Od 1914 roku ciała imperialnych potęg coraz szybciej zaczęła trawić gorączka unarodowienia, doprowadzając w końcu do ich zgonu. O tej i innych przemianach tamtego czasu Iza Mrzygłód dyskutuje z Maciejem Górnym, współautorem „Naszej wojny”.
Partia Jarosława Kaczyńskiego podstępem stanęła nie tylko na czele największego wydarzenia, jakie odbyło się w Polsce 11 listopada, ale na czele wydarzenia tak dużego, jakiego w innych okolicznościach nie potrafiłaby zorganizować.
Na ogół wszędzie pojawiała się idea, że niepodległość rozwiąże mnóstwo problemów. Miało być pięknie – a rzadko tak było.
To nie „kultura podległości”, ale ewidentna słabość ustrojowa państwa sprawiła, że partia posiadająca zwykłą większość sejmową mogła zdemolować ten rzekomo sprawnie działający „mechanizm”.
Brak zbiorowo przyjętego kanonu wartości sprawia, że moment odzyskania niepodległości za każdym razem staje się początkiem zażartej walki o to, jaka Polska ma być. Było tak w II, jest i w III RP. Co gorsza, poszczególne wizje państwa wykluczają ze wspólnoty politycznej znaczną część obywateli.
Oto znaleźliśmy się na obszarze nieznanym – odpowiedniku białych plam na dawnych mapach. Po raz pierwszy od XVIII wieku dorosło pokolenie, które urodziło się i ukształtowało we własnym, suwerennym państwie. Jest to fakt nie tylko godny odnotowania czy celebracji, ale przede wszystkim gruntownego przemyślenia na przyszłość.
Odpowiedzią na „kulturę podległości” może być w wymiarze politycznym republikańskie minimum. Polega ono na odrzucaniu tych zachowań polityków, które prowadzą do destrukcji zaufania jako fundamentu wspólnoty politycznej.
Szanowni Państwo! Obśmiewa się polityków Prawa i Sprawiedliwości za to, że nie umieli przygotować niczego sensownego na rocznicę 100 lat odzyskania niepodległości. Chociaż było wiadomo, że rok 2018 to kumulacja rocznic, odpowiednio wcześnie nie zaproszono zagranicznych gości. Duże budżety rozproszono, na przykład na kupno jachtu przez Polską Fundację Narodową, chociaż można było zebrać dostatecznie poważne […]
„Jesteśmy jak rodzina, która siedzi w domu, rzuca w siebie talerzami, a tymczasem pod ten dom podchodzą barbarzyńcy. Zareagujemy dopiero, jak ci barbarzyńcy będą już w dużym pokoju? Wtedy będzie za późno”, mówi dyrektor programowy Onetu.
„Słowo «niepodległość» w Polsce wywołuje wyłącznie stare duchy. Wyciąga z szafy wszystkie zbroje husarskie i trupy. To paraliżuje, uniemożliwia myślenie o niepodległości w jakimkolwiek współczesnym wymiarze, zbudowanie odniesienia do tego, w jakim świecie dzisiaj funkcjonujemy. Doznajemy jakiegoś rodzaju opętania. To są dziady!”, mówi dziennikarka i reporterka.
„Kaczyński chce cofnąć państwo do postaci, jaką miało 100 lat temu. Próbuje odtworzyć figurę Piłsudskiego, tylko że zamiast Kasztanki ma kota. Coś, co było poważne, godne wielkiego sporu, dzisiaj występuje w postaci groteskowej”, mówi Jacek Żakowski w rozmowie z Tomaszem Sawczukiem.
Katastrofa Holokaustu zmieniła nastawienie Żydów sceptycznych co do możliwości budowy swojego państwa, w tym Żydów religijnych. Od końca II wojny światowej większość Żydów na świecie widziała w utworzeniu państwowości historyczną konieczność dla narodu, którego 6 milionów obywateli zostało w Europie wymordowanych i którego wielowiekowa kultura europejskiej diaspory została właściwie unicestwiona.
„Tym, co mnie przeraziło najbardziej podczas tego ostatniego miesiąca, a co trudno zrzucić na polityczną doraźność, była niebywała wręcz satysfakcja, jaka się ujawniła u ludzi, którzy nagle się dowiedzieli, że istniały judenraty i że dochodziło do żydowskiej kolaboracji. W Marcu też mówiono o żydowskiej kolaboracji, też podkreślano, że Żydzi są niewdzięcznikami. Teraz wydaje się, że taki dyskurs jest wszechobecny”, mówi Piotr Paziński, pisarz i eseista, redaktor naczelny „Midrasza”.
„Czekam na polski film, który mógłby zainteresować zarówno polskiego, jak i zagranicznego widza. Nie należy tych dwóch rzeczy przeciwstawiać. Zmieńmy sposób myślenia. Jeśli jest wspaniała historia, to można ją opowiedzieć w taki sposób, by zrozumiano ją pod każdą szerokością geograficzną”.
Nawet po 30 latach suwerenności samo zestawienie słów „emerytura” oraz „polskość” brzmi w naszych uszach niepoważnie, niemal groteskowo. Ileż to o nas mówi jako o wspólnocie!