Z centrum widać najwięcej
„Moja teza jest taka, że wiosną 2021 roku nie mamy w Polsce kryzysu praworządności. Mieliśmy go w listopadzie i w grudniu 2015 roku, kiedy nastąpił kryzys konstytucyjny. Od stycznia 2016 roku mamy do czynienia z wojną przeciwko Konstytucji, a tym samym – przeciwko praworządności”. Publikujemy drugą część rozmowy, w której prof. Wyrzykowski omawia kolejne rozdziały ustawy zasadniczej i sprawdza, co z nich zostało.
Nie mamy w Polsce kryzysu praworządności. Mieliśmy go w 2015 roku. Obecnie mamy do czynienia z wojną przeciwko konstytucji.
„Trwa realizowany stopniowo, krok po kroku, proces dogaszania państwa prawa. Pytanie tylko, czy został on z góry zaplanowany. Według mnie nie, bo nie wiemy, co jest na końcu tego procesu”, mówi prof. Jerzy Zajadło, prawnik i filozof, pracownik Katedry Teorii i Filozofii Państwa i Prawa Uniwersytetu Gdańskiego.
Analizując kryzys praworządności w Bułgarii, nie możemy odnieść się do standardów, które zaistniały tam po 1989 roku, ponieważ – mimo że, tak jak w Polsce, z czasem były one niszczone – w Bułgarii ich budowa nigdy nie została ukończona.
Jak to się stało, że w kraju głęboko doświadczonym przez autorytarny system i spragnionym praworządności, w czasach demokracji państwem rządzi populista oskarżany o wykorzystywanie funkcji państwowej do umacniania swojego potężnego majątku?
Węgry stworzyły niebezpieczny precedens. Pokazały, że o odejściu od systemu liberalnej demokracji można nie tylko o tym mówić, ale zrobić to na oczach Europy. Dlatego tamtejszy kryzys praworządności jest groźny nie tylko dla Węgrów, ale i dla obywateli innych krajów rządzonych przez przywódców z autokratycznymi fantazjami. Przykład Polski pokazuje jak bardzo – dla naszych władz kolejność rozbioru praworządności na Węgrzech jest jak gotowy scenariusz, który, po odpowiednim dostosowaniu, wystarczy wprowadzić w życie.
Dawny konserwatyzm umarł. Pryncypialny i dogmatyczny wariant konserwatyzmu święci natomiast niepokojące triumfy. Jego zwolennicy nie pragną chronić społecznych kompromisów, zawsze trudnych i kruchych. Wolą budować społeczną jednomyślność – propagandą w telewizji, a na ulicach, jeżeli trzeba, przy użyciu pałek teleskopowych.
Szanowni Państwo! Trudno dokładnie wskazać rok, w którym nasza uwaga stałą się walutą. W świat mediów społecznościowych wchodziliśmy pełni optymizmu. Fascynowały nas innowacje, z którymi przyszli do nas twórcy Facebooka, Twittera, potem WhatsAppa, Instagrama, Snapchata, TikToka. Każdej z tych platform szybko przybywało użytkowników, w końcu okazało się, że na przykład Google zdominował rynek wyszukiwarek, a […]
Ostatni raz wrogom demokracji udało się wedrzeć do Kapitolu w 1814 roku, kiedy brytyjskie wojska maszerowały ulicami Waszyngtonu. Tym razem do szturmu nawoływał prezydent Stanów Zjednoczonych.
Tuż po ogłoszeniu w USA pierwszych sondażowych wyników wyborczych doszło do sytuacji bez precedensu. Trump nie uznał porażki i – nie mając żadnych dowodów – podważył legalność demokratycznych wyborów. Czyżby obawiał się o swoją sytuację finansową? Przyczyny leżą o wiele głębiej.
„Nie powinniśmy twierdzić, jak Władimir Putin, że liberalna demokracja się skończyła – to byłby kompletny nonsens. Wciąż chcą jej obywatele wielu krajów”, mówi Anna Lührmann z Varieties of Democracy Institute w rozmowie z Tomaszem Sawczukiem.
Jeśli ktoś zwiększa liczbę sędziów w Sadzie Najwyższym jak Erdoğan, aby wstawić swoich, a potem zmniejsza liczbę sędziów w SN jak Erdoğan, aby zostali tylko swoi, to można by pomyśleć, że ma intencje jak Erdoğan.
Obywatelem każde z nas staje się formalnie w momencie narodzin. Jednak, aby stan formalny stał się faktycznym, konieczna jest odpowiednia socjalizacja. Pandemia i podjęte przez rząd decyzje sprawiają, że proces ten może zostać zachwiany i przełożyć się na postawy młodych obywateli. Warto dostrzec te zagrożenia.
W wyniku nowej ustawy węgierski rząd może bezterminowo sprawować władzę za pomocą dekretów. To nie pierwszy raz, gdy premier Viktor Orbán wykorzystuje kryzys, aby wzmocnić swoją władzę.
Szanowni Państwo! Ernest Hemingway pisał, że bankrutuje się na dwa sposoby – najpierw stopniowo, a potem gwałtownie. Ze zmianami w porządku światowym – piszą autorzy prestiżowego magazynu „Foreign Affairs” – bywa podobnie. Początkowo powolne zmiany zasobności, siły militarnej czy po prostu prestiżu danego państwa rosną stopniowo i są zauważalne tylko dla niektórych. Aż w końcu […]