„Trubadur” Giuseppe Verdiego – kwintesencja włoskiej opery i zwieńczenie bel canta. Utarło się powiedzenie, że aby wystawić go z powodzeniem, trzeba wziąć czterech najlepszych śpiewaków. Opera w Stuttgarcie kończy sezon nową produkcją „Trubadura” w inscenizacji Paula-Georga Dittricha.
Ten sam tytuł, dwóch kompozytorów: Rossini i Verdi – dwa style muzyczne i ta sama nieśmiertelna historia o chorobliwej zazdrości „Maura z Wenecji” opowiedziana na dwa zupełnie inne sposoby. Opera we Frankfurcie prezentuje właśnie obie opery pod batutą Sesto Quatriniego, a jako Desdemona w obu dziełach pojawiła się Nino Machaidze.
Wizja stworzenia nowej opery do libretta „Żydówki” miała skłonić Gioachino Rossiniego do powrotu z przedwczesnej emerytury. Jednak nawet spektakularna scena śmierci przez ugotowanie nie skusiła kompozytora, którego już od kilku lat bardziej bawiło gotowanie właśnie niż pisanie kolejnych oper. Zamiast niego libretto opracował Jacques Halévy.
Sezon koncertowo-spektaklowy 2023/2024 dobiega końca, a niektóre instytucje muzyczne mają go już za sobą. Czas zatem na serię letnich festiwali muzycznych. Wakacji od muzyki nie będzie. Kilka festiwali, niekoniecznie tych płynących zawsze z głównym nurtem, oferuje naprawdę ambitne programy i szanse na muzyczne wakacje, które warto wykorzystać, a niektórych wręcz warto nie przegapić.
„Toskę” Pucciniego wykonuje się bardzo często i niestety zbyt często robi się to źle; w Stuttgarcie Markus Poschner pokazał, jak należy dyrygować Puccinim, a Ewa Vesin i Gerardo Bullón – na czym polega śpiewanie opery werystycznej.
Międzynarodowy Majowy Festiwal w Wiesbaden ma bogaty repertuar, zwłaszcza operowy. W tym roku poza wznowieniem „Pierścienia Nibelunga” Ryszarda Wagnera główną atrakcją jest nowa produkcja „Falstaffa” Giuseppe Verdiego. Historia jej powstania jest nietypowa.
W niekonwencjonalnej inscenizacji „Tannhäusera” Ryszarda Wagnera w Operze Frankfurckiej nie znajdziemy dębowego lasu czy zamku na Wartburgu. Głównym bohaterem jest niemiecki pisarz, który po dojściu nazistów do władzy ucieka do USA. Tam znajduje pracę na Katolickim Uniwersytecie Stella Maris w Kalifornii, a dzięki powieści „Montsalvat”, zdobywa sławę i Nagrodę Pulitzera.
Rued Langgaard do komponowania miał intuicyjne i antynaukowe podejście. Lubił łamać konwencje i konsekwentnie podążał odrębną ścieżką. Widział siebie i swoją muzykę jako część większej całości. A przede wszystkim był przekonany o niemal nieograniczonej mocy muzyki. Uważał, że może ona zmienić życie człowieka, społeczeństwa, a nawet całego świata. Inscenizacja jego opery „Antychryst” na scenie Deutsche Oper Berlin (DOB) należy do najbardziej spektakularnych, jakie powstały w teatrze operowym w ostatnich latach.
Na początku XIX wieku Baden zaczęło być nazywane „letnią stolicą Europy”. Artyści, arystokraci i bogacze wypoczywali w gorących źródłach i górskim powietrzu, a czasem tracili majątki w miejscowym kasynie, o czym Dostojewski pisze w „Graczu”. Baden przyciągało muzyków potencjalnymi wysokimi zarobkami i prestiżem. Zjawił się tu również Ryszard Wagner, który właśnie w Baden, chciał zbudować swój wymarzony teatr.
„Elektra” Ryszarda Straussa była nowatorskim dziełem, które wywołało sensację jeszcze większą niż o kilka lat wcześniejsze „Salome”. To początek i tryumf modernizmu w muzyce operowej, to emocje bohaterów wyrażone z mocą przynajmniej 111 instrumentów i ekstremalnego śpiewu. Festiwal w Baden-Baden pokazał właśnie nową inscenizację „Elektry” z udziałem Kiryłła Petrenki i Berlińskich Filharmoników. Muzycy wywołali rzadko spotykany entuzjazm. Nie zmarnowano tu żadnej nuty napisanej przez Straussa. Prawdziwe muzyczne katharsis.
Są lata pięćdziesiąte. Lisa, była SS-manka, płynie do Brazylii wraz z mężem Walterem. Na pokładzie statku spotyka Martę, ocalałą z Auschwitz – tak zaczyna się opera „Pasażerka” Mieczysława Wajnberga oparta na autobiograficznej historii Zofii Posmysz. Dzieło prezentowane na deskach Bawarskiej Opery Państwowej w Monachium, podobnie jak film „Strefa interesów”, ukazuje Zagładę widzianą oczami sprawców.
Aleksander Zemlinski to jeden z prekursorów i czołowych kompozytorów modernizmu. Jego muzyka przez kilkadziesiąt lat pozostawała jednak w cieniu innych dzieł, a opery w większości nadal stanowią rarytas repertuarowy. Opera we Frankfurcie właśnie wystawiła jedną z nich – „Der Traumgörge”.
Arnold Schönberg „uwolnił” dźwięki skrępowane hierarchicznym systemem dur-moll. Z okazji 150. rocznicy urodzin kompozytora, program Berlińskich Filharmoników na 2024 rok to rozłożony w czasie festiwal Schönbergowski.
„Medea” Cherubiniego to jedna z oper, których sukces w dużym stopniu zależy od sprawności wokalnej i wyobraźni odtwórczyni roli tytułowej. Potrzeba tu tragiczki nie byle jakiej, jak kiedyś Inge Borkh, Magda Olivero, Maria Callas, Grace Bumbry czy Leonie Rysanek – wszystkie zdolne, żeby głosem zadać śmiertelny cios i Jazonowi, i Dircé.
Produkcja nagrań muzyki klasycznej wprost przytłacza, a karuzela nagród fonograficznych napędzana siłą marketingu powoduje, że można niektóre wartościowe płyty pominąć. Tymczasem niewiele nagrań znajduje stałe miejsce w historii oraz na naszych półkach. Oto pięć nagrań wydanych w 2023 roku, które uznaliśmy za wyjątkowe.