W miejscu, gdzie 70 lat temu wydano rozkaz zburzenia Warszawy, wystawa Muzeum Powstania Warszawskiego wkracza z tragiczną historią wschodniego sąsiada. Jak opowiedzieć Niemcom o powstaniu warszawskim i jakiej reakcji się po nich spodziewać?
W rocznicę wybuchu powstania warszawskiego w Domu Towarowym Braci Jabłkowskich odbył się wernisaż wystawy „Bejrut – Warszawa. Po-Wstanie”. Zdjęcia wykonane w 1993 r. przez 14-letniego Fadiego Zabada pokazują stolicę Libanu zniszczoną w wyniku wojny domowej. W takim kontekście nie sposób nie czynić porównań do unicestwionej Warszawy.
Dziś wiele osób zastanawia się nad zasadnością decyzji o wybuchu powstania zapominając, że Polska leżała pomiędzy dwoma najbardziej krwiożerczymi dyktaturami w historii Europy. Zrezygnowanie z powstania nic by nie zmieniło, twierdzi w rozmowie z „Kulturą Liberalną” Alexandra Richie, autorka książki „Warszawa 1944”.
Pamiętam ten moment, kiedy patriotyzm stał się fajny. W niepamięć odeszły nudne szkolne apele, przekaz martyrologiczny na lekcjach polskiego i historyczne książki w szorstkich okładkach. Słuchaliśmy wtedy płyty Lao Che, na której muzycy z rockowym przytupem skandowali: „Ja nie pękam, idę w śmierć ot tak – na krótką koszulę!”. Skandowaliśmy razem z nimi.
70. rocznica wybuchu powstania warszawskiego staje się social eventem – bo jak inaczej nazwać popkulturowy festyn, którego ofiarą padają młodzi warszawiacy?
„Łączniczki w naszej literaturze spełniają funkcję estetyczno-romantyczną: zawsze są śliczne, pojawiają się w jakiejś takiej atmosferze słonecznej i jak gdyby nietknięte przez wypadki wojenne”, mówił w jednym z wywiadów Tadeusz Konwicki. „Płeć powstania warszawskiego” pokazuje ich prawdziwą historię. I ciemne strony militaryzacji.
Właśnie przebrnąłem przez lekturę sensacji sezonu, czyli „Obłędu ’44” Piotra Zychowicza. I moim pierwszym odruchem jest współczucie. Współczuję autorowi drogi, którą przeszedł, pisząc tę książkę. Choć doskonale rozumiem punkt wyjścia jego poszukiwań i dzielę z nim uczucie niepokoju, które nim zapewne kierowało, to do jego poglądów mi jednak daleko.
Maciej Kassner Z Warszawy do Oksfordu „Książę Huan [z T’si] czytał książkę w swej głównej komnacie, poniżej kołodziej Pien robił koło. Odłożywszy młot i dłuto, zwrócił się do księcia: «Czy można spytać, co książę czyta? Czyje są to słowa?» «To są słowa mędrców». «Czy ci mędrcy żyją?» «Nie, już zmarli». «W takim razie to są tylko […]
Odpowiedź na pytanie, co 1 sierpnia 2012 r. jest najważniejszym wydarzeniem dnia w Polsce nie jest oczywista: być może jest to koncert Madonny, a być może występy Polaków na igrzyskach w Londynie. Na pewno nie jest nim jednak Powstanie Warszawskie, które przecież skończyło się niemal 68 lat temu. Jak co roku, odbywają się jednak uroczystości […]
Szanowni Państwo! Polski czas płynie dwoma równoległymi nurtami: teraźniejszym i zaprzeszłym. Oceny wydarzeń historycznych budzą zaciekłe kontrowersje, których kulminacja przypada co roku na okres uroczystości związanych z rocznicą Powstania Warszawskiego. Polski spór o pamięć tli się jednak nieprzerwanie: wartość, jaką przywiązujemy do przeszłości i pamięci, dzieli nas i antagonizuje silniej niż kwestie na pozór bliższe […]
Łukasz Jasina Sześćdziesiąt siedem lat… Wystarczy krótki spacer po Warszawie, nieważne po której dzielnicy. Tablice i miejsca pamięci związane z Powstaniem rzucają się w oczy w odbudowanych zaułkach Starówki, w szerokich alejach Woli i Ochoty, jak również w cudem ocalałych willowych zakątkach Starego Mokotowa. Powstanie Warszawskie w dalszym ciągu kształtuje polską stolicę. Zresztą nie tylko […]
Łukasz Jasina Śmierć ostatniej idealistki Pojednanie polsko-rosyjskie przeżywa kryzys – warto więc odnotować, że istnieje jego autentyczniejszy nurt, realizowany poza gabinetami Kremla i Belwederu. Na czele tego nurtu stali kiedyś Jerzy Giedroyć i Władimir Maksimow. To w ramach tego rodzaju pojednania Okudżawa pisał dla Agnieszki Osieckiej, a Wajda reżyserował w Moskwie sztuki teatralne. Teraz reprezentują […]
Marcin Napiórkowski Spacerując po nekropolis Wiele mówi się ostatnio o „przestrzeni pamięci” czy „miejscach pamięci”. Taka konceptualizacja, niezwykle poręczna dla naukowców, wydaje się równie wygodna dla zwyczajnych mieszkańców miast. Oto pamięć wraz z całym towarzyszącym jej ciężarem gatunkowym (żałobą, odpowiedzialnością, traumą) zostaje zepchnięta na margines codziennego życia – internowana w muzeach, zsyłana do starszych, reprezentacyjnych […]
Monika Żychlińska Warszawa. Po obu stronach muru Okolice ulic Twardej, Prostej i Żelaznej na warszawskiej Woli z pewnością nigdy nie znajdą się na liście najpiękniejszych zakątków wymienianych w przewodnikach po Europie. Ta południowo-wschodnia część Woli, oddzielona od Centrum aleją Jana Pawła II, powoli traci swój historyczny – robotniczy i rzemieślniczy – charakter, a wraz z […]
Paweł Majewski Dziecięce sny Od wielu dekad zwykło się myśleć o bajkach i baśniach albo w kategoriach struktury, albo w kategoriach nieświadomości. Przyjęto za pewnik, że w tych opowieściach zawarte są jakieś fundamentalne jakości ludzkiego doświadczenia, które zostały przefiltrowane przez repetytywną pamięć dziesiątek (jeśli nie setek) pokoleń i które zagnieżdżone są równie mocno w zbiorowym […]