteresowanie. Wyrok wydany na kilkusetletnią kulturę rumuńskich Sasów przez […]